Bí ẩn quanh vụ Mỹ ném bom Đại sứ quán Trung Quốc tại Nam Tư cũ năm 1999

5 quả bom tấn công đại sứ quán Trung Quốc

Ngay sau khi các nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ và Trung Quốc "khẩu chiến" gay gắt ở Alaska vào cuối tháng 3, nhiều bài báo liên quan chủ đề Mỹ đánh bom đại sứ quán ở Nam Tư cũ năm 1999 bắt đầu xuất hiện trên mạng internet Trung Quốc. "Vì sao đại sứ quán Trung Quốc ở Nam Tư cũ bị Mỹ đánh bom năm 1999?", tiêu đề một bài báo đặt câu hỏi.

Năm 1999, Mỹ thả 5 quả bom xuống đại sứ quán Trung Quốc ở Nam Tư. Washington vẫn luôn khẳng định, vụ đánh bom này là một tai nạn do lỗi bản đồ và nhấn mạnh NATO đã tính ném bom một cơ sở gần đó của Nam Tư.

Cho đến nay, Trung Quốc dường như vẫn chưa thỏa mãn với lời giải thích này và vẫn muốn tìm hiểu chi tiết xem điều gì thực sự xảy ra khi đó. Và giờ đây, bí ẩn này bất ngờ được lật lại, một động thái mà giới phân tích nhận định là "có ai đó đang cố tình tiết lộ những bí mật đằng sau vụ việc".

5 quả bom dẫn đường chính xác bằng GPS được phóng từ máy bay ném bom tàng hình B-2 của Mỹ đã nhắm trúng đại sứ quán Trung Quốc. Ba công dân Trung Quốc thiệt mạng và hơn 20 người bị thương. Làn sóng biểu tình phản đối Mỹ bùng nổ khắp thủ đô Bắc Kinh. Họ phẫn nộ ném đá vào đại sứ quán Mỹ.

Ngay sau vụ đánh bom, Mỹ và NATO thông báo rằng đây là một tai nạn. Bất chấp lời xin lỗi từ Tổng thống lúc bấy giờ là Bill Clinton, chính phủ Trung Quốc vẫn luôn khẳng định rằng, đó không thể là một vụ tai nạn mà là hành động có chủ đích. Tuy nhiên, Bắc Kinh chưa đưa ra bất kỳ bằng chứng nào chứng minh đây là một cuộc tấn công có chủ ý của Washington.

Nhưng giờ đây, có nhiều bài báo đã bất ngờ đào sâu lại vụ việc. Nội dung các bài báo ám chỉ lý do thực sự mà đại sứ quán Trung Quốc bị nhắm đến là sự tồn tại của mảnh vỡ một máy bay chiến đấu tàng hình của Mỹ trong đại sứ quán: đó là F-117, vốn được mệnh danh là "bóng ma" của không quân nước này.

Hơn 1 tháng trước khi xảy ra vụ đánh bom, chiếc F-117 Nighthawk của Mỹ đã bị tên lửa đất đối không của Serbia bắn hạ. Các mảnh vỡ nằm ngổn ngang trên các khu đất nông nghiệp, và một số bộ phận sau đó được trưng bày tại bảo tàng hàng không của Belgrade. Tuy nhiên, các đặc vụ Trung Quốc được cho là cũng lùng sục khắp nơi để mua bằng được các bộ phận của máy bay tàng hình này, ông Davor Domazet-Loso, khi đó là tham mưu trưởng quân đội nước láng giềng Croatia, nói với hãng tin AP vào năm 2011.

F-117 Nighthawk - máy bay chiến đấu tàng hình đầu tiên trên thế giới - là sản phẩm của công ty hàng không vũ trụ Lockheed của Mỹ, nay là Lockheed Martin. Nó được phát triển từ những năm 1970 vì vậy đến thời điểm xảy ra vụ đánh bom, công nghệ của F-117 không còn là mũi nhọn nữa. Tuy nhiên, những mảnh vỡ của nó vẫn có giá trị làm tài liệu nghiên cứu và là tâm điểm chú ý của các nước đối thủ.

"Chúng tôi tin rằng người Trung Quốc đã sử dụng những tài liệu đó để tìm hiểu sâu hơn các công nghệ tàng hình bí mật", AP dẫn lời chuyên gia Domazet-Loso của Croatia nhận định trong một cuộc phỏng vấn. Theo chuyên gia này, mục tiêu của Bắc Kinh là phát triển công nghệ mới có khả năng chống lại F-117.

