“Cha đẻ” lý thuyết học máy đến Việt Nam

Ngày 13/1/2020, GS. Leslie Valiant - thành viên của Hiệp hội Hoàng gia (London) và Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia (Mỹ) - sẽ tới Việt Nam. Đây được xem là sự kiện “mở hàng” hoành tráng cho khoa học Việt Nam nói chung và lĩnh vực nghiên cứu đỉnh cao trí tuệ nhân tạo (AI) nói riêng.

Vị giáo sư lừng danh, chủ nhân giải thưởng Turing (A. M. Turing Award - tương tự Nobel trong lĩnh vực Khoa học máy tính), sẽ có một bài giảng với nhan đề “Lý thuyết học máy cần thêm gì nữa?” (What Needs to be Added to Machine Learning?).

Sinh năm 1949 tại Hungary, GS. Leslie Valiant được coi là một trong những người khai sinh ra lý thuyết học máy, trở thành nền tảng của các ứng dụng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo hiện nay. Hiện giảng dạy tại Đại học Harvard (Mỹ), GS. Leslie Valiant đã có 40 năm nghiên cứu trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lý thuyết đo độ phức tạp của thuật toán, học máy và tính toán song song. Ông cũng là tác giả của 2 cuốn sách “Circuits of the Mind” (Mạch tư duy), và “Probably Approximately Correct” (Đúng xấp xỉ với xác suất cao) được xem là cẩm nang của giới nghiên cứu khoa học máy tính và trí tuệ nhân tạo toàn cầu.

Trong sự nghiệp của mình, GS. Leslie Valiant từng nhận nhiều giải thưởng danh giá như: Giải thưởng Nevanlinna tại Đại hội các nhà Toán học quốc tế năm 1986, Giải thưởng Knuth năm 1997, Giải thưởng EATCS về Khoa học máy tính lý thuyết châu Âu năm 2008. Đặc biệt, năm 2011, ông vinh dự nhận giải thưởng mà giới nghiên khoa học máy tính đều hướng tới: giải Turing do Hiệp hội khoa học máy tính Mỹ (ACM) trao tặng.

Theo ông Alain Chesnais, Chủ tịch Hiệp hội, những thành tựu của GS. Leslie Valiant đã cung cấp cơ sở lý thuyết cho sự tiến bộ trong trí tuệ nhân tạo và đưa đến những thành tựu phi thường trong lĩnh vực học máy.

“Những hiểu biết sâu sắc của ông về khoa học máy tính, toán học và lý thuyết nhận thức đã được kết hợp với các kỹ thuật khác để xây dựng các hình thức học máy và giao tiếp hiện đại, như hệ thống máy tính Watson của IBM”, Chủ tịch ACM nói. Chiếc máy tính Watson do IBM sản xuất dựa trên nghiên cứu của Leslie Valiant đã “đánh bại” hai nhà vô địch chương trình đố vui trên truyền hình mang tên Jeopardy của Mỹ hồi năm 2011.  

Được biết, số lượng nhà khoa học đỉnh cao đến làm việc tại Việt Nam hiện rất ít ỏi, các giáo sư đoạt giải Nobel hoặc tương đương đến Việt Nam công tác càng hiếm. Vì vậy, chuyến thăm và làm việc của GS. Leslie Valiant được coi là một sự kiện đặc biệt có ý nghĩa với cộng đồng nghiên cứu lĩnh vực học máy, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn Việt Nam trong những ngày đầu năm 2020. Sự kiện cũng đã khẳng định vai trò dẫn dắt, kết nối của Viện VinBDI nói riêng và Vingroup nói chung trong thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao về Việt Nam.

Theo các nhà khoa học trong nước, sự kiện đặc biệt này và việc Vingroup cùng nhiều doanh nghiệp lớn định hướng đầu tư mạnh mẽ cho các nghiên cứu đỉnh cao là dấu hiệu cho thấy, Việt Nam đang chuyển sang một giai đoạn phát triển mới, lấy khoa học công nghệ làm yếu tố cạnh tranh.

“Vingroup không chỉ đầu tư phát triển mạnh về công nghệ - công nghiệp - dịch vụ mà còn đầu tư và hỗ trợ sự phát triển của khoa học, công nghệ và đóng góp cho sự phát triển xã hội bền vững”, PGS.TS. Hoàng Minh Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, nhận xét.