Vi khuẩn sinh sôi trên trạm vũ trụ quốc tế

(Dân trí) - Mặc dù đang hoạt động trên quĩ đạo cách trái đất hơn 400km, song trạm vũ trụ quốc tế (ISS) vẫn chứa đầy vi khuẩn.

 

Trạm vũ trụ quốc tế ISS. Ảnh: NASA.
Trạm vũ trụ quốc tế ISS. Ảnh: NASA.

Các tác nhân vi khuẩn gây bệnh cơ hội (đa phần là vô hại trên trái đất) đang sinh sôi nảy nở trên trạm vũ trụ - nơi mà hóa ra lại là môi trường phát triển tốt cho chúng - không trọng lượng, bức xạ vũ trụ, CO2 tăng và liên tục có mặt con người trong gần 15 năm qua.

Phân tích bụi thu thập từ ISS đã phát hiện thấy Actinobacteria, một týp vi khuẩn có liên quan với kích ứng da ở người, đang chiếm tỷ lệ lớn trong hệ vi khuẩn ở đây. Ngoài ra, hai nhóm vi khuẩn gây bệnh cơ hội là Firmicutes và Proteobacteria, có thể dẫn đến nhiễm trùng cũng được phát hiện trong các mẫu bụi từ ISS.

Nhưng nghiên cứu không nhằm vào độc tính của những tác nhân gây bệnh này trong môi trường đóng kín hoặc nguy cơ gây nhiễm trùng cho các phi hành gia mà nhắm đến 1 quy trình làm sạch nghiêm ngặt hơn và những bài học cho những hành trình dài trong vũ trụ như tới sao Hỏa hoặc xa hơn.

Phân tích bụi thu thập từ ISS phát hiện thấy vi khuẩn Actinobacteria (ảnh), một týp vi khuẩn có liên qun với kích ứng da ở người.
Phân tích bụi thu thập từ ISS phát hiện thấy vi khuẩn Actinobacteria (ảnh), một týp vi khuẩn có liên qun với kích ứng da ở người.

Hiểu về bản chất của các hệ vi sinh vật trên trạm vũ trụ là chìa khóa để quản lý sức khỏe của các phi hành gia và bảo trì trang thiết bị - nhà nghiên cứu chính, TS Kasthuri Venkateswaran cho biết.

Các nhà nghiên cứu đã thu thập mẫu từ bộ lọc không khí và bụi trong túi máy hút bụi từ ISS và so sánh với những “phòng sạch” trên trái đất. Trạm vũ trụ liên tục có 6 người cư trú, trong khi 50 người có thể ở trong phòng sạch mỗi ngày nhưng không liên tục.

Nghiên cứu trước đây đã phân tích các mẫu vi sinh vật, và sau đó nhuộm các tế bào của chúng để xác định những vi sinh vật này còn sống hay đã chết..

Còn trong nghiên cứu mới nhất, được đăng trên tạo chí Microbiome, TS Venkateswaran và cộng sự đã sử dụng công nghệ giải trình tự ADN hiện đại nhất để xác định nhanh và chính xác những vi sinh vật hiện diện trên trạm vũ trụ. Phương pháp này đã bổ sung cho phương pháp cũ và làm sáng tỏ những tác nhân gây bệnh có thể đe dọa sức khỏe của các nhà du hành.

Điều này cho phép họ đánh giá qui mô và sự đa dạng của các quần thế vi khuẩn và nấm sống được và xác định các điều kiện trong những “phòng sạch” trên trái đất giống với môi trường của ISS đến mức nào.

Các kết quả của nghiên cứu sẽ giúp NASA xây dựng qui trính để theo dõi độ sạch của ISS nhằm quản lý sức khỏe của các phi hành gia trong tương lai. Tuy nhiên, vì nghiên cứu chỉ dựa trên phân tích di truyền, nên không thể kết luận liệu những vi khuẩn này có gây hại cho sức khỏe của các nhà du hành vũ trụ hay không.

Phát hiện sinh vật phù du sống bên ngoài ISS

Năm ngoái, cơ quan vũ trụ Nga cho biết đã phát hiện thấy những dấu vết của sinh vật phù du và các vi sinh vật khác đã được phát hiện sống bên ngoài trạm vũ trụ quốc tế ISS.

Theo tuyên bố của cơ quan vũ trụ Nga, sinh vật phù du không được đưa lên đây khi trạm vũ trụ bắt đầu vận hành - mà được cho là do những luồng không khí từ trái đất thổi tới.

Điều kì lạ là những sinh vật tí hon này lại có thể sống trong môi trường không có không khí, bất chấp nhiệt độ cực thấp, thiếu ô xi và bức xạ vũ trụ.

Phát hiện này được tìm ra trong chuyến đi bộ ngoài không gian thường quy của hai phi hành gia người Nga là Olek Artemyev và Alexander Skvortsov, trong khi đưa các vệ tinh nano vào không gian.

Họ đã sử dụng giấy lau để đánh bóng bề mặt của các cửa sổ - còn gọi là các cửa chiếu sáng – trên phân đoạn Nga của IS và sau đó phát hiện sự có mặt của sinh vật phù du và những vi sinh vật khác nhờ “thiết bị có độ chính xác cao”.

“Kết quả thí nghiệm đúng là rất đặc sắc”, người phụ trách hoạt động trên trạm ISS của Nga, ông Vladimir Solovyev nói. “Chúng tôi đã tìm thấy dấu vết của sinh vật phù du biển và các tiểu phân vi thể trên bề mặt của cửa chiếu sáng. Điều này cần được nghiên cứu thêm”.

Ông Solovyev không hoàn toàn chắc chắn về việc “những tiểu phân vi thể có thể xuất hiện trên bề mặt của trạm vũ trụ như thế nào”, nhưng có thể chúng đã được “đưa lên” trạm.

Cẩm Tú

Theo DM và Sci-news