Xét nghiệm thấy men gan cao: Bệnh lý nào đang ẩn trong cơ thể?

Men gan tăng cao nói lên điều gì?

Gan đảm nhiệm hơn 500 chức năng trong cơ thể như chuyển hóa, giải độc, lưu trữ, thanh lọc máu… Để thực hiện các nhiệm vụ này, trong các tế bào gan có chứa các enzyme hay còn gọi là men gan. Khi tế bào gan bị chết đi hoặc bị tổn thương, các men gan sẽ tràn vào trong máu, vì vậy xét nghiệm máu sẽ thấy men gan trong máu. Nồng độ men gan trong máu khác nhau sẽ phản ánh tình trạng tế bào gan khác nhau.

Men gan cao phản ánh tình trạng tế bào gan đang bị tổn thương, gan đang bị viêm. Nếu men gan tăng nhẹ dưới 2 lần thì người bệnh hầu như chưa có biểu hiện triệu chứng gì, nếu không đi xét nghiệm thì không biết được.

Ở giai đoạn này nếu sử dụng bia rượu nhiều thì rất nguy hiểm vì lượng acetaldehyde là chất độc được sản sinh ra khi sử dụng bia rượu sẽ phá hủy tế bào gan rất mạnh, có thể tế bào gan bị hủy hoại hàng loạt gây viêm gan cấp, hôn mê gan, nguy hiểm đến tính mạng. Mặt khác, men gan cao nếu không được điều trị sẽ dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan, thậm chí gây ung thư gan.

Chỉ số AST và ALT trong men gan cao dự báo sẽ giảm dần tuổi thọ, tăng tỷ lệ tử vong từ 21 - 78%. Nếu chỉ số AST tăng gấp đôi thì sẽ tăng 32% nguy cơ tử vong, nếu tăng hơn gấp đôi thì nguy cơ tử vong sẽ lên đến 78%. Khi chỉ số ALT gấp đôi sẽ tăng 21% nguy cơ tử vong và khi tăng hơn gấp đôi, nguy cơ sẽ là 59%.

Những nguyên nhân khiến men gan tăng cao

Viêm gan

Tổn thương do virus là loại tổn thương rất nguy hiểm vì virus khi xâm nhập vào tế bào gan sẽ nhân lên và làm hủy hoại tế bào gan. Tế bào gan bị hủy hoại càng nhiều thì lượng men gan giải phóng ra càng nhiều. Cho nên trong các trường hợp viêm gan cấp tính hoặc ung thư gan thì lượng men gan tăng nhanh một cách đột biến, có khi lên tới 5.000U/l.

 Lạm dụng rượu bia

Lượng men gan tăng trong máu người uống rượu tùy thuộc liều lượng rượu vào máu và nồng độ rượu. Khi gan bị tổn thương bởi rượu thì loại men gan AST thường tăng cao từ 2 - 10 lần trong khi đó lượng ALT tăng ít.

Các bệnh lý khác

Men gan có thể tăng trong các bệnh do ứ sắt, viêm gan tự miễn, bệnh lý tự miễn ở ruột non. Với một số thuốc dùng để điều trị một bệnh nào đó nhưng cũng có thể gây tác dụng phụ làm ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa của tế bào gan hoặc gây ngộ độc tế bào gan làm xuất hiện viêm gan cấp tính do thuốc, ví dụ ngộ độc thuốc điều trị lao…

Phòng và điều trị men gan cao

Để phòng và điều trị men gan tăng cao, cần bảo vệ tốt lá gan bằng việc áp dụng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, hợp lý, hạn chế sử dụng rượu bia, và các đồ uống có cồn, không hút thuốc lá, thuốc lào, hạn chế ăn da, mỡ động vật, các thực phẩm chứa nhiều đường, nhiều dầu mỡ, tránh các gia vị cay nóng.

Cần có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục nhẹ nhàng, không nên thức khuya, không nên làm các công việc nặng nhọc nhiều.

Với những người có nguy cơ tăng men gan (thường là những người uống rượu bia nhiều, thừa cân, béo phì…), cần đặc biệt chú ý hạn chế uống rượu bia tối đa trong mỗi bữa tiệc và có biện pháp bảo vệ, giải độc gan bằng những dược liệu an toàn.