Anh từng mở chiến dịch truy lùng nghi vấn điệp viên Nga trong MI6

Dù không có bằng chứng rõ ràng, quy mô và độ tuyệt mật của chiến dịch cho thấy lo ngại sâu sắc về nguy cơ rò rỉ từ nội bộ tình báo Anh.

Cơ quan tình báo Anh đã phát động một trong những cuộc điều tra nhạy cảm và rủi ro nhất kể từ thời Chiến tranh Lạnh do nghi ngờ một sĩ quan cấp cao của MI6 (Cơ quan Tình báo Đối ngoại) làm gián điệp cho Nga. 

Chiến dịch mang mật danh "Wedlock" do MI5 (Cơ quan An ninh Nội địa) chủ trì, huy động tới 35 nhân viên giám sát, lập kế hoạch và phân tích, hoạt động trên khắp thế giới.

Một nguồn tin tiết lộ rằng có lần cả đội giám sát đã bí mật tới Trung Đông hơn một tuần, trú tại một nhà an toàn của CIA - hoạt động được cho là vi phạm luật pháp quốc tế do không thông báo cho chính phủ nước sở tại.

Cuộc điều tra bắt đầu vào cuối những năm 1990 và kéo dài tới 20 năm nhưng cuối cùng không thu được bằng chứng xác thực, khiến dư luận đặt câu hỏi liệu có phải một "gián điệp Nga" đã thoát tội. "Chúng tôi tưởng mình đang đối mặt với một Philby thứ hai", một nguồn tin nhắc đến vụ án điệp viên hai mang Kim Philby nổi tiếng trong nhóm gián điệp Cambridge làm việc cho Liên Xô.

Theo tiết lộ, CIA là bên đầu tiên cảnh báo về nghi phạm - một nhân viên tình báo Anh đang công tác tại London bị nghi chuyển tin bí mật cho Nga. Thời điểm đó, cơ quan tình báo đối ngoại Nga FSB do chính ông Vladimir Putin đứng đầu.

Cuốn sách mới xuất bản "The Spy in the Archive" của cựu phóng viên an ninh BBC Gordon Corera đề cập vụ việc, xác nhận CIA từng nghi ngờ một sĩ quan MI6 "bị mua chuộc" nhưng không rõ danh tính. Anh đã xác định được nhân vật bị tình nghi và cử đội đặc nhiệm MI5 theo dõi. Để đảm bảo bí mật, biệt đội này hoạt động độc lập bên ngoài trụ sở MI5 tại Thames House.

Một nguồn tin cho biết nhóm giám sát đóng tại tòa nhà ở Wandsworth, phía nam London, dưới vỏ bọc công ty bảo mật giả. Họ đã đột nhập nhà đối tượng nghi vấn, lắp đặt thiết bị nghe lén và quay lén, đồng thời theo dõi các chuyến công tác nước ngoài của đối tượng tại châu Âu, châu Á và Trung Đông - hoạt động cực kỳ rủi ro vì vượt quá thẩm quyền của MI5.

Đáng chú ý, nghi phạm được cho là có đồng phạm tại London. Một cựu điều tra viên mô tả Wedlock là "chiến dịch bất thường nhất, dài nhất và có lẽ tốn kém nhất trong ký ức gần đây". Việc một cơ quan tình báo Anh theo dõi cơ quan khác là điều chưa từng có tiền lệ.

Dù phát hiện một số hành vi đáng ngờ, MI5 không thu được bằng chứng kết tội. "Nếu không phải đối tượng đó, có lẽ MI6 vẫn còn một con chuột chưa bị phát hiện", nguồn tin nhận định. Mối lo ngại khác là nghi phạm - một chuyên gia - có thể đã phát hiện mình bị theo dõi.