Sử dụng thuốc ngoài da chứa corticoid liệu có "thần thánh" như bạn nghĩ?

Trường Thịnh

(Dân trí) - Hiện nay, rất nhiều người sử dụng các chế phẩm có chứa corticoid do các tác dụng chữa bệnh nhanh chóng. Vì thuốc thường làm giảm nhanh các triệu chứng, lạm dụng corticoid là hiện tượng khá phổ biến.

Sử dụng thuốc ngoài da chứa corticoid liệu có thần thánh như bạn nghĩ? - 1

Corticoid là gì?

Corticoid (tên đầy đủ là glucocorticoid) là một loại thuốc kháng viêm được chỉ định trong nhiều bệnh lý khác nhau, đặc biệt là các bệnh liên quan tới ngoài da. Corticoid dùng trong điều trị có tác dụng tương tự như hormone được sản xuất bởi tuyến thượng thận (hai tuyến nhỏ nằm phía trên thận), có vai trò quan trọng trong điều hòa chuyển hóa muối, đường, mỡ, chất đạm và duy trì các chức năng sống của cơ thể.

Corticoid được sử dụng để điều trị các bệnh về da như thế nào? Hiệu quả điều trị của nó liệu có như mong đợi?

Thuốc bôi ngoài da có chứa corticoid có hiệu quả trong điều trị một số bệnh lý ngoài da, bao gồm: eczema, phát ban, kích ứng nhẹ do côn trùng đốt, viêm da dị ứng, bệnh vẩy nến, tăng tiết bã nhờn và viêm da tiếp xúc. Mặc dù hiệu quả của thuốc bôi ngoài da có chứa corticoid rất ấn tượng, điều quan trọng trong hướng dẫn sử dụng là phải biết rằng nhóm thuốc này có những tác dụng phụ đáng kể. Tuy nhiên, một điểm nhỏ cần lưu ý đó là thuốc bôi ngoài da có chứa corticoid không có tác dụng giúp điều trị các bệnh ngoài da bao gồm: nấm ngoài da, lang ben và hắc lào. Vậy nên những người mắc những bệnh do nấm gây ra thường được khuyên dùng các loại thuốc bôi ngoài riêng không chứa thành phần corticoid.

Sử dụng thuốc ngoài da chứa corticoid liệu có thần thánh như bạn nghĩ? - 2
Corticoid bôi ngoài được sử dụng rộng rãi và phổ biến. Thuốc bôi ngoài da có chứa corticoid được kê toa để điều trị một số bệnh viêm da như bệnh chàm hoặc bệnh vẩy nến.

Thuốc bôi ngoài da có chứa corticoid trong một số tình trạng bệnh lý da (như nấm ngoài da, lang ben, hắc lào) chỉ giúp ngăn chặn tình trạng viêm da gây đỏ và ngứa trong giai đoạn cấp tính ban đầu hơn là điều trị nguyên nhân gây bệnh và do đó chúng sẽ không chữa khỏi tình trạng bệnh.

Thuốc có chứa corticoid: Lợi ít hại nhiều? 

Khi được sử dụng đúng cách, thuốc bôi ngoài da có chứa corticoid hiếm khi gây ra tác dụng phụ đáng kể.

Tuy nhiên, nếu nhóm thuốc này, được sử dụng kéo dài hay dùng lượng lớn có thể gây ra những thay đổi trên vùng da được điều trị, với các dấu hiệu da nhiễm corticoid, bao gồm mỏng da, hình thành các mảng bầm tím, vết rạn da, viêm nang lông và mụn nhọt, mất sắc tố da và mọc lông.

Cảm giác thiêu đốt hoặc châm chích khá phổ biến trong vài ngày đầu điều trị với thuốc bôi ngoài da có chứa corticoid, tuy nhiên điều này thường hết sau vài ngày.

Sử dụng thuốc ngoài da chứa corticoid liệu có thần thánh như bạn nghĩ? - 3
Thận trọng khi dùng thuốc chứa corticoid bôi ngoài da để tránh tác dụng phụ nguy hiểm.

Nếu sử dụng đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ, nguy cơ hấp thu thuốc bôi ngoài da có chứa corticoid vào cơ thể là cực kỳ thấp. Trong một số trường hợp có tình trạng viêm da mãn tính, thuốc bôi ngoài da có chứa corticoid có thể được chỉ định sử dụng trong thời gian dài nếu người sử dụng biết và tuân thủ đúng liều lượng dùng.

Ngoài các dạng thuốc bôi với mục đích điều trị, các corticosteroid hiện nay còn được sử dụng với mục đích làm đẹp, đặc biệt là corticoid kem trộn. Các dạng mỹ phẩm này mang lại hiệu quả dưỡng trắng hoặc trị mụn "thần tốc" chỉ sau vài ngày đến 2 tuần sử dụng. 

Khi sử dụng mỹ phẩm chứa corticoid (kem trộn), ban đầu da sẽ đẹp lên nhanh chóng, trắng hồng, mờ thâm, giảm mụn… Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn hoặc khi ngừng thuốc đột ngột sẽ gây ra tình trạng hư hỏng da nặng nề, khó chữa.

Sử dụng các loại thuốc bôi ngoài da có chứa corticoid như thế nào?

Hiện nay chế phẩm có chứa corticoid được sử dụng rất phổ biến trong các chế phẩm bôi ngoài với mục đích điều trị bệnh hoặc làm đẹp. Để tránh tác dụng không mong muốn, chúng ta cần lưu ý:

- Lựa chọn corticosteroid phù hợp với tính chất bệnh lý và vùng da bị tổn thương.

- Thường bôi ngày 2 lần, đôi khi là  3-4 lần nếu có chỉ định cụ thể. Khi bôi mát xa nhẹ để thuốc ngấm vào da.

- Thời gian dùng thuốc bôi: Loại mạnh khoảng 2 tuần, loại nhẹ có thể kéo dài 6-7 tuần. Đánh giá lại sau mỗi 2 tuần dùng thuốc.

- Không bôi corticosteroid trên diện rộng vì có thể gây quá liều, hấp thu và gây tác dụng toàn thân.

Để tình trạng các bệnh ngoài da được cải thiện, hãy tìm hiểu các sản phẩm có chứa corticoid thật kỹ và sử dụng sản phẩm phù hợp với liều lượng hợp lý theo sự chỉ dẫn của bác sĩ để tránh các tác hại không mong muốn trên làn da mỏng manh bạn nhé! CP-253571.