Tự bảo vệ mình khỏi ung thư da với “cẩm nang vàng” từ bác sĩ

Những nguyên nhân chính dẫn đến ung thư da

Theo Bác sĩ Hoàng Văn Tâm, giảng viên bộ môn Da liễu, Đại học Y Hà Nội, ung thư da có rất nhiều loại như: ung thư tế bào đáy, ung thư tế bào gai, ung thư tuyến bã, ung thư xơ, ung thư tuyến mồ hôi…

Mỗi loại ung thư lại có những nhóm nguyên nhân phát sinh riêng. Có thể điểm qua một vài nguyên nhân chính dẫn đến các loại ung thư da mà người Việt dễ mắc phải như sau:

- Ung thư tế bào đáy: Nguyên nhân chính là do tác động từ ánh sáng mặt trời, cụ thể là tia UV. Vì vậy, loại ung thư này thường xuất hiện ở các vùng da hở.

- Ung thư tế bào gai: Loại ung thư này chủ yếu phát sinh trên nền các bệnh lý về da như: lupus ban đỏ, bệnh lý do di truyền. Trên nền các tổn thương da như sẹo, chấn thương có sẵn cũng rất dễ phát sinh ung thư tế bào gai. Bên cạnh đó,việc tiếc xúc với asen (từ thuốc hoặc nguồn nước) cũng có nguy cơ phát sinh căn bệnh này cao hơn bình thường. Ngoài ra, tương tự như ung thư tế bào đáy, tác động từ ánh nắng cũng là một nguyên nhân dẫn đến ung thư tế bào gai.

- Ung thư tế bào hắc tố: Loại ung thư này có thể có yếu tố gia đình, do các gen di truyền gây ra. Bên cạnh đó, nó cũng liên quan đến việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. “Các trẻ em bị bỏng nắng một lần trong đời sẽ có nguy cơ bị ung thư tế bào hắc tố tăng lên vài lần” – Bác sĩ Tâm nhấn mạnh. Các nốt ruồi không điển hình cũng có thể tiến triển thành ung thư hắc tố.

Dấu hiệu nhận biết của ung thư da

Về vấn đề này, bác sĩ Hoàng Văn Tâm cho biết: “Những dấu hiệu ban đầu của ung thư da không khó để nhận biết, điều này cũng giúp tạo điều kiện cho người bệnh có thể phát hiện và đi khám kịp thời, từ đó có thể can thiệp ngay thời kỳ đầu của bệnh”. Cũng giống như nguyên nhân phát sinh, mỗi loại ung thư da lại có từng tập dấu hiệu nhận biết riêng, cụ thể:

- Ung thư tế bào đáy: Trên da (thường là những vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời) sẽ nổi sần màu đen, sau một thời gian vết sần có thể loét ra, dễ chảy máu. Vết sần này sẽ tiến triển dần và bắt đầu xâm lấn.

- Ung thư tế bào gai: Trên nền các chấn thương da cũ, đặc biệt là sẹo sẽ phát sinh các mảng, sau đó sùi lên, rồi chuyển thành vết loét dễ chảy máu!

- Ung thư tế bào hắc tố: Trên da xuất hiện mảng màu đen nhìn giống như nốt ruồi thông thường. Tuy nhiên, khi quan sát kỹ sẽ thấy mảng đen này có màu không đồng nhất, lổn nhổn chỗ đen, chỗ nâu. Đặc biệt, mảng đen này sẽ tăng nhanh về kích thước, tiếp đó là gồ cao lên, bị loét và bắt đầu xâm lấn.

Người Việt cần làm gì để bảo vệ mình trước căn bệnh ung thư da?

Từ những thông tin đã được đề cập ở trên, có thể nhận thấy ánh sáng mặt trời là nguyên nhân phát sinh chung của nhiều loại ung thư da điển hình. Vì vậy, để phòng tránh căn bệnh này, trước hết bác sĩ Tâm khuyến cáo mọi người nên hạn chế tiếp xúc với ánh nắng, đặc biệt là nắng gắt. Trong trường hợp phải ra ngoài trời, cần có các biện pháp bảo vệ da như: mặc áo chống nắng, bôi kem chống nắng…

“Trên da có một lớp sừng giúp ngăn các tia UV từ bên ngoài. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại mỹ phẩm có tính chất lột sâu sẽ khiến lớp bảo vệ này bị bào mỏng, dẫn đến việc làn da dễ tổn thương bởi tia UV hơn, từ đó khiến nguy cơ ung thư da cao hơn. Vì vậy, người dân cần sử dụng các loại mỹ phẩm này theo hướng dẫn của chuyên gia về da liễu, để tự bảo vệ mình.” – Bác sĩ Tâm khuyến cáo 

Chuyên gia này cũng lưu ý thêm: “Đối với những nguồn nước có nhiễm asen dùng lâu dài có thể gây ung thư da, một số loại thuốc như thuốc ức chế miễn dịch, thuốc ức chế yếu tố TNF-α cần tuyệt đối tuân thủ theo hướng dẫn sử dụng của bác sĩ.”

Ngoài ra, trên nền các tổn thương da cũ hoặc các bệnh lý về da có nguy cơ bị ung thư da cần tự kiểm tra các dấu hiệu bất thường: cục sần, loét tăng kích thước nhanh. Khi phát hiện, cần đến bác sĩ da liễu ngay để được chẩn đoán và tư vấn điều trị. Thêm vào đó, đối với một số loại ung thư da có tính chất di truyền, nếu rơi vào trường hợp nguy cơ mắc cao, cần thăm khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ.

Minh Nhật