Nhói lòng trước vợ liệt sỹ neo đơn dưới mái nhà dột nát

Chúng tôi đến thăm vợ liệt sỹ Phan Văn Tuệ, bà Nguyễn Thị Lan vào một chiều mưa tầm tã. Ngôi nhà gỗ hai gian từ xưa dường như không chống đỡ được với những cơn mưa ngày càng nặng hạt. Trước mắt chúng tôi là hình ảnh bà cụ còm cõi, tóc bạc trắng đang tất tả lấy xô chậu, máng đi hứng những giọt nước chảy từ các lỗ thủng trên mái nhà. Phát hiện có khách, bà liền lấy vội chiếc khăn xoa cũ sờn lau những giọt nước còn lắng lại trên đôi gò má nhăn nheo...

Rót hai ly nước mời khách, bà bắt đầu tiếp chuyện: “Tôi lấy chồng năm 17 tuổi. Hai vợ chồng sống với nhau được hơn một năm thì sinh được cháu trai đầu lòng. Khi con chưa đầy một năm thì ông ấy đi làm công nhân lâm trường thỉnh thoảng tranh thủ về gia đình được một lúc rồi lại đi. Ba năm sau vợ chồng có với nhau đứa con gái thứ hai. Một mình tôi ở nhà nuôi con, còn ông thì đi suốt. Bảy năm sau ông đi bộ đội”.

Tháng 6/1965, ông Phan Văn Tuệ (chồng bà Lan) lên đường nhập ngũ tham gia kháng chiến chống Mỹ. Đến ngày 6/8/1969, trong lúc đang làm nhiệm vụ ông Tuệ đã hy sinh tại chiến trường Nam Lào. Cho đến bây giờ bà Lan vẫn chưa thể quên được giây phút đau lòng khi nhận được giấy báo tử của chồng mình. “Khi nhận được giấy báo tử của ông tôi đã ngất xỉu không biết gì nữa. Những tháng ngày sau đó nghĩ đến chồng mà nước mắt cứ chảy ròng bên bàn thờ của chồng”, bà khóc.

Sau những trận mưa bão kinh hoàng bà Lan vẫn gìn giữ cẩn thận giấy bảo tử, giấy chứng nhận gia đình liệt sĩ và một số huân, huy chương của chồng mình.

Chồng vĩnh viễn nằm lại chiến trường để lại cho vợ con, người nhà nỗi đau vô bờ. Bà Lan âm thầm gắng sống để nuôi hai con thơ. Nhưng nỗi đau nghiệt ngã lại ập đến với người phụ nữ này khi con trai bà, anh Phan Văn Hùng lâm bệnh nặng, nhà không có tiền cứu chữa nên đứa con trai duy nhất cũng đã qua đời khi chỉ mới 13 tuổi.

“Chồng hy sinh, con chết vì bệnh tật. Khi đó tôi muốn chết đi cho xong chứ sống làm chi nữa. Nhưng nghĩ đến đứa con gái nhỏ sẽ bơ vơ một mình trên cõi đời này, tôi nuốt nước mắt lặng lẽ tiếp tục sống để nuôi con”, hai dòng nước mắt chảy ròng trên má bà.

… và những nỗi niềm

Mấy chục năm nay từ khi chồng hy sinh, đứa con trai duy nhất mất, con gái thì đi lấy chồng xa bà Lan quẩn quanh ở nhà lo hương khói cho chồng con. “Nhiều lúc tôi cũng muốn đi theo con gái ở với nó, nhưng nếu vậy thì ở nhà không có ai lo hương khói cho chồng con cả. Nghĩ thế nên tôi phải ở lại đây để lo hương khói cho họ”, giọng bà nghẹn đắng.

Nhìn lên bàn thờ nho nhỏ làm bằng gỗ và mấy tấm huy chương của liệt sỹ Phan Văn Duệ chứ không có một tấm hình làm di ảnh chúng tôi hiểu được nỗi lòng của bà. Chưa kịp hỏi tiếp thì bà thổ lộ: “Những trận mưa bão khủng khiếp năm 1990, 1997, 2007, 2009 ở Hương Khê đã làm cho nhiều nhà ở đây trở nên điêu đứng. Sau những trận mưa bão kinh hoàng đó nhà tui cũng bị mưa bão càn quét. Mấy tấm phên bằng đất đã bị cuốn đi hết. Huân chương, ảnh chồng, giấy báo tử… gió nó thổi đi hết. May sáng ra tui kịp tìm được chừng ấy giấy tờ nữa. Cái bàn thờ gỗ kia là của chú Sơn ở trong xóm làm cho đó, chứ bão đã cuốn đi hết rồi”. Sau trận bão năm đó bà Lan phải đem gia sản còn đáng giá bằng tiền bán cho người ta để sửa sang lại nhà cửa.

 Chỉ cần một cơn mưa nhỏ Bà Lan đã phải dọn dẹp chăn chiếu để khỏi

bị nước mưa chảy xuống tối không có chổ nằm và cố gắng buộc lại sạp giường đã "xuống cấp"

Ngôi nhà của bà Lan tuy nhỏ, dột nát nhưng đây lại là tổ ấm cho những em học sinh nghèo ở các xã vùng sâu vùng xa Hương Liên, Hương Lâm… ra Thị trấn trọ học bán trú ở trọ miễn phí. “Bữa nay mấy cháu về nghĩ hè nên buồn lắm. Nhà tuy nhỏ và dột nát nhưng các cháu muốn ở thì tui cũng cho ở cho vui cửa vui nhà. Lúc mình đau ốm còn nhờ các cháu nó múc cho miếng nước mà uống”, bà Lan tâm sự.

Khi được hỏi về mong ước của bà trước lúc nhắm mắt xuôi tay, giọng bà nhỏ nhẹ: “Tôi chỉ mong có ít tiền sửa sang lại nhà cửa cho kín đáo làm nơi thờ phụng cho tổ tiên, chồng con chứ nhà dột nát, mối ăn gần hết rồi...”.

Rời nhà bà Lan lúc chiều tàn, ngoái nhìn lại, phía sau là ngôi nhà nhỏ lụp xụp tồi tàn, hình ảnh bà Lan lặng lẽ cất bước quay vào nhà với khuôn mặt buồn rười rượi. Trong lòng chúng tôi cứ khắc khoải không biết những ngày tới đây ngôi nhà của bà có chống đỡ qua khỏi mùa mưa lũ đang đến cận kề. 

Đặng Tài - Văn Dũng