Mối lo lộ bí mật "bóng ma" tàng hình F-117

Theo các bài báo trên nhiều trang tin của Trung Quốc, chính phủ nước này đã yêu cầu phía Nam Tư chia sẻ phần còn lại của những mảnh vỡ đã được thu hồi. Bắc Kinh đã thành công khi có được hệ thống dẫn hướng, phần thân chính tàng hình và các bộ phận vòi phun động cơ chịu nhiệt của chiếc F-117. Tuy nhiên vì lý do tuyệt mật, Trung Quốc khó có thể vận chuyển "kho báu" này bằng đường biển hoặc đường hàng không. Bắc Kinh cuối cùng không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tạm thời cất giữ chúng trong tầng hầm của đại sứ quán, các bài báo cho biết.

Theo nội dung trên những bài báo mới nhất của Trung Quốc này, quân đội Mỹ đã phát hiện các tín hiệu định vị của những mảnh vỡ này. Washington bị tình nghi ném bom tòa nhà đại sứ quán Trung Quốc để bí mật quân sự không rơi vào tay Trung Quốc. Theo các nguồn tin, 5 quả bom dẫn đường nhắm trúng tòa nhà, trong đó có một quả bom thực sự đã rơi xuống đến tầng hầm nhưng không phát nổ. Tuy nhiên, các mảnh vỡ F-117 mà Trung Quốc thu thập được vẫn còn nguyên vẹn.

Bắc Kinh sau đó đã dành 10 năm để nghiên cứu, nâng cấp công nghệ tàng hình và tiến hành các nghiên cứu chuyên sâu hơn về tên lửa dẫn đường bằng laser. Theo một bài phân tích của hãng tin AP năm 2011, công nghệ cho chiến đấu cơ tàng hình J-20 của Trung Quốc có thể bắt nguồn từ chiếc máy bay F-117 bị bắn rơi này.

Cũng theo nội dung các bài báo mới gần đây, trong 2 thập niên kể từ sau vụ đánh bom, Trung Quốc đã thu hẹp khoảng cách về sức mạnh quốc gia với Mỹ. Bằng chứng là trong các cuộc gặp gần đây giữa các nhà ngoại giao hàng đầu hai nước, Trung Quốc không còn lép vế trước Mỹ.

Điểm đáng chú ý, tác giả các bài báo của Trung Quốc không khẳng định các thông tin trong vụ việc, mà sử dụng các cách nói gián tiếp như "được cho là" hoặc "theo phân tích được hỗ trợ rộng rãi nhất trên internet".

Năm 2011, Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc đã phủ nhận giả thuyết về việc nước này đánh cắp công nghệ của Mỹ. Như vậy, rất khó để xác định phần nào của các bài báo là đúng sự thật và phần nào là suy đoán. Còn quá sớm để nói rằng các bài báo đã tiết lộ sự thật về vụ việc năm 1999. Nhưng sự thay đổi lập trường của Bắc Kinh liên quan tới vụ việc khiến nhiều người bất ngờ.

Tại Trung Quốc, các bài đăng trực tuyến thường được giám sát và kiểm soát chặt chẽ. Giới chức trách có thể xóa bất kỳ bài đăng trực tuyến nào mà họ cho là không phù hợp. Nhưng các bài báo đề cập vụ đánh bom năm 1999 không bị xóa, ngoại trừ một số phần. Điều này cho thấy dường như các nhà chức trách Trung Quốc ngầm "bật đèn xanh" cho chúng.

Câu hỏi đặt ra là, vì sao giới chức Trung Quốc lại "bật đèn xanh" như vậy?

Thứ nhất, hầu hết người Trung Quốc đều tin rằng, vụ đánh bom đại sứ quán là có chủ ý. Việc tung "bằng chứng" cho lập luận này càng làm nổi bật những hành động trong quá khứ của người Mỹ, đồng thời giúp đoàn kết người dân trong bối cảnh quan hệ hai nước ngày càng xấu đi.

Thứ hai, giới chức Trung Quốc rõ ràng đang nêu bật sự tiến bộ theo cấp số nhân trong các công nghệ quân sự của nước này kể từ sau vụ "bị hạ danh tiếng ở Belgrade năm 1999".

Trong các cuộc biểu tình phản đối Mỹ năm 1999, các sinh viên Trung Quốc đã cầm các cầm biểu ngữ "Đừng coi thường người Trung Quốc" và "Trung Quốc sẽ trở thành quốc gia mạnh nhất thế giới vào một thời điểm nào đó trong tương lai"

Vào thời điểm đó, các khẩu hiệu được xem là giấc mơ viển vông nhưng giờ mục tiêu này đang nằm trong tầm với của Bắc Kinh.