Dân Vũ Đại xuyên đêm đỏ lửa, cay xè mắt kho nồi cá bạc triệu phục vụ Tết

Mai Vân

(Dân trí) - Do nhu cầu của khách hàng tăng cao nên trong những ngày này, người dân làng Vũ Đại phải thức xuyên đêm để làm ra những nồi cá kho đặc sản truyền thống này.

Cá kho niêu hay còn gọi là cá kho Bá Kiến, cá kho Hân Dần… là món ăn truyền thống được người dân làng Vũ Đại, xã Hòa Hậu, (huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam) chế biến với bí quyết riêng lưu truyền qua nhiều đời.

Với hương vị thơm ngon đặc biệt, món ăn này không chỉ được coi là đặc sản địa phương, mà còn được dùng làm quà biếu khách quý trong mỗi dịp Tết đến xuân về.

Đến với làng Vũ Đại trong những ngày này, các bếp lửa luôn rực hồng xuyên ngày đêm. Khắp vùng phảng phất mùi cá kho truyền thống thơm nức với mùi hương đặc trưng hấp dẫn.

Dân Vũ Đại xuyên đêm đỏ lửa, cay xè mắt kho nồi cá bạc triệu phục vụ Tết - 1
Những ngày này, làng Vũ đại lại tấp nập với nghề nấu cá kho truyền thống.
Dân Vũ Đại xuyên đêm đỏ lửa, cay xè mắt kho nồi cá bạc triệu phục vụ Tết - 2
Mỗi dịp tết đến xuân về, người dân lại xuyên ngày đêm nấu cá kho phục vụ khách hàng.

Người dân làng Vũ Đại kể rằng, món cá kho đặc sản nơi đây bắt nguồn từ xa xưa với mong muốn luôn có một cái Tết tươm tất trong khi cá là thực phẩm chủ yếu nơi đây.

Chính vì vậy, người dân đã lựa chọn loại cá ngon nhất vùng là cá trắm đen làm nguyên liệu chế biến, nêm nếm vào đó những gia vị sẵn có trong vườn nhà để tạo nên món ăn đặc trưng nổi tiếng lưu truyền đến ngày nay.

Để làm được một nồi cá kho mang đậm hương vị quê hương, người dân nơi đây đều phải có bí quyết làm gia vị riêng, thêm nếm gia vị trong suốt quá trình kho cá một cách cầu kỳ.

Dân Vũ Đại xuyên đêm đỏ lửa, cay xè mắt kho nồi cá bạc triệu phục vụ Tết - 3
Người làng chia sẻ, bí quyết chọn cá trắm là phải chọn con có màu đen đều, hình dáng cân đối từ đầu đến đuôi, cân nặng phải từ 3,5kg trở lên.
Dân Vũ Đại xuyên đêm đỏ lửa, cay xè mắt kho nồi cá bạc triệu phục vụ Tết - 4
Cá được tẩm ướp gia vị theo công thức riêng, rồi xếp vào từng niêu.
Dân Vũ Đại xuyên đêm đỏ lửa, cay xè mắt kho nồi cá bạc triệu phục vụ Tết - 5
Các gia vị như giềng, gừng, ớt, hành khô, nước dừa, nước cốt cua đồng, nước mắm… được cho vào để kho cùng để khi kho cá sẽ dậy mùi thơm.
Dân Vũ Đại xuyên đêm đỏ lửa, cay xè mắt kho nồi cá bạc triệu phục vụ Tết - 6
Niêu đất để kho cá được nhập từ Nghệ An.

Công đoạn kho cá là tốn công sức nhất. Củi đun chỉ được sử dụng duy nhất một loại là cây nhãn, bởi củi nhãn làm mất mùi của niêu đất, giúp hương vị của miếng cá kho được nguyên vẹn.

Người kho cá cũng phải để ý rất nhiều việc. Đầu tiên phải để ý chỉnh mức nhiệt theo to nhỏ theo từng giai đoạn khác nhau. Tiếp đó phải để ý tiếp nước thường xuyên cho các niêu để tránh bị cháy.

Niêu cá kho phải đun đủ 12 giờ liên tục với mức lửa nhỏ, khi đã đun đủ giờ, niêu cá được bắc xuống bếp và bật quạt liên tục cho đến khi nguội hoàn toàn để thịt cá săn chắc lại.

Sau khi hoàn thiện niêu cá có màu nâu sẫm, thơm phức, thịt ngọt săn, xương mềm, khi ăn không phải bỏ phí bất kì phần nào.

Dân Vũ Đại xuyên đêm đỏ lửa, cay xè mắt kho nồi cá bạc triệu phục vụ Tết - 7
Ban đầu khi mới bắc lên bếp nồi cá sẽ được đun với lửa to, khi cá sôi lửa sẽ được giảm xuống rất thấp.
Dân Vũ Đại xuyên đêm đỏ lửa, cay xè mắt kho nồi cá bạc triệu phục vụ Tết - 8
Cá sẽ được kho với lửa nhỏ trong suốt quá trình còn lại. Nồi cá kho đủ tiêu chuẩn phải được kho liên tục 12 tiếng đồng hồ.
Dân Vũ Đại xuyên đêm đỏ lửa, cay xè mắt kho nồi cá bạc triệu phục vụ Tết - 9
Cá sẽ được bật quạt cho nguội hoàn toàn để thịt cá săn lại trước khi gửi đi cho khách hàng.

Để kho một niêu cá tốn nhiều công sức, chính vì vậy nên giá một niêu cá kho cũng khá cao, mức giá của từng niêu dao động tùy vào cân nặng của con cá và từng cơ sở bán, trung bình khoảng 500.000 đồng/niêu - 1,5 triệu đồng/niêu. 

Mặc dù vậy cứ mỗi dịp Tết đến xuân về, cả làng Vũ Đại ngày ấy lại làm hết công suất nhưng vẫn không đủ để cung cấp cho thị trường. 

Giờ đây, món cá kho không chỉ xuất hiện trong bữa cơm ở làng Vũ Đại mà đã lan tỏa đi khắp mọi miền của đất nước, đặc biệt là các thành phố lớn như Thủ đô Hà Nội.