1. Dòng sự kiện:
  2. Viện Y dược học dân tộc TPHCM

Stress hậu Covid-19, hãy thiền 5 phút mỗi ngày

Tú Anh

(Dân trí) - Theo Lương y Hoàng Lâm Quyền, Hội Đông Y Hà Nội, đông y có nhiều thế mạnh trong việc chữa trị hội chứng stress. Hãy thiền, sử dụng những bài thuốc quen thuộc để giảm stress trong giai đoạn dịch bệnh.

Người mới bị stress thường có biểu hiện:

- Căng thẳng, mệt mỏi, yếu sức

- Lo lắng, trống ngực

- Mất ngủ, ngủ ít, hay mê ngủ

- Tập trung kém, trí nhớ giảm

- Kích thích, buồn bã, dễ nổi cáu

- Tim đập nhanh, thở gấp…

Các biểu hiện này sẽ qua mau nếu stress được giải tỏa kịp thời.

Người bị stress ở mức độ mạnh, trong thời gian dài có những biểu hiện sau:

- Mất niềm tin vào cuộc sống, tinh thần luôn mệt mỏi, chán chường, có thể dẫn đến trầm cảm.

- Các rối loạn kèm theo: rối loạn giấc ngủ, tức ngực, tăng huyết áp, đau đầu, đau dạ dày...

- Đối với phụ nữ mang thai có thể gây suy thai, trẻ sinh ra chậm phát triển.

Y học cổ truyền xếp các hội chứng stress thuộc phạm trù thất miên, kiện vong, đầu thống, chính xung, kinh quý… Y học cổ truyền không nghiên cứu bệnh tật dưới góc độ hormone hay vi sinh học, mà dựa vào âm-dương, khí huyết, tạng phủ, kinh lạc để nghiên cứu và dựa trên tứ chẩn quy nạp ra bát cương, bát pháp để đề ra phương pháp chữa bệnh.

Stress hậu Covid-19, hãy thiền 5 phút mỗi ngày - 1

Lương y Hoàng Lâm Quyền.

Điều trị không dùng thuốc

Sức khỏe con người bao gồm sức khỏe thể chất và sức khỏe tâm thần, dưới áp lực của công việc, cuộc sống, gia đình và các mối quan hệ xã hội, lâu ngày nếu không được giải tỏa, kiểm soát và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến stress và nhiều bệnh nguy hiểm khác nhau, có khi từ đó dẫn đến bi kịch của cuộc đời, đó mới là điều đáng sợ của stress.

Vấn đề mấu chốt ở đây là phải biết giải tỏa những căng thẳng bên trong, phải loại bỏ được nguyên nhân gây bệnh. Hãy duy trì lối sống vận động, lạc quan, vui vẻ hàng ngày. Và một điểm rất quan trọng nữa là cho dù có khỏe mạnh bình thường vẫn nên tập thiền hàng ngày, thiền làm cho chúng ta minh mẫn khỏe mạnh, yêu đời hơn.

4 nhận thức - 8 phương pháp giải stress ai cũng cần phải nhớ:

Đây là những điều nằm trong "Tứ diệu đế" và "Bát chánh đạo" của nhà Phật. Nó luôn đúng với mọi người. Nếu như ai cũng hạnh phúc, vui vẻ, giàu có, khỏe mạnh… thì không bao giờ có stress. Vậy để có được những thứ đó chúng ta phải nhận thức được tình trạng, nguyên nhân, cách khắc phục và quan trọng là phải có phương pháp đúng, 8 phương pháp đó là:

  • Nhận thức đúng: biết cái nào nên làm, cái nào nên tránh. Nhận thức sự vật đúng bản chất, không cường điệu quá.
  • Suy nghĩ đúng đắn, xét đoán sáng suốt, không mê lầm.
  • Ngôn ngữ đúng đắn: nói những lời lẽ chân thật, êm ái, chính đáng, hiền hòa đưa đến xây dựng niềm tin, đoàn kết hòa hợp, thương yêu và lợi ích, những lời hợp với Chân, Thiện, Mỹ, tránh ác khẩu, lừa dối, phỉ báng...
  • Hành vi đúng đắn, làm việc chân chính, vừa lợi cho mình và lợi cho người.
  • Đời sống đúng đắn, lành mạnh, trong sạch
  • Luôn nỗ lực phấn đấu, rèn luyện và hoàn thiện bản thân, kiềm chế tốt cảm xúc.
  • Luôn tập trung tư tưởng, không được làm tâm thức rối loạn, giữ được tâm của bạn yên tĩnh, bình an, nhât là trước các cám dỗ, phải biết tự kiểm điểm bản thân và từ đó hoàn thiện hơn.

