Ẩn ý của Tổng thống Putin phía sau quả bóng tặng ông Trump

Theo cây bút Brian Barrett của trang tin Wired, trong suốt 45 phút của cuộc họp báo tại hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ hôm qua 16/7 tại Helsinki, Phần Lan, Tổng thống Donald Trump đã ở bên cạnh người đồng cấp Nga Vladimir Putin, cả theo nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo diễn ra một ngày sau khi Nga hoàn thành vai trò nước chủ nhà đăng cai World Cup 2018 - một trong những sự kiện thể thao lớn nhất thế giới.

Trước khi ông Putin đáp chuyên cơ sang Phần Lan, trận chung kết World Cup đã khép lại một tháng tranh tài giữa các đội bóng hàng đầu thế giới, đưa hàng nghìn du khách mới tới Nga và nâng cao vị thế của Nga trên trường quốc tế. World Cup cũng góp phần thúc đẩy tinh thần yêu nước của người dân Nga sau hành trình đầy bất ngờ vào tới vòng tứ kết của bóng đá Nga.

Tổng thống Putin giành được nhiều lời khen về những gì ông đã làm để tổ chức thành công một mùa World Cup trên đất Nga. Không lâu sau đó, ông chủ Điện Kremlin tiếp tục được đánh giá cao trong cuộc gặp với tổng thống Mỹ, dù địa điểm diễn ra sự kiện này không ở trên lãnh thổ Nga.

Theo nhà phân tích Nathan Hodge của CNN, các nhà lãnh đạo thế giới từng đánh giá thấp Tổng thống Putin và cô lập Nga sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea vào lãnh thổ từ năm 2014. Tuy nhiên, hội nghị thượng đỉnh ở Helsinki đã đặt Tổng thống Putin ngang hàng với nguyên thủ của cường quốc số một thế giới.

“Cả cuộc gặp này và World Cup, tôi nghĩ Nga chưa bao giờ có một đường lối đối ngoại tốt hơn thế kể từ sau thất bại của Napoleon”, Brandon Valerianon, nhà nghiên cứu về xung đột quốc tế tại Đại học Marine Corps, nhận định.

Thế chủ động của Tổng thống Putin

Mặc dù Tổng thống Trump và Tổng thống Putin gặp nhau tại Phần Lan - một đất nước thứ ba trung lập, nhưng cách nhà lãnh đạo Nga dẫn dắt cuộc họp báo sau hội nghị thượng đỉnh với ông chủ Nhà Trắng như thể ông là đại diện của nước chủ nhà. Không chỉ phát biểu trước, Tổng thống Putin còn là người đề nghị phóng viên đầu tiên đặt câu hỏi. Trong khi đó, Tổng thống Trump, một nhà lãnh đạo luôn tự tin khi bước vào bất kỳ căn phòng nào, lại chỉ đứng bên cạnh nương theo Tổng thống Putin khi ông chủ Điện Kremlin điều chỉnh nhịp độ của cuộc họp báo.

Theo cây bút Brian Bennett của Time, nếu Tổng thống Trump trông có vẻ yếu thế trước mặt các phóng viên, Tổng thống Putin lại chứng tỏ bản thân ông là một người tinh tế, nhưng vẫn quyết đoán trong cuộc họp báo. Trong khi Tổng thống Trump liên tục gọi người đồng cấp bên cạnh là “Tổng thống Putin”, nhà lãnh đạo Nga chỉ gọi ông chủ Nhà Trắng bằng một cái tên ngắn gọn là “Donald”.

Trong suốt cuộc họp báo, Tổng thống Trump không hề chỉ trích Nga một lần nào vì những lý do mà giới chức Mỹ vẫn hay cáo buộc như sáp nhập Crimea, đứng sau vụ đầu độc cựu điệp viên Anh hay can thiệp bầu cử Mỹ. Không những không công kích ông Putin, Tổng thống Trump còn chuyển hướng chỉ trích sang chính các cơ quan tình báo Mỹ, các ủy ban Thượng viện và Hạ viện và cả các thành viên trong nội các của ông.

"Mọi người đã tới gặp tôi. Giám đốc Tình báo Quốc gia Dan Coats đã tới gặp tôi, và một số người khác cũng vậy. Họ nói chính Nga đã can thiệp bầu cử Mỹ. Nhưng ở đây tôi có Tổng thống Putin. Ông ấy nói rằng không phải Nga. Tôi sẽ nói điều này: Tôi không thấy có lý do gì để đổ lỗi cho Nga. Tôi có niềm tin vào cả hai phía”, Tổng thống Trump nói trong cuộc họp báo.

“Cuộc điều tra đó là thảm họa với đất nước chúng ta. Nó khiến chúng ta bị chia rẽ”, ông Trump nói tiếp, ngụ ý tới cuộc điều tra của công tố viên Robert Mueller về cáo buộc Nga can thiệp bầu cử.

