Vì sao khó xử phạt người hút thuốc lá nơi công cộng?

Mặc dù Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá đã có hiệu lực từ năm 2013. Trong đó, quy định rất cụ thể việc cấm hút thuốc tại các nơi công cộng.

Thế nhưng, theo khảo sát của Pv, cho đến nay rất nhiều người dân vẫn cố tình “phớt lờ” hút thuốc ngay tại các nơi treo biển cấm. Tại các bệnh viện, bến xe, công sở… không khó để bắt gặp hình ảnh những người đàn ông trên tay phì phèo thuốc lá.

Thậm chí, nhiều nhóm học sinh, sinh viên trên người vẫn mặc đồng phục, thản nhiên tụ tập hút thuốc ngay bên ngoài các hàng quán gần trường. Nhiều bạn trẻ, còn coi việc tập tành hút thuốc lá như một cách để chứng tỏ mình trưởng thành và “khoe” độ sành điệu. Điều đáng nói là khi bị nhắc nhở nhiều người còn tỏ ra khó chịu, phản ứng lại.

Chị Minh Hà (28 tuổi, Cầu Giấy, Hà Nội) cho hay, rất khó chịu với mùi khói thuốc lá. Nhiều lần bắt gặp người xung quanh hút thuốc lá ở nơi công cộng, chị đều lên tiếng nhắc nhở. Tuy nhiên, không ít người trong số đó phản ứng lại thậm chí còn buông lời thách đố.

“Khói thuốc ám vào không khí, người đứng gần cảm giác như bị ngộp thở, đau đầu nôn nao và rất khó chịu. Rất buồn là hiện nay, nhiều người không ý thức được tác hại của thuốc lá, không chỉ nghiện thuốc, họ còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người xung quanh. Tôi hy vọng, Luật PCTH thuốc lá thời gian tới sẽ được siết chặt hơn nữa”, chị Hà nói.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục quản lý Khám, chữa bệnh- Giám đốc Quỹ Phòng chống THTL cho biết, ngay sau khi Nghị định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế được ban hành, Quỹ PCTH thuốc lá đã hỗ trợ các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố tổ chức 205 lớp tập huấn cho 8.271 cán bộ thanh tra, công an các tỉnh, thành phố nâng cao năng lực trong công tác xử lý vi phạm hành chính về PCTH Thuốc lá.

Đặc biệt, Quỹ PCTH thuốc lá đã phối hợp với Bộ Công an, thanh tra Bộ Y tế tổ chức thanh tra, kiểm tra tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước về việc thực hiện Luật PCTH thuốc lá. Trong 3 năm, từ 2015-2018, các lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra 3.740 cơ sở. Số tiền xử phạt vi phạm hành chính các hành vi vi phạm quy định của Luật PCTH thuốc lá là 706.600.000 đồng.

Bên cạnh việc ra quyết định phạt tiền đối với các hành vi vi phạm hành chính, Quỹ PCTH thuốc lá cũng tổ chức nhiều chiến dịch, truyền thông tuyên truyền về phòng chống tác hại của thuốc lá cũng như nâng cao hiểu biết của người dân về Luật Phòng chống tác hại thuốc lá.

Cho đến nay, hơn 1.500 cơ quan hành chính nhà nước thực hiện nghiêm quy định, cấm hút thuốc lá nơi làm việc. 10 nghìn trường học thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá trong trường học. 508 bệnh viện tuyến tỉnh, huyện thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc…

Đặc biệt, 63 tỉnh, thành phố đã thực hiện môi trường không khói thuốc theo quy định của Luật. Bên cạnh đó có 4 thành phố (Hạ Long, Huế, Nha Trang và Hội An) triển khai hoạt động xây dựng môi trường du lịch không khói thuốc lá.

Nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá cũng tăng đáng kể. 70% số người hút thuốc nói rằng họ đã cố gắng bỏ thuốc và 61% người không hút thuốc cho biết đã khuyến khích người hút thuốc bỏ thuốc khi được tiếp nhận các thông tin từ chiến dịch truyền thông.

Tuy nhiên, PGS.TS Lương Ngọc Khuê cho hay, công tác kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính về PCTH thuốc lá còn gặp rất nhiều khó khăn do lực lượng thanh tra mỏng trong khi ý thức tuân thủ các quy định cấm hút thuốc của nhiều người còn hạn chế. Thuốc lá là sản phẩm gây nghiện nhưng lại được bày bán tràn lan ở khắp mọi nơi, với giá rất rẻ, bất cứ ai cũng có thể mua được.

Hành vi hút thuốc xảy ra nhanh, các lực lượng chức năng khó khăn trong việc xác định vi phạm nếu không có các thiết bị nghiệp vụ được phép sử dụng làm cơ sở cho việc xử phạt.

Bên cạnh đó, do Quỹ PCTH thuốc lá không được phép hỗ trợ kinh phí cho hoạt động đi kiểm tra, xử lý vi phạm, (thời gian qua, kinh phí cho các đoàn kiểm tra đang dựa vào hỗ trợ của các tổ chức quốc tế), vì vậy việc kiểm tra chủ yếu mới chỉ tập trung tại khu vực khách sạn, nhà hàng và một số ít cơ sở như trường học, bệnh viện, nơi làm việc, bến tàu, xe....

Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, thời gian tới để giảm tỷ lệ hút thuốc lá trong cộng đồng và nâng cao ý thức chấp hàng Luật, Quỹ PCTH thuốc lá sẽ tiếp tục hỗ trợ các đơn vị trong việc nâng cao năng lực thanh tra, kiểm tra. Đồng thời, tiếp tục phối hợp với Ban chỉ đạo PCTH thuốc lá của Bộ Công an, Ban chỉ đạo PCTH thuốc lá công an các đơn vị, địa phương để chỉ đạo tăng cường kiểm tra độc lập và lồng ghép với các đợt kiểm tra của công an các tỉnh tại các cơ sở trên địa bàn.

P.V