Còn đối với nhà Y thì các tình chí đều có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của chúng ta:

Cáu giận hại Can; Buồn lo hại Phế; Suy nghĩ hại Tỳ; Vui quá hại Tâm; Sợ hại Thận.

Có người do stress, dẫn đến lúc nào cũng hay cáu gắt, nổi nóng, không kiềm chế được dẫn đến tai biến mà chết đi. Do đó, hãy rèn luyện những điều trên như việc chúng ta tập thể dục đấy. Rèn luyện hàng ngày, hàng tháng, hàng năm, từ trẻ đến già, có như vậy cuộc sống của chúng ta sẽ luôn tràn ngập hạnh phúc, stress sẽ biến mất.

Phương pháp thiền 5 phút mỗi ngày

Stress hậu Covid-19, hãy thiền 5 phút mỗi ngày - 2
  • Điều đầu tiên hãy tìm một không gian yên tĩnh, bạn có thể thiền bất cứ thời gian nào trong ngày, có thể thiền trong tư thế nằm hoặc ngồi.
  • Tiếp đến, hãy tạo tâm lý thật thoải mái, quên đi mọi công việc lo toan, cứ như kiểu bạn đang trong kỳ nghỉ du lịch, không vướng bận, lo âu.
  • Hít thật sâu, dẫn khí lên não, thở ra từ từ, thật tự nhiên, đừng đếm, hãy quan sát vào hơi thở và hãy thả lỏng toàn bộ cơ thể nhất là các cơ mặt. Nếu bộ phận nào trên cơ thể bạn thấy vẫn đang còn căng thẳng, hãy chú ý đến nó và thả lỏng. Nếu có ý nghĩ nào đó xuất hiện, hãy quay lại chú tâm vào hơi thở và lại thả lỏng tiếp, cứ như vậy lặp lại.

Hãy coi thiền như là bài tập thể dục tâm thần hàng ngày của bạn, đừng quá máy móc lo sợ mình dẫn khí không đúng. Điều cốt yếu là phải rèn cho cơ thể biết thư giãn và tâm ý đồng nhất, không bị nhiễu loạn, chính sự nhiễu loạn làm chúng ta mất rất nhiều năng lượng. Mỗi ngày bạn chỉ cần tập thiền 5 phút, nếu bạn tập chăm chỉ hàng ngày, bạn sẽ thấy cuộc đời của bạn sẽ thay đổi theo hướng tích cực hơn rất nhiều.

Day huyệt mỗi ngày

Day huyệt Thái Xung hàng ngày, nhất là đối với chị em phụ nữ lại càng tốt. Vì đây là huyệt nguyên, là nơi khí của Can tập trung nhiều nhất. Khi ta day, massage vào huyệt đó sẽ làm cho Can khí được bình hòa, khí huyết lưu thông, từ đó làm cho cơ thể dễ chịu hơn.

Cách bấm: lấy ngón tay cái hoặc trỏ day vào ngược kim đồng hồ khoảng 5 giây, thấy tê tê thì thả lỏng ra nghỉ 5 giây, rồi tiếp tục như vậy khoảng một phút là được.

Stress hậu Covid-19, hãy thiền 5 phút mỗi ngày - 3

Điều trị stress bằng thuốc

Trên lâm sàng mỗi người một khác, tuy cùng là stress nhưng chữa trị cũng sẽ có khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nặng nhẹ. Có người do Can, có người do Tỳ, có người do Thận nhưng có người cả Tâm, Can, Tỳ, Thận… Nhiệm vụ của người thầy thuốc là tìm ra nguyên nhân chính gây bệnh, từ đó mà dùng thuốc phù hợp. Bài thuốc giới thiệu ở đây là do chứng Can khí uất kết, bệnh thường do những áp lực, bức xúc trong lòng, để lâu không giải tỏa được với ai nên gây ra các triệu chứng như: Hay cáu gắt, dễ nổi nóng, đôi lúc muốn phát điên lên dù chuyện nhỏ, uất ức, hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, dễ khóc…

Phương pháp: Sơ can giải uất

Bài thuốc tham khảo: Tiêu giao tán gia giảm

Sài hồ 12g

Đương quy 20g

Bạch thược 16g

Bạch truật 16g

Bạch linh 16g

Cam thảo 6g

Bạc hà tươi 12g

Sinh khương 8g

Uất kim 12g

Hương phụ 12g

Trần bì 6g

Đông y coi trọng chữa bệnh từ gốc, và luôn hướng đến lập lại sự cân bằng Âm - Dương trong cơ thể, do đó việc lập phương của Đông y đều dựa trên biện chứng luận trị từ đó mới đưa các vị thuốc phù hợp.