“Cáo lửa” Firefox tròn 10 tuổi và những cột mốc đáng nhớ

Firefox là một trong những trình duyệt web phổ biến và được yêu thích nhất hiện nay, nổi bật với tốc độ xử lý mạnh mẽ và khả năng mở rộng các tính năng thông qua các add-on cài đặt thêm bên ngoài.

Theo số liệu của hãng thống kê thị trường Internet Statcounter, hiện tại, Firefox đang là trình duyệt web phổ biến thứ 3 thế giới, chiếm 22,85% thị phần trình duyệt web toàn cầu, xếp sau Chrome (33,59%) và Internet Explorer 32,85%. 

Một trong những điểm giúp cho Firefox trở nên được yêu thích và sử dụng rộng rãi đó là vì đây là trình duyệt web mã nguồn mở hoàn toàn. Mã nguồn của Firefox được công bố rộng rãi ra cộng đồng và được cộng đồng lập trình viên cùng tham gia phát triển cũng như xây dựng các add-on để tăng thêm các tính năng cho trình duyệt web. 

Nói cách khác, chính sự tùy biến dễ dàng là điểm khiến cho Firefox trở nên phổ biến và rất được yêu thích.

- Ngày 31/8/1998, các lập trình viên tại hãng phần mềm Netscape, dẫn đầu bởi Dave Hyatt và Blake Ross đã cùng nhau bắt đầu một dự án mã nguồn mở mới. Họ gọi dự án này là Mozilla, là tên mã trước đây được đặt cho trình duyệt web Netscape Navigator, là trình duyệt vốn rất phổ biến vào những năm 90 của thế kỷ trước. 

Mozilla là cách chơi chữ, kết hợp giữa Mosaic (một trình duyệt web phổ biến khác vào những năm 90) và “Killer” (sát thủ).

- Ngày 23/9/2002, nghĩa là 4 năm sau khi dự án Mozilla được hình thành, phiên bản Phoenix 0.1 được trình làng. Đây là phiên bản sơ khai nhất của trình duyệt web Firefox ngày hôm nay.

- Ngày 15/7/2003, Quỹ Mozilla Foundation chính thức được thành lập. Điều hành Quỹ Mozilla là một tổ chức phi lợi nhuận, với mục đích hoạt động “Web là một tài nguyên công cộng cần được chia sẻ, không phải là một mặt hàng để bán”.

Hiện tại Mozilla Foundation vẫn là tổ chức đứng sau trình duyệt web Firefox.

- Ngày 15/7/2004, Mozilla ra mắt kho add-on dành cho trình duyệt web Firefox, chứa các thành phần mở rộng (extension), giao diện, plug-in cho phép người dùng cài đặt thêm lên Firefox để mở rộng thêm tính năng và tùy biến cho trình duyệt web này.

- Ngày 9/11/2004, Mozilla chính thức phát hành phiên bản Firefox 1.0, phiên bản hoàn chỉnh đầy đủ đầu tiên của trình duyệt web Firefox. Những người yêu thích Firefox đã thuê hẳn một trang quảng cáo trên tờ báo The New York Times để đánh dấu sự ra mắt này.

- Ngày 12/8/2006, những người hâm mộ nhiệt tình của Firefox, chủ yếu là các sinh viên đến từ bang Oregon đã tạo ra một biểu tượng Firefox khổng lồ với chiều rộng lên đến 67 mét trên  một cánh đồng trồng yến mạnh gần thành phố Amity, bang Oregon. Biểu tượng của Firefox trên cánh đồng  này vẫn có thể được nhìn thấy trên dịch vụ bản đồ của Google Maps.

- Ngày 21/2/2008, tổng số lượng download Firefox vượt qua mốc 500 triệu.

- Ngày 17/6/2008, Mozilla chính thức phát hành Firefox 3.0 và đã đạt kỷ lục Guiness cho “Phần mềm có số lượng download nhiều nhất trong vòng 24 giờ”, với hơn 8 triệu lượt tải chỉ trong ngày đầu tiên được ra mắt.

- Ngày 8/2/2011, phiên bản Beta đầu tiên của Firefox 4 được ra mắt. Đây là phiên bản đầu tiên của Firefox được trang bị tính năng “Do not track” để không cho phép các trang web theo dõi hoạt động của người dùng Internet.

- Ngày 29/3/2011, Firefox phát hành phiên bản đầu tiên cho nền tảng di động Android, với hơn 10 ngôn ngữ khác nhau.

- Tháng 4/2011 đánh dấu một trang mới của trình duyệt Firefox khi Mozilla quyết định thay đổi chính sách phát triển Firefox.

Thay vì thời gian phát triển các phiên bản dài hơn, với các phiên bản con ra mắt trước khi phát hành phiên bản chính thức mới, thì giờ đây, Firefox sẽ tăng tốc độ phát triển phiên bản, sẽ cho ra mắt phiên bản mới sau mỗi 6 tuần. 

Điều này đã khiến cho người dùng Firefox mất đi sự háo hức chờ đợi mỗi khi một phiên bản mới sắp xuất hiện như trước đây.

- Ngày 26/7/2012: Tổng số lượt download các add-on của Firefox vượt qua mốc 3 tỷ lượt. Hiện tại Firefox có hơn 17 nghìn lập trình viên cùng tham gia xây dựng các add-on.

- Ngày nay, có hơn 450 triệu người dùng Firefox trên toàn cầu. Khoảng 40% số lượng đoạn mã trong Firefox được viết bởi các tình nguyện viên.

Hiện tại, phiên bản mới nhất của Firefox là phiên bản 15.0.1 (có thể download tại đây), trong khi đó phiên bản Firefox 16 cũng đã bước sang phiên bản thử nghiệm Beta 3 và cũng sắp sửa được phát hành chính thức (download Firefox 16 beta 3 miễn phí tại đây) 

- Firefox là trình duyệt mã nguồn mở. Do vậy, hiện nay 40% mã nguồn của Firefox được viết bởi bởi các lập trình viên tình nguyện. 

- Hiện nay trên toàn thế giới có hơn 1000 lập trình viên tình nguyện tham gia phát triển Firefox, và có hơn 20 ngàn người thử nghiệm các bản cập nhật mới của Firefox hàng ngày.

- Phần lớn các phiên bản ngôn ngữ của Firefox (không phải là tiếng Anh) đều được biên dịch bởi sự cộng tác của các tình nguyện viên.

- Sự xuất hiện của Firefox đã bắt đầu đánh dấu sự chấm dứt của “đế chế” Internet Explorer. Vào năm 2004 khi Firefox 1.0 được trình làng, Internet Explorer (khi đó đang ở phiên bản 6.0) chiếm đến hơn 90% thị phần trình duyệt web.

- Biểu tượng ban đầu của Firefox là hình một chú phượng hoàng, tương ứng với tên gọi sơ khai của Firefox là Phoenix (Phượng Hoàng). Sau đó, Phoenix được đổi tên thành Firebird, và cuối cùng là Firefox như ngày nay.

- Một điều khá thú vị, tên gọi Firefox (cáo lửa) trên thực tế không phải là tên của một loài cáo, mà Firefox là tên thường gọi của loài gấu trúc Panda lông đỏ (Red Panda), sống ở khu vực phía đông dãy Himalaya và phía tây nam Trung Quốc.