"Ma men" bị cô đặc máu vì ngày nào cũng uống bia

Đó là trường hợp người bệnh T.T.T. (37 tuổi, quê Long An) chuyển đến Bệnh viện Bình Dân, TPHCM cấp cứu trong tình trạng đau dữ dội vùng bụng trên, bên trái, đổ mồ hôi, mạch nhanh, bụng chướng căng, sốt cao... Anh T. cho biết do gia đình kinh doanh bia nên nhiều năm qua ngày nào anh cũng uống trung bình khoảng 1 lít bia, khi vui bạn bè thì uống... "tẹt ga".  

Cách nhập viện 3 ngày, sau một cuộc nhậu linh đình, anh T. đau bụng nhiều, cảm giác đau tăng dần, kèm nôn ói, bụng chướng dần phải nhập viện cấp cứu. Các bác sĩ đã thực hiện CT-Scan bụng và các xét nghiệm máu cho người bệnh. Kết quả chẩn đoán hình ảnh cho thấy, bệnh nhân bị viêm tụy hoại tử nặng, bụng chướng nhiều hơi. Xét nghiệm máu người bệnh ghi nhận tình trạng cô đặc máu, có tổn thương thận cấp và nhiễm khuẩn huyết kết hợp.

Sau hội chẩn chuyên môn, bác sĩ đánh giá đây là một trường hợp viêm tụy nặng cần theo dõi sát. Bệnh nhân được chuyển vào khoa Hồi sức Tích cực và Chống độc điều trị phối hợp đa chuyên khoa. Các bác sĩ tiến hành bù dịch, truyền kháng sinh cho người bệnh. Tuy nhiên, sau 1 ngày điều trị tình trạng bệnh không cải thiện, chức năng thận xấu dần, máu vẫn cô đặc, người bệnh đau vật vã.

Các bác sĩ quyết định lọc máu liên tục cho người bệnh, đồng thời theo dõi lượng dịch ổ bụng trên siêu âm và hội chẩn bác sĩ phẫu thuật để dẫn lưu ổ tụ dịch hoại tử. Sau 1 ngày hậu phẫu và lọc máu, tình trạng bệnh nhân cải thiện rõ, chức năng thận trở về bình thường, không còn cô đặc máu.

Sau 4 ngày được điều trị, người bệnh thoát khỏi cơn nguy kịch và tập ăn uống lại với nước đường, cháo loãng, tình trạng sức khỏe dần ổn định, anh được chuyển lên khoa Gan-Mật-Tụy để tiếp tục điều trị. Sau 1 tuần nằm viện sức khỏe của bệnh nhân đã bình phục tốt.

ThS.BS Nguyễn Thanh Phương, Phó trưởng khoa Hồi sức Tích cực và Chống độc Bệnh viện Bình Dân cho biết: "Khoảng 80% các trường hợp viêm tụy hoại tử nặng phải điều trị, chăm sóc đặc biệt từ đầu năm đến nay là nam giới, độ tuổi trung bình từ 30 đến 40 tuổi và khởi phát đau sau khi uống rượu. Thời gian trung bình phải chăm sóc tại khoa Hồi sức Tích cực và Chống độc là 6 ngày và tổng thời gian người bệnh phải nằm điều trị khoảng 15 đến 20 ngày".

Bệnh nhân trên là một trong những trường hợp điển hình viêm tụy cấp hoại tử rất nặng, tiên lượng dè dặt được điều trị thành công nhờ phối kết hợp điều trị đa chuyên khoa với các phương án dùng kháng sinh, phẫu thuật đặt dẫn lưu ổ tụ dịch và lọc máu. Phương pháp điều trị cho kết quả tốt, người bệnh qua khỏi nguy kịch và phục hồi nhanh. Những trường hợp viêm tụy cấp hoại tử do sỏi đường mật, trên nền bệnh đái tháo đường, thường diễn tiến nguy kịch hơn".

Phân tích của BS Thanh Phương chỉ ra: "Tuyến tụy vừa có chức năng nội tiết, tiết hormone insulin và glucagon để giữ ổn định lượng đường trong máu; vừa là cơ quan ngoại tiết, tiết ra các men tiêu hóa thức ăn. Tình trạng viêm tụy xảy ra khi các men này hoạt hóa trước khi được đổ vào ruột non. Lúc này men tụy sẽ tấn công chính tuyến tụy, gây tổn thương mô tụy, tụy bị hỏng hoàn toàn và có thể đe dọa tính mạng người bệnh".

Viêm tụy cấp cần được điều trị kịp thời vì nguy cơ tạo ra "cơn bão cytokine" một phản ứng miễn dịch quá mức của cơ thể. Tình trạng này thường khiến dịch tụy tràn ra ngoài tụy và đổ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, sốc nhiễm trùng… Chất độc cũng có thể đi vào máu gây hạ huyết áp, nhiễm trùng huyết, tổn thương các cơ quan bên ngoài ổ bụng. Viêm tụy cấp hoại tử thường có tiên lượng rất xấu, không ít người bệnh chịu biến chứng nặng nề, diễn tiến suy đa cơ quan, tỷ lệ tử vong khoảng 20 đến 50%.