Sức khỏe

Lợi ích của men vi sinh với hệ miễn dịch cơ thể

Thứ bảy, 02/10/2021 - 10:00

(Dân trí) - Nhiều nghiên cứu cho thấy men vi sinh (probiotics) hỗ trợ tăng cường và điều hòa hệ miễn dịch của cơ thể trong các bệnh lý, phòng ngừa biến chứng khi dùng kháng sinh.

Hệ vi sinh ở người

Hệ vi sinh ở người bao gồm các vi sinh vật nhỏ bé tồn tại không chỉ ở ruột (tạo nên hệ vi sinh ruột) mà còn ở phổi, da, tiết niệu - sinh dục… Các vi sinh vật này tạo ra các hóa chất trung gian (trong đó có acid béo chuỗi ngắn (SCFA) để phân bố đến khắp nơi của cơ thể thông qua đường máu từ đó tham gia vào các quá trình chuyển hóa và miễn dịch của cơ thể chúng ta.

Mối liên kết giữa hệ vi sinh tại ruột và hệ vi sinh tại các cơ quan khác trên cơ thể thông qua sự trao đổi các chất trung gian được gọi là các trục ruột - não, trục ruột - phổi, trục ruột - da… và các trục liên kết này tác động qua lại lẫn nhau để đảm bảo cơ thể luôn hoạt động tốt. Nhiều nghiên cứu cho thấy khi có sự rối loạn hệ vi sinh ở ruột có thể tác động gây bệnh lý ở các cơ quan khác và ngược lại, chẳng hạn như stress, viêm da dị ứng, hen phế quản, hội chứng ruột kích thích, tiểu đường, tim mạch…

Thay đổi của hệ vi sinh trên một số bệnh nhân Covid-19

Một số bệnh nhân nhiễm Covid-19 có tình trạng rối loạn hệ vi sinh xảy ra tại các cơ quan, đặc biệt là phổi và ruột, đi kèm là đáp ứng miễn dịch kém, góp phần tăng độ nặng trên bệnh nhân, nhất là ở người lớn tuổi có kèm bệnh lý nền như cao huyết áp, tiểu đường, bệnh viêm ruột mạn tính…

Lợi ích của men vi sinh với hệ miễn dịch cơ thể - 1 — Giả thuyết "chu kỳ rối loạn điều hòa miễn dịch" (IDDC) ở bệnh nhân SARS-CoV-2.

Ở bệnh nhân nhiễm SARS-CoV-2 có tình trạng tăng tiết quá mức các cytokine làm phá hủy nhu mô phổi, hệ vi sinh tại phổi rối loạn với sự tăng sinh của vi khuẩn có hại. Thông qua trục phổi - ruột, cytokine cùng với virus SARS-CoV-2 và vi khuẩn từ phổi di chuyển đến ruột. Tại ruột, chúng đi qua hàng rào mạch máu ở niêm mạc ruột lan đi nhiều nơi với nhiều triệu chứng như khó thở, tiêu chảy, buồn nôn, bội nhiễm vi khuẩn đường hô hấp, mẩn đỏ ngứa ở da… hay nặng hơn là suy hô hấp cấp, rối loạn đông máu, đột quỵ.

Đối với hệ vi sinh ruột, một số nghiên cứu cho thấy có sự xáo trộn trên bệnh nhân mắc Covid-19 so với người không mắc Covid-19 bất kể đã qua điều trị. Các nghiên cứu này cũng kết luận, kèm với sự gia tăng của cytokine và chất gây viêm luôn có sự tương đồng của rối loạn hệ vi sinh tại ruột và độ nặng ở bệnh nhân Covid-19.

Sử dụng kháng sinh để điều trị viêm phổi do bội nhiễm vi khuẩn ở bệnh nhân Covid-19 cũng là tác nhân góp phần làm nặng thêm rối loạn hệ vi sinh ruột gây tiêu chảy do kháng sinh, có thể gây bùng phát vi khuẩn cơ hội Clostridium difficile gây bệnh viêm đại tràng giả mạc, dễ dẫn đến tử vong do nhiễm độc tố của vi khuẩn này trong máu.

Một số nghiên cứu cho thấy, bệnh nhân Covid-19 đã được chữa khỏi, 30 ngày sau, hệ vi sinh ruột vẫn thay đổi, chưa hồi phục hoàn toàn. Điều này có thể giải thích vì sao ở một số bệnh nhân Covid-19 đã điều trị khỏi vẫn còn mệt mỏi, khó thở, đau khớp.

Lợi ích của men vi sinh với hệ miễn dịch cơ thể - 2 — Nghiên cứu về vai trò của hệ vi sinh vật đường ruột trong việc điều chỉnh phản ứng miễn dịch với Covid-19.

Vai trò của men vi sinh (probiotics)

Men vi sinh có thể giúp phục hồi cân bằng hệ vi sinh tại ruột, làm cho trục ruột - phổi khỏe mạnh hơn. Men vi sinh cũng giảm sự dịch chuyển của các tác nhân gây bệnh qua lớp niêm mạc ruột, tránh bội nhiễm vi khuẩn. Tác động điều hòa miễn dịch của men vi sinh có thể xem như biện pháp để phòng ngừa triệu chứng nặng. Men vi sinh cũng tác động lên đường xâm nhập và quá trình sinh sản của virus tại vật chủ. Theo định nghĩa của WHO: "Probiotics (men vi sinh) là các vi sinh vật sống khi đưa vào cơ thể với số lượng đủ sẽ sinh ra các hiệu quả có lợi cho sức khỏe vật chủ". Ngoài ra, probiotics còn hiệu quả trong việc hỗ trợ hệ thống miễn dịch cơ thể trong việc chống lại các bệnh nhiễm trùng do virus gây ra.

Như vậy, men vi sinh (probiotics) hỗ trợ hệ thống miễn dịch cơ thể, giảm tác dụng phụ như tiêu chảy khi dùng kháng sinh, phòng ngừa sự tăng sinh của vi khuẩn Clostridium difficile.

Hiện nay, men vi sinh Saccharomyces boulardii CNCM I-745 ở dạng nấm được nhiều hiệp hội y khoa và tiêu hóa thế giới khuyến cáo sử dụng để xử lý các vấn đề tiêu chảy ở trẻ em, người lớn, như : Tổ chức Tiêu hóa Thế giới (WGO), Hiệp hội Gan, Tiêu hóa và Dinh dưỡng Nhi khoa Châu Âu (ESPGHAN), Nhóm chuyên gia xử trí về rối loạn tiêu hóa ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (APAGE).