Để laptop, smartphone, sạc dự phòng… không trở thành quả bom
(Dân trí) - Những sản phẩm điện tử được trang bị pin lithium-ion đều có nguy cơ bốc cháy, phát nổ gây hậu quả nghiêm trọng nếu không sử dụng đúng cách hoặc sử dụng sản phẩm không đảm bảo chất lượng.
Những tai nạn nguy hiểm khi smartphone, laptop, sạc dự phòng… phát nổ
Dù không thường xuyên xảy ra, việc các thiết bị di động như smartphone, laptop, máy tính bảng hay sạc dự phòng… phát nổ là điều có thể xảy đến bất cứ lúc nào. Do các thiết bị điện tử này thường đặt gần người dùng hoặc cầm trên tay để sử dụng (đối với smartphone, máy tính bảng…), nên nếu chúng phát nổ sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Chẳng hạn như trường hợp mới đây tại Hải Dương, khi một bé trai 13 tuổi bị thương nghiêm trọng do laptop phát nổ trong khi đang học bài. Vụ nổ khiến nạn nhân bị chấn thương sọ não, toàn bộ vùng mặt, đầu, cổ và một nửa ngực trên của bé trai này đầy vết thương do các mảnh vỡ của laptop găm vào.
Được biết, khi vụ nổ xảy ra, bé trai vừa sử dụng laptop vừa cắm sạc.
Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên có trường hợp laptop phát nổ khiến người dùng bị thương tại Việt Nam. Trước đó vào tháng 10/2020, một trường hợp tương tự xảy ra tại Hà Tĩnh, khi một chiếc laptop bất ngờ phát nổ khiến 3 học sinh đang học bài bị thương, một trong số đó bị nát bàn tay vì vụ nổ.
Tương tự như trường hợp kể trên, chiếc laptop phát nổ khi đang cắm điện để sử dụng.
Ngoài laptop, các thiết bị điện tử khác sử dụng pin lithium-ion, loại pin được trang bị trên hầu hết các thiết bị di động hiện nay, như smartphone, máy tính bảng, pin sạc dự phòng… đều có nguy cơ phát nổ khi đang sử dụng.
Trên thực tế đã có không ít trường hợp pin smartphone hoặc máy tính bảng phát nổ, dẫn đến tai nạn nghiêm trọng, thậm chí chết người.
Chẳng hạn như trường hợp xảy ra vào tháng 10/2021, khi smartphone đang cắm sạc bất ngờ phát nổ khiến một học sinh lớp 5 tại Nghệ An tử vong.
Vào ngày 15/6/2020, một vụ tai nạn chết người khác xảy ra tại huyện Kim Bôi (Hòa Bình), khiến anh Q.V.A. (sinh năm 1993) tử vong. Người thân phát hiện anh A. tử vong tại phòng khách của gia đình, chiếc điện thoại bị nổ dính vào vùng ngực của nạn nhân.
Cơ quan chức năng sau đó xác định, nguyên nhân khiến anh A. tử vong là do vừa sạc pin vừa sử dụng điện thoại, thiết bị bất ngờ phát nổ khiến nam thanh niên 27 tuổi tử vong.
Đầu tháng 10/2019, một tai nạn tương tự đã xảy ra tại huyện Đam Rông (Lâm Đồng), khi người dân phát hiện Phạm Thế T. (18 tuổi) tử vong bên cạnh chiếc điện thoại iPhone bị nổ. Nguyên nhân được xác định thanh niên này vừa sử dụng điện thoại vừa sạc pin, điện thoại bất ngờ phát nổ khiến nạn nhân bị chấn thương nặng dẫn đến tử vong.
Vì sao laptop, smartphone, máy tính bảng… lại có thể phát nổ?
So với smartphone, các vụ nổ laptop ít xảy ra hơn, nhưng trong trường hợp xảy ra nổ, sức công phá của vụ nổ sẽ lớn hơn rất nhiều do laptop được trang bị pin dung lượng lớn hơn smartphone.
Có nhiều nguyên nhân khiến laptop có thể phát nổ, nhưng nguyên do chủ yếu đều bắt nguồn do lỗi của pin. Trong một số ít trường hợp, lỗi bắt nguồn từ chính nhà sản xuất.
Chẳng hạn như vào tháng 6/2019, Apple đã buộc phải thu hồi loạt MacBook Pro được bán ra trong thời gian từ tháng 9/2015 đến tháng 2/2017 do lỗi pin quá nóng, gây ra nguy cơ cháy nổ. Vào thời gian này, hàng loạt hãng hàng không đã cấm hành khách mang MacBook Pro phiên bản 2015 lên các chuyến bay của mình để tránh nguy cơ xảy ra hỏa hoạn gây uy hiếp an toàn bay.
Chỉ đến khi Apple quyết định thay pin miễn phí cho loạt MacBook Pro 2015 bị lỗi, các hãng hàng không mới dỡ bỏ lệnh cấm đối với chiếc laptop này.
Vậy vì sao các thiết bị di động ngày nay như smartphone, máy tính bảng, sạc dự phòng hay laptop đều có nguy cơ phát nổ? Câu trả lời nằm ở công nghệ pin lithium-ion được sử dụng trên các sản phẩm di động. Trong đó, lithium là một chất dễ cháy và có thể nổ khi tiếp xúc với không khí, đặc biệt là nước.
Nếu pin sử dụng lâu ngày dẫn đến xuống cấp hoặc xảy ra sự cố trong quá trình sử dụng, như smartphone bị rơi, vỡ… có thể khiến phần vỏ pin bị hỏng, làm cho các thành phần bên trong pin bị bay hơi, tiếp xúc với không khí rồi dẫn đến hỏa hoạn.
Một nguyên do phổ biến khác có thể khiến pin trên các thiết bị di động bốc cháy hoặc phát nổ đó là nhiệt độ cao. Nếu nhiệt độ thiết bị tăng cao trong quá trình sạc hoặc sử dụng liên tục có thể tạo ra phản ứng dây chuyền trên pin và kết quả cuối cùng là pin bắt lửa hoặc phát nổ.
So với smartphone, người dùng laptop thường có thói quen vừa sử dụng vừa cắm sạc thiết bị liên tục, điều này có thể khiến pin trên sản phẩm mau bị xuống cấp hơn do nhiệt độ cao. Trong trường hợp pin laptop bị xuống cấp và bị phồng, nguy cơ dẫn đến cháy, nổ thiết bị khi sử dụng là rất cao, dẫn đến những tai nạn nguy hiểm.
Đừng để các thiết bị di động trở thành bom trong nhà
Nhìn chung, tai nạn giật điện hay cháy nổ pin khi sử dụng các thiết bị di động là khá hy hữu, nhưng có thể xảy đến bất cứ lúc nào và thường gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Do vậy, để đề phòng và giữ an toàn cho bản thân, bạn không nên sử dụng smartphone, máy tính bảng khi đang cắm sạc. Nếu laptop gặp phải tình trạng chai pin, pin sạc không vào điện hoặc không thể sử dụng pin nữa… bạn cần phải lập tức thay pin hoặc nhờ các cửa hàng tháo bỏ viên pin trên sản phẩm và chuyển sang sử dụng hoàn toàn từ nguồn điện.
Nếu pin trên các thiết bị di động đã bị "chai", bạn nên chủ động mang thiết bị đến các cửa hàng điện tử có uy tín để kiểm tra và thay pin kịp thời, tránh tình trạng pin bị phồng, dẫn đến nguy cơ cháy, nổ khi sử dụng hoặc khi sạc. Người dùng cần phải thay pin chính hãng và rõ nguồn gốc để đảm bảo chất lượng.