“Con ơi, hãy tha lỗi cho mẹ”

Một đêm mưa gió vào cuối năm 1969, có người mẹ bế hai con nhỏ chạy hoảng loạn tơi bời trong khói lửa chiến tranh cùng dân làng rút sâu vào trong hang núi để tránh cuộc càn quét, bắn giết dã man của quân thù. Hơn 200 người thôn Quế Tân ngày ấy (bây giờ đổi lại thành thôn Trà Linh) đã ẩn nấp trong đói khát và sợ hãi ở hang Hòn Kẽm. Giặc Mỹ sau khi bay rà soát, bỏ bom tàn phá. Chúng còn tiếp tục đổ bộ hòng tận diệt người dân, nơi mà chúng cho là căn cứ tiếp tế cho bộ đội.

Cho đến bây giờ cụ Nghê vẫn chưa quên được cái
đêm kinh hoàng của 40 năm về trước.

Người mẹ đã vì nghĩa. Suốt 40 năm qua, ký ức của đêm kinh hoàng ấy vẫn không thể nào phai trong tâm trí của người mẹ bây giờ đã bước qua tuổi 73. Nhưng nỗi đau đớn của người làng xã Quế Tân không chỉ như thế. Còn có một cái chết ám ảnh khác của một đứa bé gái 4 tuổi đã hằn lại một ký ức đau xót trong lòng những người còn ở lại. Đó là sự hy sinh của chị Ngô Thị Thuận khi chỉ vừa 4 tuổi.

Trước cuộc càn quét điên cuồng của giặc Mỹ, cụ Lê Thị Tịch đã buộc lòng hy sinh đứa con gái của mình để cứu lấy 50 sinh mạng đang trú ẩn ở hang Hố Dù - một hang sâu trên vùng núi Sơn Tân sầm uất mà chỉ có dân làng mới biết đường vào. Trí nhớ của cụ Tịch bây giờ đã kém, kể lại lúc này lúc khác. Nhưng theo lời chị Ngô Thị Nga (49 tuổi, con gái đầu của cụ, khi ấy chỉ mới lên 8 tuổi) thì người quyết liệt hy sinh chị Thuận, vốn là em cùng mẹ khác cha với chị Nga - để cứu dân làng là chính là cha ruột của chị Thuận. Ông đã tự tay giết chết đứa con gái của mình khi thấy cụ Tịch vẫn còn đang do dự, khóc lóc ôm chặt con vào lòng trong khi quân giặc đang tiến đến rất gần. Khi tiếng khóc đã dứt thì cũng có nghĩa là dân làng và bộ đội được cứu sống. Người cha ngay sau đó đã bỏ đi biệt xứ…

Lặng lẽ bóng chiều

Chị Ngô Thị Nga, con gái đầu của cụ Tịch.

Khi hòa bình lập lại, cụ Lê Thị Nghê cùng dân làng xã Quế Tân thời ấy di tản về sinh sống ở thôn Linh Kiều, cho đến tận bây giờ. Những con người được trở về từ cuộc chiến khốc liệt đã dần dân xây làng lập nghiệp. Cách đây 1 năm, một đoàn thể đã đến và xây tặng ngôi nhà mới khang trang hơn mái nhà tạm bợ ngày trước. Giờ đây, cụ Nghê sống lặng lẽ, quẩn quanh với những công việc không tên. Nhưng tuổi già hoài cổ, có những lúc nỗi ám ảnh đã chìm sâu vào tâm thức trỗi dậy, cụ đau đến quặn lòng khi nỗi ám ảnh kinh hoàng của 40 năm trước chỉ như vừa mới xảy ra hôm qua.

Còn cụ Lê Thị Tịch đã nén đau thương trở về dựng ngôi nhà tạm, gắn chặt cuộc đời mình ở vòm đất chưa đầy 40 nhân khẩu ở Đồng Làng. Gọi là nhà nhưng đó chỉ giống như một nơi để che mưa, trong nhà không có vật dụng ngoài chiếc giường tre được giăng màn dành làm chỗ ngủ. Chỉ đến khi cháu ngoại là chị Ngô Thị Nhựt lấy chồng, rồi đón bà về ở cùng cách đây 2 năm, cụ Tịch mới đành lòng rời khỏi dòng Thu Bồn đã bao nhiêu năm quen thuộc, xa nơi đứa con gái bạc phước ngày xưa của bà nằm lại đó.