Sưng húp mắt, bỏng rộp, vằn vện khắp người sau một đêm vì kiến ba khoang

Tình trạng viêm da do tiếp xúc kiến ba khoang đang gia tăng đáng kể tại Hà Nội và các tỉnh lân cận. 

Dù ảnh hưởng của dịch Covid-19, người dân e ngại đến viện, nhưng những người viêm da tiếp xúc trầm trọng vẫn phải tìm đến bác sĩ vì những tổn thương bỏng rát khó chịu. Tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, các ca đến khám đều tổn thương nghiêm trọng do loại côn trùng này gây ra.

Viêm da tiếp xúc do kiến khoang là gì?

Đây là tình trạng kích ứng da do tiếp xúc với một số loài bọ cánh cứng thuộc giống Paederus. Bệnh còn được gọi là phát ban bọ cánh cứng, viêm da dạng dải, nhện liếm, bỏng ban đêm và viêm da Paederus. Paederus tiết ra độc chất paederin làm mất liên kết giữa các tế bào, ức chế tổng hợp protein, tổng hợp DNA và phân bào gây nên các thương tổn da và cảm giác bỏng rát.

Ai bị viêm da tiếp xúc do kiến khoang?

Bệnh có thể gặp ở mọi đối tượng. Dịch bệnh đã được báo cáo tại các đơn vị quân đội, bệnh viện, kí túc xá, khu dân cư, chung cư và rải rác xuất hiện ở một hoặc nhiều thành viên trong gia đình.

Giống Paederus có hơn 600 loài, phân bố ở hầu hết tất cả các lục địa. Chúng đã từng gây ra các dịch viêm da tiếp xúc ở nhiều nơi như Thổ Nhĩ Kỳ, Nam Mỹ, Ấn Độ, Okinawa, Việt Nam…Loại côn trùng này có có thân hẹp, dài từ 0,5-1,5 cm, đầu và ngực màu đen bóng, phần bụng màu đỏ cam.

Kiến khoang có thể được tìm thấy trong xác thực vật và động vật đang phân hủy ở hầu hết các môi trường trên thế giới. Chúng phổ biến hơn ở những vùng có khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều. Thời kỳ sinh sản của kiến khoang là mùa mưa từ tháng 7-10 hàng năm.

Biểu hiện bệnh

Ban đỏ dạng vệt xuất hiện 24-48 giờ sau khi tiếp xúc với kiến khoang và thường tiếp theo là mụn nước và mụn mủ sau 2-4 ngày. Các dấu hiệu kéo dài một tuần hoặc hơn để lành.

Các đặc điểm da của bệnh bao gồm:

- Ban đỏ.

- Mụn nước và mụn mủ.

- Cảm giác nóng bỏng.

- "Thương tổn hôn nhau" - nơi hai bề mặt uốn liền kề kết hợp với nhau.

- Viêm da quanh mắt, viêm kết mạc, viêm quy đầu do truyền chất độc qua tay.

Biến chứng

Tình trạng viêm da tiếp xúc do kiến khoang có thể gây nhiễm trùng; tăng sắc tố sau tiêm; để lại sẹo.

Chẩn đoán phân biệt

Khi một bệnh nhân xuất hiện tình trạng viêm da đến viện khám, các bác sĩ sẽ chẩn đoán phân biệt với Herpes; Zona; Viêm da tiếp xúc ánh sáng do thức vật; Chốc…

Xử trí như thế nào khi bị kiến ba khoang tấn công?

Ngay khi phát hiện tổn thương do kiến ba khoang gây ra, hãy nhanh chóng rửa vùng da bị ảnh hưởng bằng xà phòng và nước muối sinh lý, nước sạch trong 5-10 phút để loại bỏ độc tố pederin. Có thể sử dụng cồn iốt có thể giúp khử trùng và trung hòa độc tố paederin.

Tiếp đến, hãy chườm và bôi kem làm dịu da.

Trong một số trường hợp có thể cần sử dụng thuốc kháng sinh, giảm viêm, giảm đau tại chỗ hoặc toàn thân (theo chỉ định của bác sĩ da liễu).

Tuyệt đối không gãi, trà xát, đắp lá làm thương tổn lan rộng, bội nhiễm.

Rất nhiều bệnh nhân đến viện tổn thương sâu, mắt sưng húp vì dụi mắt khi thấy ngứa, rát.

Phòng tránh

Để ngăn nguy cơ bị kiến ba khoang tấn công, các gia đình nên sử dụng lưới chống côn trùng vào ban đêm; Chọn nguồn sáng không phát ra tia UV; Tắt đèn khi ngủ.

Trước khi mặc quần áo, ngủ... cần quan sát, rũ sạch chăn ga, quần áo.

Khi phát hiện côn trùng bám trên da, tuyệt đối không đập chết, không loại bỏ trực tiếp côn trùng bằng tay mà thổi côn trùng bay ra khỏi cơ thể, dùng giấy loại bỏ côn trùng, nhằm ngăn ngừa nọc độc kiến ba khoang dính vào da gây tổn thương.

Rửa vùng da tiếp xúc với côn trùng bằng nước muối sinh lý, xà phòng và nước sạch.

Dưới đây là một số hình ảnh tổn thương da do kiến ba khoang gây ra: