Bước ngoặt mới trong cuộc xung đột Nga - Ukraine

Gần đây, Ukraine tăng tần suất tấn công vào các nhà máy lọc dầu bên trong lãnh thổ Nga. Nguồn tin tình báo Ukraine nói rằng, lực lượng của họ đã tập kích thành công ít nhất 12 nhà máy lọc dầu của Nga.

Khi cuộc xung đột ở tiền tuyến chuyển sang có lợi cho Moscow, chiến dịch sử dụng máy bay không người lái (UAV) đang trở thành một trụ cột quan trọng trong hệ thống phòng thủ của Ukraine - cả về tính biểu tượng lẫn mục tiêu chiến lược.

Nó mang lại cho Kiev khả năng tiếp cận sâu vào lãnh thổ Nga và tấn công một ngành công nghiệp quan trọng vốn vừa mang lại nguồn thu cho nước này, vừa cung cấp nhiên liệu cho lực lượng vũ trang.

"Nga là một trạm xăng cho quân đội và chúng tôi có ý định phá hủy trạm xăng đó. Chúng tôi sẽ tập trung vào nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất và đó là nguồn tài chính", ông Francisco Serra-Martins, đồng sáng lập và giám đốc điều hành của nhà sản xuất UAV Terminal Autonomy, cho biết.

Ngay cả khi chiến dịch sử dụng UAV trở thành một câu chuyện thành công đối với quân đội Ukraine, thì đó vẫn là một lá bài nguy hiểm tiềm ẩn đối với thị trường thế giới và các đồng minh phương Tây của Kiev.

Giá dầu thế giới liên tục tăng những ngày gần đây trong bối cảnh ngày càng có nhiều lo ngại rằng các cuộc tấn công của Ukraine một ngày nào đó có thể phá hủy một cơ sở xuất khẩu dầu lớn của Nga.

Cách đây 6 tuần, Ukraine đã lập lực lượng hệ thống không người lái, một đơn vị chuyên biệt tập trung vào UAV. Vào thời điểm đó, lực lượng vũ trang Ukraine đã sử dụng công nghệ này một cách hiệu quả, phá hủy một số tàu của Hạm đội Biển Đen của Nga và làm hư hại một cơ sở dầu mỏ trên Biển Baltic.

Nga đã buộc phải cấm xuất khẩu nhiên liệu từ ngày 1/3 đến 31/8 để đảm bảo nguồn cung trong nước trước khi nhu cầu tiêu thụ tăng theo mùa.

"Các nhà lãnh đạo Ukraine dường như cảm thấy rằng, ngay cả khi ở thế phòng thủ, họ vẫn cần có khả năng tiếp tục gây tổn thất cho Nga", Peter Schroeder, cựu nhà phân tích cấp cao về Nga tại Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ, nhận định.

Tuy nhiên, để làm được điều đó cũng không hề dễ dàng. Các UAV của Ukraine phải được thiết kế với khả năng vượt qua các hệ thống gây nhiễu sóng tinh vi của Nga, sử dụng điều hướng địa hình hoặc định vị trực quan không yêu cầu bất kỳ liên lạc điện tử nào sau khi phóng.

Chúng cần phải hoạt động ở phạm vi lên tới 1.000km, đồng thời mang theo trọng tải nổ đủ lớn để gây ra thiệt hại đáng kể cho các cơ sở được xây dựng để có khả năng phục hồi của Moscow.

Thị trường dầu toàn cầu hiện chưa bị ảnh hưởng quá nhiều bởi chiến dịch tập kích của Ukraine nhằm vào mạng lưới nhà máy lọc dầu của Nga. Tuy nhiên, tác động sẽ lớn hơn nhiều nếu Kiev nhắm đến các cảng xuất khẩu dầu chính của Nga ở Baltic hay Biển Đen.

"Tuy nhiên, điều đó sẽ gây thêm áp lực cho mối quan hệ với các đồng minh phương Tây vì tác động lên giá dầu và sản phẩm tinh chế toàn cầu sẽ rất lớn", Mark Williams, giám đốc nghiên cứu dầu ngắn hạn tại công ty tư vấn Wood Mackenzie, nhận định.

Hiện tại, chiến dịch UAV của Ukraine chỉ tập trung vào tác động kinh tế ở Nga: cản trở khả năng xử lý dầu thô thành nhiên liệu và làm suy yếu hệ thống phòng không của nước này. Các cuộc tấn công cũng nhằm gây tác động tâm lý.

Để đối phó chiến dịch này của Ukraine, tại một cuộc họp quốc hội ngày 19/3, ông Artyom Verkhov, Giám đốc bộ phận phát triển ngành khí đốt của Bộ Năng lượng Nga, cho biết nước này có kế hoạch bảo vệ các cơ sở dầu khí bằng hệ thống tên lửa.

"Chúng tôi đang cùng làm việc, bao gồm cả các đồng nghiệp từ Lực lượng Vệ binh Quốc gia Nga, để bảo vệ các cơ sở, chẳng hạn như lắp đặt các hệ thống tên lửa bảo vệ như Pantsir", ông nói.