Những kỹ thuật châm cứu vang danh thế giới của "Thần kim"

Tác giả của những kỹ thuật châm cứu vang danh thế giới

Giáo sư Nguyễn Tài Thu sinh ngày 4/6/1931 tại thôn Kim Hoàng, xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội. Với những thành tựu và đóng góp cho nền y học cổ truyền, đặc biệt là lĩnh vực châm cứu, ông được mệnh danh là "Ông vua châm cứu" hay "Thần kim".

Năm 1958, GS Nguyễn Tài Thu trở về Việt Nam sau khi tốt nghiệp chương trình đào tạo bác sĩ Đông y kéo dài 6 năm tại Trung Quốc. Đến năm 1967, ông bắt đầu đi sâu và nghiên cứu về ngành châm cứu và chỉ 1 năm sau, Hội Châm cứu đầu tiên của Việt Nam được hình thành từ đề xuất của GS Thu. Từ con số "0", Hội châm cứu Việt Nam đến nay đã phát triển lên đến 27.300 hội viên.

Một trong những thành tựu lớn nhất trong suốt cuộc đời làm nghề y của GS Nguyễn Tài Thu chính là đưa phương pháp chữa bệnh truyền thống là châm cứu lên một tầm cao mới, bằng chính kiến thức, kinh nghiệm và sự sáng tạo của mình.

GS Thu là người khởi xướng trường phái Tân châm, với nhiều kỹ thuật châm cứu đặc biệt, đem lại hiệu quả cao trong điều trị và được truyền dạy đến nhiều nước trên thế giới.

Ông là bậc thầy số một về Mãng châm. Đây là kỹ thuật sử dụng những kim to, kim dài châm xuyên từ huyệt này sang huyệt khác trên cùng 1 đường kinh hoặc trên 2 đường kinh và cũng có thể châm nối tiếp từ 2 kinh này sang kinh khác (Châm Dáp kiều), nhằm mục đích điều khí nhanh và mạnh, sớm tiêu trừ bệnh tật, đưa cơ thể trở lại trạng thái âm dương thăng bằng. Trong kỹ thuật này, kích thước của kim châm có thể lên đến 70-80 cm.

Thủy châm cũng là một kỹ thuật châm cứu "để đời" của GS Nguyễn Tài Thu. Ông nhận thấy trong khi chữa bệnh ta vẫn đưa thuốc vào cơ thể bằng tiêm thuốc vào tĩnh mạch, tiêm bắp, vậy ta cũng có thể tiêm thuốc thẳng vào các huyệt để thuốc càng có tác dụng nhanh.

Phương pháp này giúp điều trị cho hàng nghìn bệnh nhân khỏi căn bệnh cấp và mạn tính như thần kinh tọa, rối loạn tiền đình, đau đầu, mất ngủ, tai biến mạch máu não, cắt cơn cho người nghiện ma túy, rối loạn thần kinh thực vật, cắt cơn hen phế quản...

Về trường phái Tân châm, cũng không thể không nhắc đến kỹ thuật Điện châm. Bằng cách kết hợp dòng điện vào kim châm, các huyệt đạo được kích thích mạnh hơn, giúp nâng cao khả năng điều trị. Phương pháp Điện châm cho đến hiện nay vẫn đang được áp dụng rất hiệu quả tại Bệnh viện Châm cứu Trung ương (Hà Nội), để hồi phục khả năng vận động cho những bệnh nhân bị yếu liệt do đột quỵ.

Đặc biệt, hai kỹ thuật Châm tê và Châm cứu cai nghiện ma túy, với tỷ lệ cắt cơn rất cao, chỉ có 5% đến 10% tái nghiện, do GS Thu phát minh đã được giới thiệu tới gần 50 quốc gia. Phương pháp Điện châm gây tê cho phẫu thuật đã thực hiện trên 100.000 ca mổ gồm 60 loại phẫu thuật khác nhau đạt kết quả 98,3%.

Tại Hội nghị Châm cứu toàn thế giới gồm 84 nước họp tại Sydney, Úc vào tháng 10/2004, phương pháp châm cứu cai nghiện Ma túy được GS Thu trình bày đầu tiên trong số 280 báo cáo khoa học tại hội nghị đã được nhiệt liệt hoan nghênh. Công trình đã được Bộ Y tế nghiệm thu, được ông trực tiếp phổ biến các quy trình trong các lớp tập huấn tại 21 tỉnh, thành.

Với những thành tựu và công sức nghiên cứu ứng dụng, GS Thu được phong tặng danh hiệu Thầy thuốc Nhân dân, Anh hùng Lao động. Ông cũng giữ chức Phó Chủ tịch Hội châm cứu thế giới, Chủ tịch Hội Châm cứu Việt Nam. 

Nỗi lo thất truyền nghề châm cứu

Với sự thâm nhập và phát triển mạnh mẽ của y học phương Tây, dù ngành châm cứu đã thích ứng bằng việc kết hợp Đông y với Tây y chữa được nhiều chứng bệnh khó, nhưng châm cứu là kỹ thuật khó không phải ai cũng có thể thực hiện được vì thế phương pháp này đang đứng trước nguy cơ mai một.

GS Nguyễn Tài Thu luôn nặng nỗi lo thất truyền nghề châm cứu. Ông từng chia sẻ: "Các bậc tiền bối nắm vững phương pháp châm cứu còn sống trên cả nước nay đều đã ở tuổi già yếu; việc đào tạo nghề châm cứu ở các trường y khoa hiện nay chỉ mang tính hình thức, học viên chỉ được giảng dạy trong thời gian quá ngắn, kiểu dạy nửa chừng ấy sao có thể nắm được kỹ thuật; các phòng mạch châm cứu thì nhan nhãn nhưng ít người thầy thuốc vững tay nghề khiến bệnh nhân vừa đau vừa không mang lại kết quả. Tôi lo trước tình trạng này nếu không làm nhanh sẽ thất truyền nghề châm cứu. Nếu điều đó xảy ra, tôi chết khó lòng nhắm mắt được".

Do đó, đến những năm cuối đời, ông vẫn ngược xuôi khắp nơi để truyền nghề cho hậu bối với hy vọng sẽ giữ được cho dân tộc một phương pháp trị bệnh đơn giản nhưng hiệu quả. 

Trước khi mất, ông đã mở hơn 500 lớp học truyền nghề cho cả quân y, dân y trên nhiều tỉnh thành Việt Nam như Hà Nội, Thanh Hóa, Hải Phòng...

Vĩnh biệt "Thần kim"

5 giờ sáng 14/2, GS Nguyễn Tài Thu qua đời ở tuổi 91. Nền y học Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung vĩnh viễn mất đi một bậc thầy châm cứu.

Ông ra đi nhưng di sản lớn nhất là hàng chục cuốn sách về châm cứu và lý luận Đông y như: Tân châm, Nghiên cứu châm tê trong phẫu thuật, Thủy châm, Nhĩ châm, Mai hoa châm, Điện châm…, sẽ vẫn là kho tàng kiến thức vô giá cho cho hàng ngàn y, bác sĩ sau này.