Bất ngờ thủ phạm khiến hàng loạt ô tô, xe máy không thể khởi động
(Dân trí) - Giữa năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, Cục Tần số vô tuyến điện đã ghi nhận nhiều trường hợp can nhiễu tần số gây ảnh hưởng tới việc vận hành chìa khóa thông minh (smartkey) của ô tô, xe máy.
Theo thông tin từ Cục Tần số vô tuyến điện (Bộ Thông tin và Truyền thông), người dân trên đoạn đường Bà Hạt (Phường 7, Quận 10, TPHCM), đã phản ánh tình trạng ô tô, xe máy sử dụng chìa khóa thông minh (smartkey) không khởi động được. Sự việc này gây ra nhiều bất tiện cho người dân và ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh trong khu vực.
Ngày 26/4, sau khi nhận được thông tin, Trung tâm Tần số vô tuyến điện khu vực II đã thành lập đoàn xử lý can nhiễu, tiếp cận hiện trường, khảo sát và thu đo.
Qua quá trình phân tích, đánh giá bằng các biện pháp kỹ thuật nghiệp vụ, đoàn đã nhanh chóng tìm ra "thủ phạm chính" đó là bộ đổi nguồn AC/DC (adapter) dùng để cấp nguồn cho modem truyền hình cáp và Internet của một hộ dân bị lỗi gây ra.
Do adapter bị lỗi, bức xạ ra tín hiệu trên dải tần 10-1.000kHz, lan truyền theo đường cáp đồng trục và bức xạ ra ngoài không gian gây hiện tượng can nhiễu trên tần số 125kHz của bộ phận thu phát trên ô tô, xe máy.
Theo trình bày của chủ sở hữu, khi adapter cũ bị hư, họ đã tự mua một adapter khác không rõ nguồn gốc để thay thế. Sau khi được nghe giải thích, chủ sở hữu đã phối hợp bàn giao thiết bị này cho cơ quan chức năng để xử lý theo quy định.
Các vụ can nhiễu smartkey trước đây do Cục Tần số vô tuyến điện giải quyết ghi nhận chủ yếu trên tần số 433MHz. Tuy nhiên, can nhiễu lần này xảy ra trên tần số 125kHz.
Khác với công nghệ nhận dạng vô tuyến sử dụng để tìm, đóng mở cửa xe, cửa cuốn, chỉ thông qua kích hoạt smartkey trên tần số 433MHz, việc nhận dạng để khởi động ô tô, xe máy sử dụng công nghệ RFID (Radio Frequency Identification) chủ động.
Quá trình nhận dạng vô tuyến chủ động có 2 chiều, bao gồm từ smartkey tới bộ đọc ở ô tô, xe máy trên tần số 433MHz và từ bộ đọc phát ra tín hiệu trên tần số thấp 125kHz gửi đến smartkey.
Việc sử dụng công nghệ RFID chủ động làm tăng tính bảo mật, song cũng tăng thêm nguy cơ bị can nhiễu bởi chỉ cần một trong hai tần số bị can nhiễu là quá trình nhận dạng thất bại. Điều này dẫn đến không thể khởi động được ô tô, xe máy và nếu không đo đạc trên tần số 125kHz thì sẽ khó tìm nguyên nhân gây nhiễu.
Vụ việc lần này cho thấy việc sử dụng các thiết bị điện, điện tử không đáp ứng tương thích điện từ (Electro Magnetic Compatibilty) cũng có nguy cơ gây can nhiễu.
Vì thế, Cục Tần số vô tuyến điện khuyến cáo các tổ chức, cá nhân chỉ nên mua và sử dụng những thiết bị điện, điện tử, thiết bị ứng dụng sóng vô tuyến điện có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, đảm bảo quy chuẩn kỹ thuật tương ứng.
Khi gặp hiện tượng nghi ngờ can nhiễu , người dân có thể phản ánh qua đường dây nóng của Cục Tần số vô tuyến điện, thông báo cho các Trung tâm Tần số vô tuyến điện khu vực trên cả nước, hoặc các Sở Thông tin và Truyền thông ở địa phương.