Giải cứu "thận lạc chỗ" hiếm gặp khỏi tình trạng sỏi gây tiểu máu

Thận lạc chỗ vào vị trí hố chậu hiếm gặp

Gần 40 năm khám chữa bệnh trong lĩnh vực thận, tiết niệu, Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ CKII Phạm Huy Huyên - Phó giám đốc Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc, phụ trách Ngoại thận, tiết niệu cho biết đã gặp không ít ca bệnh khó với tình trạng sỏi đặc biệt phức tạp.

Thế nhưng, ca tán sỏi thận nội soi ống mềm cho bệnh nhân N.K.T (32 tuổi, Hà Nội) mới đây không những đặc biệt mà còn hiếm gặp. Sỏi không chỉ gây tiểu máu khi vận động mạnh, chơi thể thao mà còn nằm trong quả thận bị lạc chỗ gây khó khăn cho ê-kíp bác sĩ điều trị.

Trước đó, khi tham gia các hoạt động mạnh, chạy, nhảy, chơi đá bóng, bệnh nhân N.K.T gặp tình trạng tiểu máu không rõ nguyên nhân. Kết quả chẩn đoán hình ảnh tại Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc cho thấy anh T. có tình trạng thận phải lạc chỗ nằm thấp phía trước cơ thắt lưng chậu phải, trục thận xoay ra ngoài, bể thận có sỏi kích thước 6x10mm.

Theo bác sĩ Huyên, viên sỏi bể thận của bệnh nhân N.K.T không quá lớn, tuy nhiên nằm trong quả thận dị dạng về cấu trúc và vị trí không được vững chắc như nằm trong hố thận bình thường, nên chỉ vận động hơi mạnh cũng sẽ dễ gây ra triệu chứng tiểu ra máu.

Đặc biệt, đường bài xuất của thận phải lạc chỗ cũng bất thường, bể thận xoay ngược, niệu quản không nằm dọc theo bên cột sống thắt lưng nên quá trình lưu thông nước tiểu bị ảnh hưởng, nhanh chóng dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng như suy thận, mất chức năng thận hơn so với người mắc sỏi thận, tiết niệu thông thường.

Giải pháp "cứu" bệnh nhân thoát sỏi thận lạc chỗ ít xâm lấn

Không chỉ là tình trạng bệnh "hiếm" tại Thu Cúc TCI, mà theo Thư viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ thuộc Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, tỷ lệ mắc thận lạc chỗ nói chung là khoảng 1/1.000 người, trong đó thận lạc chỗ vào hố chậu hiếm gặp hơn với tỷ lệ khoảng 1/3.000 người.

Nhận thấy tình trạng sỏi hiếm và phức tạp của anh T., bác sĩ Huyên đã chỉ định loại bỏ viên sỏi bể thận, chấm dứt tình trạng tiểu máu bằng phương pháp tán sỏi nội soi ống mềm không mổ mở, giữ chức năng thận phải lạc chỗ cho người bệnh.

"Đây được đánh giá là giải pháp tốt nhất cho bệnh nhân T. bởi không chỉ có sỏi thận phải lạc chỗ mà đường bài xuất còn có niệu quản phải hẹp, bể thận quay ngược, chính vì thế các phương pháp tán sỏi khác đều không hiệu quả", BS.CKII. Phạm Huy Huyên chia sẻ.

Tán sỏi nội soi ống mềm sẽ không tạo thêm vết rạch dài 10 - 20cm trên nhu mô thận như mổ mở, làm suy giảm chức năng thận phải lạc chỗ sau điều trị của bệnh nhân T. Thay vào đó, ứng dụng ống nội soi mềm cùng năng lượng laser công suất cao tiếp cận sỏi thông qua "đường tiểu tự nhiên" từ niệu đạo vào bàng quang, niệu quản lên thận để làm vỡ viên sỏi và hút ra ngoài, đảm bảo hạn chế biến chứng, không mất sức.

Tuy nhiên quá trình thực hiện tán sỏi cũng rất gian nan, bệnh nhân thậm chí có thể phải đối mặt với phẫu thuật mổ mở nếu không được xử lý đúng cách.

"Toàn bộ quá trình từ chuẩn bị đến tán loại bỏ sỏi diễn ra trong vòng 4 tuần. Đầu tiên bệnh nhân được đặt sonde JJ để làm giãn rộng niệu quản phải trong vòng 4 tuần, khác với những trường hợp phổ biến, bệnh nhân thường chỉ cần đặt sonde JJ trong vòng khoảng 2 tuần. Trong thời gian đặt sonde JJ, bệnh nhân vẫn sinh hoạt và làm việc bình thường. Kết thúc 4 tuần, bệnh nhân T. vào viện thực hiện tán sỏi theo chỉ định", BS.CKII Phạm Huy Huyên chia sẻ.

Trong khoảng 1 giờ đồng hồ thực hiện, các bác sĩ gặp nhiều khó khăn do cấu tạo của thận lạc chỗ phức tạp. Đáng nhớ nhất là bác sĩ Huyên phải thao tác đưa ống nội soi mềm vào thận 2 lần mới tiếp cận được viên sỏi. Tuy vậy, ca tán sỏi thận phải lạc chỗ nội soi ống mềm của bệnh nhân T. diễn ra thành công. Toàn bộ quá trình điều trị diễn ra hoàn toàn theo đường tiểu tự nhiên, không rạch mổ. Bệnh nhân ngày hôm sau thể trạng tốt, nước tiểu trong, và được xuất viện trở về nhà.

Bác sĩ Huyên cho biết, tán sỏi nội soi ống mềm giúp giảm thiểu đau đớn trong và sau quá trình điều trị, đặc biệt hữu ích cho những viên sỏi thận nằm ở vị trí phức tạp. Bằng kỹ thuật nội soi qua đường tiểu tự nhiên lấy sỏi, bệnh nhân hạn chế chảy máu, không để lại sẹo, ít ảnh hưởng đến chức năng thận, rút ngắn thời gian phục hồi.

Cùng với phương pháp tán sỏi nội soi ống mềm cho bệnh nhân N.K.T ở trên thì còn có các phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể, tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser, tán sỏi qua da đường hầm nhỏ được ứng dụng linh hoạt tại Thu Cúc TCI, nhằm mục đích mang đến đa dạng các giải pháp điều trị bảo tồn, xâm lấn tối thiểu, giảm nguy cơ đối mặt với mổ mở gây đau cho người bệnh.