Nhiều chuyển biến tích cực sau một năm Luật Phòng chống tác hại thuốc lá có hiệu lực

Hoàn thiện văn bản pháp quy

Ngày 18/6/2012, Quốc hội thông qua Luật Phòng chống tác hại thuốc lá và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/5/2013. Luật PCTHTL ra đời được Thế giới đánh giá là rất mạnh mẽ và phù hợp với Công ước khung của Tổ chức Y tế thế giới về kiểm soát thuốc lá, đồng thời là một quyết định quan trọng, mang tính lịch sử trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đây là một thành công của ngành y tế sau nhiều năm xây dựng và vận động toàn xã hội, các ban, ngành, Quốc hội, Chỉnh phủ ủng hộ cho Dự luật quan trọng nhằm góp phần giảm thiểu tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe của cộng đồng.

Tháng 1/2013, cùng các Bộ ban ngành, Bộ Y tế đã tham mưu và được Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia PCTH của thuốc lá, giai đoạn 2012- 2020 (Quyết định số 229/QĐ-TTg ngày 25/01/2013).

Nghị định số 77/2013/NĐ-CP qui định chi tiết thi hành Luật PCTH của thuốc lá về một số biện pháp PCTH thuốc lá; Nghị định số 176/2013/NĐ-CP xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, bao gồm PCTH của thuốc lá.

Nghị định số 176/2013/NĐ-CP xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, bao gồm PCTH của thuốc lá.

Nghị định số 67/2013/NĐ-CP qui định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật PCTH của thuốc lá về kinh doanh thuốc lá. Bộ Y tế và Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư liên tịch số 05/2013/TTLT-BYT-BCT ngày 8/2/2013 hướng dẫn ghi nhãn và in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá.

Thực hiện Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, ngày 14/5/2014 Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Thông tư số 02/2013/TT-BVHTTDL quy định hạn chế sử dụng thuốc lá trong các tác phẩm sân khấu, điện ảnh.

Quyết định số 47/2013/QĐ-TTg về việc thành lập, cơ chế hoạt động và tổ chức của Quỹ PCTH thuốc lá. Cùng với quyết định này, ngày 16/4/2014, Bộ Tài chính đã ban hành  Thông tư 45/2014/TT-BTC hướng dẫn thu nộp khoản đóng góp bắt buộc, chế độ quản lý tài chính đối với Quỹ PCTH thuốc lá.

Kiện toàn mạng lưới PCTHTL tại các Bộ

Nhằm đẩy mạnh việc thực thi Luật PCTHTL, Bộ Y tế đã có công văn  gửi các Bộ, ngành và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thành lập và kiện toàn Ban chỉ đạo Chương trình PCTHTL. Đây là cơ sở để sớm đạt được mục tiêu Chiến lược quốc gia PCTHTL đến năm 2020 và thực thi tốt các quy định của Luật PCTHTL.

Trong thời gian qua, 36 tỉnh/thành phố, 10 tổ chức đoàn thể và 6 bộ/ngành có kế hoạch hành động triển khai Luật PCTH của thuốc lá và Chiến lược quốc gia cũng như có những hành động thiết thực trong giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá và các điều kiện đảm bảo để phòng chống tác hại của thuốc lá. 19 tỉnh, thành phố đã có quyết định thành lập Ban chỉ đạo PCTH thuốc lá

Công tác kiểm tra thanh tra được triển khai

Nhằm đánh giá hiệu quả công tác thực thi Luật PCTHTL, đặc biệt là ở những nơi cấm thuốc lá hoàn toàn, Bộ Y tế và một số địa phương đã tổ chức nhiều đoàn thanh tra và kiểm tra liên ngành giám sát  và xử lý các vi phạm quy định của Luật PCTH thuốc lá và Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCTH thuốc lá.

Trong thời gian tới, nhằm đưa Luật PCTHTL đi sâu vào cuộc sống, tác động mạnh mẽ tới ý thức của người dân, Bộ Y tế, VINACOSH và Quỹ PCTHTL quốc gia  tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức nhằm từng bước thay đổi hành vi người hút thuốc lá. Tăng cường kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính trong  lĩnh vực PCTHTL; kiến nghị và đề xuất tăng thuế thuốc lá ; Tăng cường vai trò và hoạt động của Quỹ PCTHTL…

Đẩy mạnh truyền thông

Các chiến dịch truyền thông được tăng cường trên phạm vi toàn quốc nhằm phổ biến Luật PCTH thuốc lá và các văn bản hướng dẫn thi hành. Bên cạnh đó, Bộ Y tế, Chương trình phòng chống THTL Quốc gia (VINACOSH) tổ chức nhiều hoạt động  tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng và tập huấn Luật PCTHTL cho nhiều cơ quan, đoàn thể như: Nâng cao năng lực truyền thông về Luật PCTHTL cho cán bộ chủ chốt của Trung tâm truyền thông Giáo dục sức khỏe các tỉnh/thành phố tại Hà Nội và Tp HCM;  phổ biến luật cho cán bộ quản lý khách sạn tại 3 miền Bắc, Trung , Nam; Tăng cường công tác PCTH thuốc lá trong thanh niên/sinh viên;Truyền thông PCTH thuốc lá trong trường học…

Tú Anh