Thêm 180.000 ca mắc ung thư mỗi năm, người bệnh tự bỏ phí điều trị "khủng"

Người bệnh chi trả từ tiền túi 70% chi phí điều trị

Ngày 23/8, tại hội thảo "Đối thoại chính sách: Ứng dụng của đánh giá công nghệ y tế trong việc đưa ra quyết định chi trả cho thuốc điều trị ung thư" do Viện Chiến lược và Chính sách Y tế - Bộ Y tế cùng AstraZeneca Việt Nam tổ chức, GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, các ca mắc mới ung thư vẫn gia tăng.

Thống kê của Tổ chức Ung thư Toàn cầu, mỗi năm Việt Nam phát hiện thêm 180.000 người mắc ung thư mới. Căn bệnh ung thư cũng khiến cho khoảng 122.000 người tử vong mỗi năm, trung bình có 105,6 ca tử vong do ung thư trong tổng số 100.000 dân.

Hiện Việt Nam đứng thứ 91/185 quốc gia về tỷ suất mắc mới và đứng thứ 50/185 quốc gia về tỷ suất tử vong do ung thư.

Tổ chức Y tế Thế giới dự kiến đến năm 2040, số ca mắc mới ung thư tại Việt Nam tăng khoảng 59,4% (tương đương 291.000 ca), số ca tử vong do ung thư tăng khoảng 70,3% (tương đương 209.000 ca). 

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, chi phí điều trị ung thư là gánh nặng kinh tế lớn đối với toàn xã hội.

"Theo thống kê, chi cho thuốc ung thư năm 2023 là 7.521 tỷ đồng, đứng hàng đầu trong tổng chi trả thuốc từ Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT). Người bệnh cũng phải tự chi trả tiền túi cho điều trị ung thư là rất lớn", Thứ trưởng Thuấn cho biết. 

Theo thống kê từ bệnh viện, chi phí điều trị đối với một bệnh nhân ung thư trung bình trên 176 triệu đồng/năm, trong đó người bệnh phải tự chi trả tới 70%.

Việt Nam có tỷ lệ người bệnh ung thư phải chịu mức chi phí thảm họa cao nhất ASEAN, với 37,4% người bệnh bị rơi vào cảnh đói nghèo do phải trả chi phí điều trị ung thư quá lớn.

BHYT "cứu nguy" cho người bệnh

Lãnh đạo Bộ Y tế cho biết, với tỷ lệ 93,5% dân số đã có BHYT, bệnh nhân ung thư được BHYT chi trả nhiều chi phí điều trị. BHYT thực sự là cứu cánh cho hàng trăm nghìn bệnh nhân và gia đình của họ.

Tại Việt Nam, có 69 thuốc điều trị ung thư trong danh mục thuốc được BHYT chi trả trên tổng số 1.037 thuốc của danh mục thuốc hóa dược, sinh phẩm thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT.

Theo Thứ trưởng Thuấn, ứng dụng đánh giá công nghệ y tế trong quyết định chi trả cho thuốc điều trị ung thư đóng vai trò quan trọng để đảm bảo hiệu quả sử dụng ngân sách BHYT và giúp người bệnh tiếp cận được với các phương pháp điều trị hiện đại.

Về vấn đề này, TS Nguyễn Khánh Phương, Viện trưởng Viện Chiến lược & Chính sách Y tế cho rằng, ứng dụng đánh giá công nghệ y tế là công cụ quan trọng giúp cho cơ quan quản lý có thông tin, bằng chứng khoa học xác đáng về nhiều phương diện bao gồm: hiệu quả điều trị, tính an toàn, tính chi phí, hiệu quả, khả năng tác động ngân sách quỹ BHYT…

"Đây là cơ sở đưa ra quyết định tối ưu về chi trả cho thuốc điều trị ung thư", TS Phương nói.

Tại hội thảo, các chuyên gia từ Úc và Thái Lan đã chia sẻ kinh nghiệm về cách thức áp dụng đánh giá công nghệ y tế để tối ưu hóa quyết định chi trả, cân đối giữa chi phí và hiệu quả điều trị.

Các giải pháp được đưa ra bao gồm việc thiết lập quy trình riêng cho thuốc ung thư, áp dụng các mô hình chia sẻ rủi ro và thành lập quỹ riêng cho thuốc điều trị ung thư.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, hiện nay, có nhiều loại thuốc điều trị tiên tiến thế hệ mới ra đời có hiệu quả điều trị cao đối với bệnh ung thư, đáp ứng yêu cầu của các chuyên gia lâm sàng cũng như sự mong đợi của người bệnh song chưa nằm trong danh sách thuốc được BHYT chi trả.

Vì thế, danh mục thuốc thanh toán BHYT cần được xây dựng, cập nhật, bổ sung thuốc ung thư với tiêu chí làm sao vừa đáp ứng yêu cầu điều trị, tăng tiếp cận đối với các phương pháp điều trị tiên tiến cho bệnh nhân ung thư, giảm bớt gánh nặng bệnh nhân tự chi trả, đảm bảo cân đối thu chi, phù hợp mục tiêu quản lý quỹ BHYT hiệu quả, bền vững.

Theo Thứ trưởng Thuấn, hiện Bộ Y tế đang tiến hành sửa đổi, cập nhật toàn diện danh mục thuốc BHYT sau hơn 5 năm triển khai.

"Trong số các thuốc được đề xuất bổ sung vào danh mục, bao gồm nhiều thuốc ung thư phát minh đã được chứng minh có hiệu quả tốt, nhưng đồng thời cũng phát sinh chi phí cao, gây ảnh hưởng đến khả năng cân đối của quỹ BHYT", lãnh đạo Bộ Y tế thông tin.

Hội thảo đối thoại chính sách về ứng dụng đánh giá công nghệ y tế trong việc ra quyết định chi trả cho thuốc điều trị ung thư là một sự kiện quan trọng nhằm thảo luận về việc áp dụng HTA để giải quyết các thách thức về chi phí điều trị ung thư tại Việt Nam.