Sẽ kết thúc dịch AIDS tại Việt Nam

Tại Hội nghị khoa học quốc gia về HIV/AIDS lần thứ VI, diễn ra trong 2 ngày 24-25/11/2015 tại Trường đại học Y Hà Nội, TS Long cho biết, hiện HIV/AIDS vẫn đang là vấn đề sức khỏe công cộng quan trọng, là một trọng những nguyên nhân hàng đầu gây gánh nặng bệnh tật ở Việt Nam.

Năm 1990, ca nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện ở Việt Nam. Tính đến nay, lũy tích số người phát hiện nhiễm HIV đang còn sống được báo cáo là hơn 227.000 người, số bệnh nhân AIDS là hơn 83.000 người và tổng số tử vong được báo cáo là 86.249 người. Số lũy tích HIV+ tiếp tục tăng cao, trên 200 nghìn người nhiễm HIV cần được chăm sóc, điều trị thường xuyên, liên tục, suốt đời. Mỗi năm vẫn có 12.000 HIV+ mới và 2.000-3.000 trường hợp tử vong do HIV/AIDS. Hơn nữa, nhóm người có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV vẫn ở mức cao.

Mục tiêu 90-90-90 mà Liên hợp quốc đề ra là đạt 90% số người nhiễm HIV được biết tình trạng nhiễm HIV của mình; 90% người chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị ARV liên tục; 90% số người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng vi rút ở mức thấp và ổn định.

Tuy nhiên thực tế tại Việt Nam, theo báo cáo tổng hợp từ các địa phương các chỉ tiêu hiện tại của Việt Nam còn khá xa so với các mục tiêu 90-90-90. Cụ thể, hiện chỉ có khoảng 78% người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình; Mới 45% người nhiễm HIV được điều trị ARV; Mục tiêu 90% số người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng vi rút ở mức thấp và ổn định chúng ta chưa có điều kiện tổ chức xét nghiệm được tải lượng vi rút một cách thường quy trong thời gian qua nên chưa có số liệu chính xác.

Mục tiêu 90-90-90 của Việt Nam là hướng tới năm 2020 ở Việt Nam có 90% số người biết được tình trạng nhiễm HIV của mình, 90% số người đã chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị thuốc ARV liên tục và 90% số người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng virus ở mức thấp và ổn định.

Theo TS Long, điều trị ARV hiện nay đã được triển khai tất cả 63 tỉnh, thành, với 312 cơ sở điều trị, 562 trạm y tế triển khai cấp phát thuốc ARV cho đến nay đã điều trị cho 102.537 bệnh nhân, tăng gấp hơn 2 lần so với năm 2010. Tuy nhiên Việt Nam tiếp tục đặt mục tiêu nâng ngưỡng bắt đầu điều trị ARV cho người nhiễm HIV tương đương các nước tiên tiến theo khuyến cáo của WHO. Đồng thời mở rộng mạng lưới cung cấp dịch vụ điều trị và chăm sóc HIV/AIDS bằng cách phân cấp và lồng ghép vào hệ thống khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu, tổ chức điều trị ARV trong trại giam, trung tâm 06.

Đặc biệt, vấn đề BHYT cho bệnh nhân nhiễm HIV rất quan trọng trong thời điểm này, khi mà nguồn lực tài trợ quốc tế giảm. Do vậy chúng ta cần tăng cường truyền thông về lợi ích của điều trị bằng ARV, lợi ích của bảo hiểm y tế trong chăm sóc, điều trị HIV/AIDS để người nhiễm HIV tiếp cận điều trị một cách bền vững.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết Việt Nam đã ý thức được hiểm họa của đại dịch. Những năm qua, với sự giúp đỡ hiệu quả của các tổ chức quốc tế, các quốc gia và sự nỗ lực của các cấp chính quyền, đoàn thể và toàn xã hội, trong đó có những người bị nhiễm HIV, Việt Nam đã ngăn chặn và từng bước đẩy lùi đại dịch này. Do vậy, năm nay là năm thứ 8 liên tiếp tại Việt Nam, số người mắc bệnh và số người có HIV chuyển sang giai đoạn bị bệnh AIDS và số người tử vong đều giảm.

Tại Hội nghị, các nhà khoa học sẽ đưa ra những dự báo về tình hình dịch HIV/AIDS tại Việt Nam trong thời gian tới, những định hướng ưu tiên nghiên cứu khoa học cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS giai đoạn 2016-2020 và đề xuất các giải pháp duy trì tính bền vững, hiệu quả của chương trình phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam.

Hồng Hải