6 kịch bản cho "số mệnh" của ông Putin

Hiến pháp Nga không cho phép một tổng thống tại nhiệm hơn hai nhiệm kỳ liên tiếp và cuộc bầu cử tới sẽ chấm dứt nhiệm kỳ thứ hai của Putin. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng Putin sẽ tính kế để tiếp tục nắm quyền lãnh đạo nước Nga và cuộc bầu cử quốc hội ngày 2/12 sẽ đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong tiến trình này. Dưới đây là sáu kịch bản mà giới phân tích đề cập tới nhiều nhất về khả năng viên cựu sỹ quan KGB 55 tuổi này sẽ sử dụng để duy trì quyền lực.

 

Kịch bản I

 

Tổng thống Putin sẽ tìm cách giành được một nhiệm kỳ tổng thống thứ ba không liên tiếp. Kịch bản này có thể diễn ra theo 3 khả năng. Thứ nhất, một người nào đó kế nhiệm ông Putin sẽ được bầu làm tổng thống vào ngày 2/3, nhưng ngay sau đó sẽ từ chức. Thứ hai, người kế nhiệm sẽ giữ cương vị tổng thống cho tới hết nhiệm kỳ vào năm 2012 và khi đó, ông Putin sẽ một lần nữa ra ứng cử. Thứ ba, ông Putin sẽ từ chức tổng thống trước thời hạn và chiếc ghế tổng thống của ông sẽ trao cho một nhân vật tạm quyền. Như vậy, ông Putin sẽ tránh được trở ngại hiến pháp để ra ứng cử trong cuộc bầu cử tổng thống ngày 2/3. Tuy nhiên, hạn chế của kịch bản này là việc ông Putin bị coi là người vi phạm tinh thần của hiến pháp mà xưa nay ông cam kết tuân thủ.

 

Kịch bản II

 

Ông Putin sẽ giữ vai trò lãnh đạo đảng. Theo kịch bản này, sau khi rời Điện Kremlin, ông Putin sẽ chính thức nắm quyền lãnh đạo đảng Nước Nga Thống nhất. Đảng này được dự báo sẽ giành thắng lợi lớn trong cuộc bầu cử quốc hội ngày 2/12 và tạo dựng ảnh hưởng lớn hơn trong đời sống chính trị Nga. Vì vậy, người đứng đầu đảng này, nhất là ông Putin, chắc chắn sẽ có ảnh hưởng lớn ở Nga. Tuy nhiên, hiến pháp chỉ có thể trao thêm quyền cho tổng thống, chứ không có điều khoản nào trao quyền lãnh đạo nước Nga cho thủ lĩnh của một đảng. Vì thế, sẽ không có gì đảm bảo rằng vị tổng thống tương lai sẽ để Putin chỉ huy.

 

Kịch bản III

 

Ngày 2/12, khoảng 109 triệu cử tri Nga sẽ tham gia bỏ phiếu trong cuộc bầu cử quốc hội lần thứ 5 của nước này kể từ khi Liên bang Xô viết sụp đổ năm 1991. Theo các cuộc thăm dò dư luận trước bầu cử, đảng Nước Nga Thống nhất mà ông Putin đứng đầu sẽ giành khoảng 60% số phiếu trong khi đối thủ gần nhất - đảng Cộng sản, dự đoán chỉ giành 7% sự ủng hộ.

Ông Putin sẽ ra giữ cương vị thủ tướng. Phát biểu khi đảm nhận vai trò lãnh đạo đảng Nước Nga Thống nhất tham gia tổng tuyển cử, ông Putin nói rằng ông "hoàn toàn có thể" giữ ghế thủ tướng trong tương lai, miễn là đảng này giành thắng lợi vang dội. Phát biểu này đã thổi bùng những đồn đoán rằng với sự hậu thuẫn của đảng Nước Nga Thống nhất chiếm đa số ghế trong quốc hội, ông Putin có thể sửa đổi hiến pháp để giảm bớt quyền lực của tổng thống và thay đổi cơ cấu lãnh đạo theo hướng một nền cộng hòa nghị viện. Tuy nhiên, ông Putin nhiều lần khẳng định sẽ không sửa đổi hiến pháp và cũng coi nhẹ ý kiến cho rằng ông có thể giữ ghế thủ tướng.

 

Kịch bản IV

 

Ông Putin sẽ đóng vai trò một lãnh tụ dân tộc. Những người ủng hộ Putin trong một cuộc mít tinh đầu tháng này đã đề nghị ông tiếp tục nắm quyền lãnh đạo trên cương vị một "lãnh tụ dân tộc", dù không ai có thể cắt nghĩa chính xác "lãnh tụ dân tộc" là gì. Chủ tịch lưỡng viện Nga cũng cho rằng Putin sẽ, hoặc nên, tiếp tục lãnh đạo nước Nga sau khi rời cương vị tổng thống. Tuy nhiên, trong hệ thống chính quyền Nga hiện chưa có vị trí nào là "lãnh tụ dân tộc". Hơn nữa, một cuộc thăm dò gần đây cho thấy 50% người dân Nga công khai phản đối kịch bản này.

 

Kịch bản V

 

Ông Putin sẽ trở thành nhà lãnh đạo hàng đầu trong quốc hội. Putin sẽ đảm nhận một ghế nghị sỹ trong Đuma Quốc gia (Hạ viện) và nhiều khả năng là ghế chủ tịch. Sau gần 8 năm làm tổng thống, ông Putin vẫn duy trì được tỷ lệ ủng hộ cao và sự hiện diện của ông trong cơ quan lập pháp có thể tạo ra những thay đổi lớn lao, chuyển dịch trung tâm quyền lực của nền chính trị Nga từ Điện Cremli sang Quốc hội. Điều này sẽ tạo cho Hạ viện, hoặc ít nhất là đảng Nước Nga Thống nhất đang nắm vai trò chi phối, có ảnh hưởng lớn trong quá trình định hình nền chính trị Nga. Tuy nhiên, hạn chế của kịch bản này là ở chỗ bộ máy hành pháp cao nhất ở Nga, vốn kiểm soát "các bộ sức mạnh", vẫn nằm trong tay tổng thống và không có gì bảo đảm ông Putin sẽ duy trì được sự ủng hộ một khi ông mất quyền kiểm soát đài truyền hình quốc gia.

 

Kịch bản VI

 

Ông Putin sẽ chọn lựa một người kế nhiệm. Trong tháng tới, ông Putin sẽ công khai về người sẽ được ông chỉ định kế nhiệm. Người đó chắc chắn sẽ được bầu làm tổng thống trong cuộc bầu cử ngày 2/3. Người kế nhiệm này sẽ nhậm chức ngay sau đó, tạo điều kiện để ông Putin rời cương vị tổng thống đúng thời hạn và phù hợp hiến pháp. Không ai có thể biết những thỏa thuận nào đã được dàn xếp trước khi Putin quyết định người kế nhiệm và không ai có thể biết ông Putin sẽ giữ vai trò chính trị gì sau khi rời nhiệm sở. Tuy nhiên, Putin sẽ không duy trì được quyền lực và không có quyền quyết định cuối cùng trong khuôn khổ hiến pháp.

 

Kiến Văn

Theo AFP