Tỷ suất sinh rất thấp, TPHCM đề xuất 5 chính sách dân số

Sở Y tế TPHCM vừa có báo cáo đánh giá tác động chính sách dân số trên địa bàn giai đoạn 2021-2025. Cơ quan này đánh giá, trong giai đoạn 2016-2020, thành phố đã thực hiện tốt mục tiêu nâng cao chất lượng dân số giai đoạn đầu đời thông qua việc triển khai hiệu quả chương trình tầm soát, chẩn đoán, điều trị bệnh, tật trước sinh và sơ sinh.

Năm 2020, tỷ lệ bà mẹ mang thai được sàng lọc trước khi sinh đạt 88,57%, tỷ lệ trẻ sơ sinh được sàng lọc đạt 85,38%. Số nam, nữ thanh niên chuẩn bị kết hôn tham gia tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân đạt 90%.

Việc thực hiện các chính sách về dân số tại TPHCM giai đoạn 2016-2020 đã giúp địa bàn đạt những chỉ số tốt, tuy nhiên, kết quả ấy chưa mang tính bền vững và lâu dài.

Một trong những bất cập về dân số tại TPHCM là tỷ suất sinh chỉ ở mức 1,53, ở mức rất thấp so với tỷ suất sinh cả nước là 2,09. Thành phố cũng được xếp trong nhóm 21 tỉnh, thành có tỷ suất sinh thấp.

Trong điều kiện kinh tế tiếp tục tăng trưởng, tốc độ đô thị hóa và hội nhập quốc tế cao, mức sinh thấp kéo dài sẽ khiến TPHCM đối mặt nhiều hệ lụy như già hóa dân số, thiếu hụt lao động, ảnh hưởng an sinh xã hội...

Bên cạnh đó, thành phố đang bước vào giai đoạn già hóa dân số. Chỉ số già hóa (tỷ lệ dân trên 60 tuổi so với dân số dưới 15 tuổi) của TPHCM là 49,4%, cao hơn số liệu của cả nước là 48,8%. Việc tiếp cận dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe của người cao tuổi bị giới hạn, hệ thống chăm sóc chưa bắt kịp với tốc độ già hóa ngày càng tăng.

Việc nâng cao chất lượng dân số của TPHCM thời gian qua cũng chưa có sự tập trung, thiếu đồng bộ trong việc nâng cao thể chất, trí tuệ, tinh thần cho người dân. Tình trạng nạo phá thai có giảm nhưng vẫn còn cao, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng dân số về sau.

Trước những bất cập trên, Sở Y tế TPHCM đã đưa ra 5 đề xuất về chính sách hỗ trợ đối với vấn đề dân số trên địa bàn. Các giải pháp hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng dân số, giữ ổn định các chỉ số trong giai đoạn 2021-2025.

Cụ thể, Sở Y tế đưa ra phương án áp dụng chính sách khuyến sinh đặc thù gồm hỗ trợ kinh phí đồng chi trả phần còn lại sau khi đã trừ phần bảo hiểm y tế thanh toán cho lần sinh thứ 2. Các cặp vợ chồng sau khi sinh đủ 2 con sẽ được hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần.

Đề xuất này nêu rõ, các cặp vợ chồng là thành viên hộ nghèo mua nhà ở xã hội được hỗ trợ không quá 10% giá trị nhà theo quy định hiện hành; cặp là thành viên hộ cận nghèo là 5% và các cặp cư trú trên địa bàn TPHCM là không quá 3%.

Đối với việc nâng cao chất lượng dân số, một đề xuất được đưa ra là bồi dưỡng 100.000 đồng đối với người có công vận động thành công một cặp nam, nữ chấp nhận khám sức khỏe trước khi kết hôn, 

Trong việc khám sức khỏe tiền hôn nhân, khám sàng lọc cho bà mẹ mang thai, xét nghiệm sàng lọc sơ sinh, ngân sách thành phố sẽ hỗ trợ 100% chi phí cho hộ nghèo và 50% chi phí cho hộ cận nghèo.

Ngoài ra, đơn vị này cũng đề xuất ngân sách thành phố hỗ trợ 100% chi phí cho thành viên hộ nghèo và 50% chi phí cho thành viên hộ cận nghèo thực hiện triệt sản và đặt dụng cụ tử cung.

Đề xuất cuối cùng được đưa ra là thực hiện khen thưởng đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số.