Dự án O-RAN và 18 tháng nỗ lực của Mỹ đang rơi vào bế tắc

Tạo đối trọng với Huawei

Vài ngày trước, Nokia đã rời khỏi tổ chức bảo trợ của ngành công nghiệp của Mỹ - đơn vị đang quảng cáo về một giải pháp phần mềm nhằm thay thế cơ sở hạ tầng hiện đại của mạng 5G. Đây là đòn giáng mạnh vào uy tín của một dự án vốn đã gặp nhiều khó khăn ngay từ giai đoạn triển khai.

18 tháng trước, chính quyền của cựu Tổng thống Trump đã từ bỏ kế hoạch tạo ra một đối trọng với Huawei ở mảng cơ sở hạ tầng băng thông rộng 5G. Thay vào đó, họ lựa chọn một cách tiếp cận thông qua phần mềm, được biết đến với tên gọi O-RAN (mạng truy cập vô tuyến mở).

Nhóm phát triển tin rằng các linh kiện máy tính thông thường khi được điều khiển bằng phần mềm tinh vi sẽ có thể thay thế các con chip xử lý chuyên dụng và modem radio mà Huawei, Ericsson và Nokia đã phát triển. Từ đó, họ có thể bỏ qua những công nghệ và danh mục bằng sáng chế của Huawei để tự phát triển các trạm gốc và thiết bị 5G.

Đến cuối năm 2020, Trung Quốc đã xây dựng gần 700.000 trạm gốc 5G, chiếm 70% tổng số trên toàn thế giới. Trong khi đó, con số này ở Mỹ chỉ là 50.000. Trung Quốc dự kiến xây dựng thêm một triệu trạm trong năm 2021, cung cấp dịch vụ 5G cho tất cả các thành phố có dân số trên 250.000 người.

Hiện tại, Huawei đang nắm giữ khoảng 3/5 thị phần cơ sở hạ tầng 5G tại Trung Quốc. Trong khi đó, O-RAN vẫn chưa vượt qua giai đoạn thử nghiệm ban đầu.

Bế tắc

Ericsson, đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Huawei, nhận định rằng dự án O-RAN là không khả thi. Trong khi đó, Nokia - nhà cung cấp thiết bị viễn thông lớn thứ 3 thế giới, đã đồng ý tham gia vào nhóm bảo trợ ngành công nghiệp của Mỹ để thúc đẩy phương pháp tiếp cận phần mềm. 

Tuy vậy, Nokia cũng vừa rút khỏi liên minh O-RAN, sau khi Mỹ tiếp tục đưa một số đối tác khác của hãng tại Trung Quốc vào "danh sách đen" với lý do lo ngại đến lợi ích quốc gia và an ninh của Mỹ. Nokia lo ngại rằng việc tiếp tục hoạt động trong liên minh O-RAN có thể khiến hãng phải chịu các lệnh trừng phạt từ Mỹ, bởi công ty này vẫn đang có những lợi ích quan trọng tại thị trường Trung Quốc.

Đối với O-RAN và tập đoàn bảo trợ của Mỹ, rắc rối lớn nhất là thị trường viễn thông 5G tại Trung Quốc lớn hơn Mỹ rất nhiều, đến mức các tập đoàn lớn như Nokia sẵn sàng bỏ qua nỗ lực của Mỹ để có thể tiếp tục duy trì hoạt động kinh doanh của họ tại Trung Quốc.

Những người chỉ trích O-RAN cho rằng giải pháp quá tốn kém, cồng kềnh và không hiệu quả.

"Việc viết phần mềm sẽ tốn rất nhiều năm và sẽ mất thêm ít nhất 2 năm để thử nghiệm cũng như gỡ lỗi. Chưa dừng lại ở đó, các vấn đề về bảo mật cũng sẽ trở thành cơn ác mộng. Có rất nhiều vấn đề bảo mật trong một hệ thống, việc này đòi hỏi hàng triệu dòng code", một Giám đốc điều hành viễn thông Trung Quốc chia sẻ với Asia Times.

Trong khi đó, theo Rajeev Shah, CEO của Celona, ngay cả khi O-RAN hoạt động với các nhà mạng như Verizon, AT&T và T-Mobile, nó vẫn sẽ trở thành một nỗi kinh hoàng đối với các mạng 5G dành riêng cho các ứng dụng công nghiệp.

Đó là một lỗ hổng nghiêm trọng trong cách tiếp cận O-RAN, bởi lợi ích kinh tế lớn nhất từ 5G sẽ đến từ các ứng dụng doanh nghiệp, bao gồm robot công nghiệp, hậu cần thông minh, kho và cảng tự động, phương tiện tự động, thành phố thông minh, y tế từ xa, điều khiển từ xa hay các hình thức khai thác có kiểm soát khác.

5G có thể không quá cần thiết đối với người dùng cá nhân. Người dùng cá nhân vẫn có thể xem video trực tuyến với mạng 4G. Tốc độ tải xuống cao hơn của 5G chỉ đơn giản là giúp gia tăng trải nghiệm này.

Tuy nhiên, đối với doanh nghiệp, 5G được xem như yếu tố sẽ thay đổi cuộc chơi vì có độ trễ thấp, khả năng truyền dữ liệu cao hơn, từ đó tạo ra hàng loạt công nghệ mới.

Trao đổi với Asia Times, vào tháng 6, Paul Scanlan, Giám đốc công nghệ của Huawei cho biết hãng đã xây dựng mạng doanh nghiệp cho 2.000 công ty sản xuất và dự kiến xây dựng 16.000 mạng khác trong năm tới. Huawei cũng đã xây dựng 5.300 mạng cho các công ty khai thác. Trong khi đó, số lượng mạng 5G riêng tại Mỹ không được tiết lộ. Tuy nhiên, theo một số nguồn tin, con số này chỉ dừng ở mức vài trăm.