Điều trị thoái hoá đĩa đệm cột sống

Giảm các triệu chứng khó chịu do thoát vị đĩa đệm gây ra

Chúng tôi khuyên bệnh nhân thực hiện theo những cách dưới đây nhằm làm giảm các triệu chứng đau lưng, đau chân hay khó chịu do đĩa đệm thoát vị gây ra:

- Liệu pháp vật lý

- Các phương pháp điều trị bằng nắn xương/ nắn khớp xương

- Sử dụng các loại thuốc chống viêm thông thường(non steroid)

- Thuốc uống chống viêm giảm đau loại steroid (ví dụ: Prednisone hoặc methprednisolone )

- Thuốc gây tê ngoài màng cứng (hormone chữa viêm và dị ứng)

Vi phẫu thuật đối với thoát vị đĩa đệm cột sống

Sử dụng phương pháp vi phẫu là phẫu thuật nhỏ sử dụng kính hiển vi để điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống.

Vi phẫu cắt bỏ đĩa đệm có thể thực hiện với bệnh nhân ngoại trú hoặc ở lại bệnh viện 1 ngày, hầu hết bệnh nhân có thể làm việc bình thường trở lại trong 1 đến 3 tuần. Lúc đó các chứng tê liệt hay yếu vận động mới có thể cải thiện tốt, các triệu chứng đau chân giảm ngay lập tức.

Với một bác sĩ phẫu thuật có kinh nghiệm, tỉ lệ thành công đối với 1 ca phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống là khoảng 95%. Thường có khoảng(5 - 8%) bệnh nhân thoát vị đĩa đệ gây chèn ép rễ thần kinh cần được cắt bỏ và phần đĩa đệm chính sẽ không bị ảnh hưởng.

Khi nào cần phẫu thuật xương sống cắt bỏ đĩa đệm?

Cách thức tiến hành của phương pháp này về cơ bản giống như phương pháp vi phẫu trong điều trị giải phóng các rễ dây thần kinh để giúp cho dây thần kinh có được điều kiện lành bệnh nhanh.  

Tuy nhiên trong trường hợp bệnh nhân thấy giảm đau và các chức năng hoạt động bình thường thì nên tạm trì hoãn việc phẫu thuật trong thời gian ngắn để xem xét triệu chứng đau có thể điều trị bằng phương pháp bảo tổn (không phẫu thuật - ví dụ như uống steroid, thuốc chống viêm nhiễm không chứa steroid và trị liệu vật lý) hay không.

Phẫu thuật xương sống tức thời chỉ cần thiết trong trường hợp không kiểm soát được đại tiểu tiện (triệu chứng đuôi ngựa) hoặc thiếu hụt thần kinh tiến triển. Phương pháp phẫu thuật lưng cũng có thể cân nhắc trong trường hợp bệnh nhân bị đau chân nghiêm trọng.

Phẫu thuật xương sống vi phẫu cắt bỏ đĩa đệm thường được cân nhắc đối với những bệnh nhân đã bị đau chân trong khoảng 6 tuần nhưng không giảm đau khi điều trị bằng phương pháp bảo tồn. Tuy nhiên, sau 3 đến 6 tháng nếu kết quả phẫu thuật xương sống không tốt như mong đợi thì không thể kéo dài thời gian trì hoãn việc phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm hơn nữa.

Sau phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm

Một số bác sĩ phẫu thuật khuyên bệnh nhân hạn chế cúi gập người, rướn lên hoặc vặn người trong sáu tuần đầu sau khi phẫu thuật. Tuy nhiên theo một số báo cáo y học thì việc vận động ngay lập tức (trở lại hoạt động bình thường) không làm tăng nguy cơ tái phát thoát vị đĩa đệm.

Tuy nhiên, bệnh nhân có thể tham gia một chương trình luyện tập kéo căng củng cố và chương trình aerobic để ngăn chặn nguy cơ tái phát đau lưng hay thoát vị đĩa đệm.

Tỉ lệ thành công của phẫu thuật xương sống cắt bỏ đĩa đệm

Tỉ lệ thành công đối với phẫu thuật xương sống cắt bỏ đĩa đệm khoảng chừng từ 90% đến 95%, mặc dù 5% đến 10% bệnh nhân sẽ có nguy cơ  bị tái phát thoát vị đĩa đệm tại một số điểm trong tương lai.

Thoát vị đĩa đệm tái phát có thể xảy ra trực tiếp sau khi phẫu thuật hoặc nhiều năm sau đó, mặc dù tình trạng của bệnh nhân trong 3 tháng đầu sau khi mổ hầu hết là giống nhau. Nếu đĩa đệm bị thoát vị trở lại thì nói chung việc phẫu thuật điều chỉnh lại chỉ có tác dụng trong lần phẫu thuật đầu tiên. Tuy nhiên, sau khi bị tái phát, bệnh nhân gặp rủi ro tái phát đĩa đệm cao hơn (15 đến 20% nguy cơ)

Đối với những bệnh nhân bị tái phát thoát vị nhiều đĩa đệm thì phương pháp phẫu thuật “hàn xương sống” (cắt bỏ toàn bộ khoang đĩa đệm và ghép lại xương sống bằng cách nuôi cấy một mảnh xương vào phần đã cắt bỏ) có thể được sử dụng nhằm ngăn chặn nguy cơ tái phát.

Người ta không cho rằng các đĩa đệm bị thoát vị tái phát liên quan tới các hoạt động của bệnh nhân mà cần kiểm tra trên thực tế có thể trong một số khoang đĩa đệm có nhiều mảnh đĩa đệm bị rời ra sau đó mà trong quá trình phẫu thuật không thể nhìn thấy hết được.

Rủi ro và biến chứng trong vi phẫu cắt bỏ đĩa đệm

Giống như với các loại hình phẫu thuật xương sống khác, có một số rủi ro và biến chứng liên quan tới phương pháp phẫu thuật xương sống vi phẫu cắt bỏ đĩa đệm, bao gồm:

- Rách màng cứng (rò rỉ dịch não tuỷ). Nguy cơ này chiếm 1 - 2 % trong các ca phẫu thuật dạng này, không làm thay đổi kết quả của phẫu thuật nhưng sau mổ bệnh nhân có thể được yêu câu nằm nghiêng trong vòng 1 đến 2 ngày để đảm bảo không còn rò rỉ dịch.

- Nguy hại tới rễ thần kinh

- Mất kiểm soát tiểu/ đại tiện

- Chảy máu

- Nhiễm trùng

Tuy nhiên những biến chứng trên đối với phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm là khá hiếm.

BS Prem Pillay