Chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama rất quan trọng

Trang sử mới và những dự cảm thời cuộc

Bây giờ, quá khứ đau thương trong quan hệ hai nước đã ở lại phía sau. Bốn mươi năm sau chiến tranh, 20 năm sau bình thường hóa quan hệ, 15 năm sau Hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ, 2 năm sau khi hai nước thiết lập quan hệ đối tác toàn diện, chuyến thăm lịch sử trong những ngày tháng 7/2015 này của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đang đưa mối bang giao giữa hai đất nước, hai dân tộc sang một trang mới đầy hứa hẹn.

Trong cuộc đối thoại tại Nhà Trắng, Tổng thống  Barack Obama nêu rõ, trong thế kỷ 20, lịch sử hai nước có những trang đau đớn, triết lý chính trị, hệ thống chính trị hai nước có những khác biệt, nhưng các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Việt Nam đã cùng hợp tác dựa trên nền tảng vì lợi ích, hạnh phúc của người dân và đã đạt được những kết quả tốt đẹp trên nhiều lĩnh vực.

Nhớ lại, 15 năm trước, tối 17/11/2000, trong chuyến thăm chính thức Việt Nam đầu tiên, tại Phủ Chủ tịch, Tổng thống Bill Clinton, người đã quyết định bình thường hóa quan hệ với Việt Nam vào ngày 12/7/1995, đã nói: “Quả thực, lịch sử mà chúng ta để lại sau mình rất đau buồn và nặng nề. Chúng ta không được quên nó. Nhưng chúng ta cũng không được để nó chi phối chúng ta. Quá khứ chỉ là cái đến trước tương lai, quá khứ không phải là cái quyết định tương lai. Hôm nay, nước Mỹ và nước Việt Nam đang làm nên trang sử mới”.

Điều đáng mừng là kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ, 20 năm qua,  bằng những chuyển động ngày càng mạnh mẽ, quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực đều tiến về phía trước, trong đó có những tiến bộ vượt bậc. Một vài con số cũng đủ nói lên điều này: Từ chỗ hàng hóa Việt Nam là “cấm kỵ” tại Mỹ và khi Việt Nam và Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ, kim ngạch thương mại giữa hai nước chỉ đạt 450 triệu ​USD thì năm 2014 đã lên gần 39 tỉ USD. Gần 17.000 học sinh Việt Nam đang theo học tại Hoa Kỳ sẽ là nguồn nhân lực quý góp sức kiến tạo tương lai.

Trong bối cảnh tình hình thế giới đang có nhiều biến động, khu vực châu Á- Thái Bình Dương, đặc biệt là ở Biển Đông đang có những diễn biến rất phức tạp, thành công nổi bật của chuyến đi này đang góp phần tạo một tư thế chiến lược mới cho đất nước ta trong quan hệ quốc tế, nhất là với những đối tác lớn. Chuyến đi đầy dự cảm thời cuộc này là sự tiếp nối những thành tựu quan trọng có ý nghĩa lịch sử của Việt Nam trong 30 năm đổi mới, là kết quả của sự khẳng định vai trò, uy tín ngày càng tăng của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới. Theo các nhà quan sát, Mỹ nhìn thấy vai trò một nước Việt Nam mới ngày càng sáng rõ trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương hết sức năng động nhưng cũng đầy bão tố - nơi Washington đang thực hiện chính sách xoay trục.

Lòng tin và sự tôn trọng

Với những đặc thù quan hệ giữa hai quốc gia từng là cựu thù trong một cuộc chiến vô cùng khốc liệt, có thể chế chính trị khác nhau, điều vô cùng quan trọng - như Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh là “khép lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai”. Nền tảng của mối quan hệ chính là lòng tin. 

Lòng tin chỉ được tạo dựng trên cơ sở hiểu biết lẫn nhau, thực sự tôn trọng độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, tôn trọng thể chế chính trị của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau.  

Chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đồng thời cho thấy cường quốc thế giới này thừa nhận vai trò lãnh đạo đất nước của Đảng Cộng sản Việt Nam. Lòng tin sẽ tiếp tục được bồi đắp bằng việc đẩy mạnh tiếp xúc giao lưu trên tất cả kênh, các cấp, trong các tầng lớp nhân dân. Trong nhận thức đó, chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Tổng thống Barack Obama là một sự kiện được lãnh đạo và nhân dân Việt Nam mong đợi, có ý nghĩa rất quan trọng. 

Hai nước hiện còn có những khác biệt, trong đó có vấn đề nhân quyền; còn phải quan tâm khắc phục hậu quả chiến tranh rất nặng nề như vấn đề nạn nhân chất độc da cam, rà phá bom mìn… Thông qua đối thoại thẳng thắn và xây dựng, sẽ có cách nhìn khách quan và thực tiễn, không để những vấn đề còn khác biệt và tồn đọng ảnh hưởng đến việc xây dựng lòng tin, cản trở đà tiến triển tốt đẹp của mối quan hệ. 

Trong cuộc thảo luận tại Nhà Trắng với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng thống Barack Obama tin tưởng sẽ giải quyết được một số vấn đề còn khác biệt thông qua những nỗ lực ngoại giao, không chỉ trong khuôn khổ song phương mà cả đa phương, thông qua hợp tác ASEAN. Trên tinh thần đó, chúng ta mong muốn Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương sẽ được ký kết vào cuối năm nay.

Trong một tầm nhìn rộng mở và tươi sáng, quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ đang hứa hẹn ngày càng đi vào thực chất và hiệu quả, vươn tới tầm cao phát triển mới, vì lợi ích của nhân dân hai nước, góp phần vào hòa bình, hợp tác, phát triển và thịnh vượng trong khu vực và trên thế giới.