Phong cách này của Tổng thống Trump dường như trái ngược hoàn toàn với những gì ông thể hiện gần đây với các nhà lãnh đạo khác, ngoài ông Putin. Tại hội nghị thượng đỉnh G7 hồi tháng 6, ông Trump đã chỉ trích Thủ tướng Canada Justin Trudeau vì những tranh cãi về vấn đề thuế quan. Trong chuyến thăm Anh, nhà lãnh đạo Mỹ cũng chỉ trích Thủ tướng Theresa May vì cách tiếp cận của London trong vấn đề Brexit (Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU)). Tại thượng đỉnh NATO, ông Trump cũng chỉ trích các đồng minh vì không chịu tăng ngân sách quốc phòng. Thậm chí, ông còn gọi EU là “kẻ thù”.

“Quả bóng trên sân của ngài”

Một chi tiết thú vị đã xảy ra trong cuộc họp báo tại Helsinki khiến cả những người có mặt trong phòng họp và giới phân tích đều bất ngờ, đó là khi Tổng thống Putin tặng người đồng cấp Mỹ một quả bóng màu trắng - đỏ.

Trước đó, một phóng viên đã đặt câu hỏi cho Tổng thống Trump với nội dung: Liệu bình luận gần đây của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo liên quan tới các chiến dịch tại Syria, rằng “quả bóng đang ở phía Nga” có đúng hay không. Và nếu đúng, bước tiếp theo của ông Trump là gì?

Đáp lại, Tổng thống Trump cảm ơn Nga vì đã hợp tác trong việc giúp đỡ vận chuyển hàng cứu trợ nhân đạo cũng như xóa sổ 98% lực lượng của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tại Syria, đồng thời ca ngợi mối quan hệ quân sự giữa Moscow và Washington.

Tiếp nối câu trả lời của ông Trump, Tổng thống Putin đã nhắc đến cuộc thảo luận gần đây của ông với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron - người cũng có mặt tại Nga để theo dõi trận chung kết World Cup. Trong cuộc thảo luận này, hai nhà lãnh đạo đã thống nhất các kế hoạch để “tăng cường” các nỗ lực cứu trợ cho người dân Syria. Cụ thể, Nga sẽ cung cấp các máy bay vận tải và giúp giải quyết vấn đề người tị nạn.

“Quả bóng đúng là đang ở phía chúng tôi. Hình ảnh quả bóng ẩn dụ mà bạn vừa nói đến, tổng thống (Trump) cũng vừa nói rằng chúng tôi cuối cùng đã tổ chức thành công World Cup. Bây giờ tôi muốn chuyển quả bóng này cho Tổng thống Trump. Bây giờ bóng ở phía ông ấy. Mỹ dự kiến sẽ tổ chức World Cup vào năm 2026”, Tổng thống Putin nói.

“Đúng thế, cảm ơn ông rất nhiều, chúng tôi sẽ đăng cai (World Cup). Chúng tôi hy vọng sẽ làm tốt. Quả bóng này sẽ được gửi cho con trai tôi Barron. Melania, bắt lấy nhé”, Tổng thống Trump trước khi tung quả bóng về phía Đệ nhất phu nhân Melania - người đang ngồi ở hàng ghế đầu tiên tại phòng họp báo.

Theo Giáo sư khoa học chính trị Brian Taylor tại Đại học Syracuse, Tổng thống Putin đã sử dụng món quà là quả bóng để khéo léo nhấn mạnh cũng như chuyển thông điệp tới Tổng thống Trump. Điều này cũng hoàn toàn phù hợp với bối cảnh Nga vừa đăng cai thành công giải đấu bóng đá thế giới.

Trong những tuần gần đây, không chỉ Ngoại trưởng Pompeo mà Đại sứ Mỹ tại Nga Jon M. Huntsman Jr. cũng nhắc đến cụm từ “quả bóng”.

“Quả bóng thực sự ở sân của Nga. Và Tổng thống (Trump) sẽ phải tiếp tục buộc Nga phải chịu trách nhiệm vì những hành động tồi tệ của họ”, Đại sứ Huntsman nói.

Và bây giờ, Tổng thống Putin đã “sút” quả bóng đó về sân của Mỹ, theo New York Times.

Tổng thống Trump dường như rất vui khi nhận được quà. Trong cuộc phỏng vấn với Fox News sau cuộc gặp với Tổng thống Putin, ông Trump đã thể hiện sự trân trọng dành cho quả bóng mà nhà lãnh đạo Nga đã tặng và nói rằng món quà này thực sự “rất đẹp”.

Tuy nhiên, các nghị sĩ Mỹ không nghĩ như vậy. Họ cho rằng Tổng thống Putin có ẩn ý sâu xa phía sau món quà đó. Thậm chí Thượng nghị sĩ Lindsey Graham của bang South Carolina còn nói nếu là ông, ông sẽ kiểm tra xem quả bóng đó có gắn thiết bị nghe lén hay không và sẽ không bao giờ cho phép nó tới Nhà Trắng.

Thành Đạt

Tổng hợp