Chú của ông Kim Jong-un bị sa thải: Tình báo Hàn Quốc suy diễn?

Báo chí Triều Tiên hoàn toàn lặng tiếng kể từ ngày hôm qua, 3/12, khi Cơ quan tình báo quốc gia Hàn Quốc (NIS) công bố với các nghị sỹ nước này rằng ông Kim Jong-un có vẻ như đã sa thải người chú dượng Jang Song-Thaek, nhân vật được giới quan sát phương Tây cho là “quan nhiếp chính” hay “người môi giới quyền lực”.

Thông tin ông Jang Song-Thaek bị cách chức đặc biệt đáng chú ý, khi xét đến vai trò quan trọng ông nắm giữ. Ông là phó chủ tịch Ủy ban quốc phòng, một cơ quan quyền lực ở Triều Tiên và là chủ tịch Ủy ban hành chính trung ương của Đảng Lao động Triều Tiên. Ông cũng được cho là người đã đảm bảo quá trình chuyển giao quyền lực sang ông Kim Jong-un, sau khi cha ông, nhà lãnh đạo Kim Jong-il, qua đời, một cách suôn sẻ.

Đánh giá của NIS vì vậy đã tạo ra một loạt đồn đoán. Trước tiên, vì sao ông Kim lại “quay mặt” với ông chú đã 67 tuổi và đã giúp ông tiếp quản quyền lực một cách êm đẹp?  Ngoài ra, động thái sa thải, nếu có, nói lên được điều gì về khả năng kiểm soát quyền lực của nhà lãnh đạo trẻ Triều Tiên?

“Hai năm sau khi ông Kim Jong-un lên nắm quyền, công cuộc tái tổ chức cấu trúc quyền lực trong nội bộ Triều Tiên hiện đang được tiến hành”, Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Kim Kwan-Jin cho biết trong một cuộc họp với các tướng lĩnh quân sự cấp cao ở Seoul vào ngày hôm nay 4/12.

Tuy nhiên, báo cáo của NIS chỉ là một đánh giá và ông Jang có thực sự bị sa thải hay không, vẫn còn là một câu hỏi lớn.

Im lặng từ phía Triều Tiên không có gì lạ. Thông tin liên quan đến thay đổi ở giới lãnh đạo cấp cao hiếm khi được đưa tin nóng như vẫn thường thấy ở truyền thông các nước.

Tuy nhiên, theo trang web chuyên theo dõi về giới lãnh đạo Triều Tiên North Korea Leadership Watch, chức danh chính thức của ông Jang, trong đó bao gồm vị trí Phó chủ tịch Ủy ban quốc phòng- là một vị trí đủ cao để báo chí nhà nước đưa tin, một khi nó bị ảnh hưởng.

Đánh giá của NIS dựa trên 2 nguồn tin trùng khớp: Thông tin tình báo cho rằng 2 phụ tá thân cận của ông Jang bị xử tử vào tháng trước và ông Jang đã không xuất hiện trước công chúng từ ngày 6/11 vừa qua.

Với lập luận, các cuộc xử tử không thể nào áp dụng với ông Jang, nên tình báo Hàn Quốc suy luận ông có thể đã bị cách chức.

“Đó chỉ là suy diễn. Vẫn còn quá sớm để nói đánh giá liệu có công bằng, tin cậy”, Kim Yong-Hyun, một chuyên gia về Triều Tiên tại đại học Dongguk, Seoul, cho hay.

Giống như nhiều các nhà phân tích khác, chuyên gia Kim Yong-Hyun nhấn mạnh nhiều báo cáo của NIS trước đây đã sai và không có gì là bất thường khi các lãnh đạo cấp cao của Triều Tiên “biến mất” khỏi công chúng, đôi khi nhiều tháng trời, trước khi xuất hiện trở lại.

“Câu trả lời rõ nhất chỉ có báo chí Triều Tiên cung cấp được”, ông cho hay.

Với Triều Tiên, thay đổi lãnh đạo thường được thấy qua danh sách những nhân vật cấp cao tham dự tại các sự kiện chính thức, do báo chí nhà nước Triều Tiên đăng tải. Thông thường, nếu có thay đổi, một cái tên mới sẽ xuất hiện ở vị trí của người cũ và thông tin về người cũ thường không bao giờ được nhắc tới.

Trang web trên cũng chỉ ra rằng tin đồn ông Jang bị sa thải, thậm chí là bị loại bỏ, đã từng xuất hiện trên báo chí Hàn Quốc vào năm 2009, 2010 và cả 2011.Trước năm 2004, ông Jang cũng từng “biến mất” gần 2 năm nhưng thông tin cho rằng ông từng bị sa thải chưa bao giờ được xác nhận một cách rõ ràng.

Theo AFP, giới quan sát muốn tìm kiếm bằng chứng chứng tỏ ông Jang bị sa thải cũng sẽ phải tìm kiếm thông tin liên quan đến vợ ông, bà Kim Kyong-Hui, em gái cố lãnh đạo Kim Jong-il, tức cô của ông Kim Jong-un. Trong suốt nhiều năm, họ được xem là “cặp đôi quyền lực” ở Bình Nhưỡng. Nhưng suốt một năm qua, bà Kim Kyong-Hui hiếm khi xuất hiện. Có thông tin cho rằng bà bị ốm nặng và phải đi điều trị bệnh tại Singapore nhiều lần.

Mối “tơ duyên” của ông Jang với chính trị được “se” từ cuộc hôn nhân với bà Kim Kyong-Hui. Chính vì vậy, giới phân tích cho rằng, khi không còn hữu dụng nữa, ông Jang sẽ bị sa thải.

Trong một báo cáo chi tiết một năm trước về những thay đổi trong ban lãnh đạo dưới thời ông Kim Jong-un, nhà quan sát Alexandre Mansourov dự đoán ông Jang cuối cùng sẽ phải ra đi. “Vị nguyên soái trẻ tuổi sẽ trưng dụng ông tới khi nào còn có thể. Nhưng sau đó chắc chắn ông ấy sẽ phải ra đi”.

Vũ Quý

Theo AFP