Dịch vụ tự xét nghiệm HIV lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam

Ngày 26/8, tại TPHCM Cục Phòng chống HIV/AIDS đã phối hợp với Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ và các ban ngành liên quan chính thức công triển khai thí điểm dịch vụ tự xét nghiệm HIV lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam.

Thông tin từ TS Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục phòng chồng HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho biết: Tính đến nay, hơn 200.000 người nhiễm HIV tại Việt Nam đã được phát hiện, 110.000 người đang được điều trị ARV giúp giảm tử vong và giảm lây nhiễm HIV trong cộng đồng. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn hàng vạn người nhiễm HIV trong cộng đồng chưa biết tình trạng nhiễm HIV của mình.

Xét nghiệm HIV hiện là cách duy nhất để biết một người có nhiễm HIV hay không. Kỹ thuật xét nghiệm HIV ngày càng đơn giản và chính xác. Trước kia, việc xét nghiệm chỉ được làm tại các cơ sở y tế. Gần đây, Cục Phòng, chống HIV/AIDS đã hướng dẫn xét nghiệm tại y tế cơ sở, tại thôn bản, tại cộng đồng và xét nghiệm tại nhà... Tuy nhiên, nhiều người vẫn e ngại không làm xét nghiệm do sợ lộ danh tính, dẫn đến cộng đồng kỳ thị, phân biệt đối xử.

Để hỗ trợ cho cộng đồng nói chung và nhóm người nguy cơ nhiễm HIV cao như người nghiện chích ma túy, phụ nữ mại dâm, nam quan hệ đồng tính, với sự hỗ trợ từ Chính phủ Hoa Kỳ, dịch vụ tự xét nghiệm đã chính thức triển khai tại Việt Nam. Đây là phương pháp rất đơn giản tương tự như thử thai và kiểm tra tiểu đường, người xét nghiệm chỉ cần lấy máu từ đầu ngón tay hoặc quết nướu lợi sau đó cho vào ống nghiệm, chỉ 20 phút sau sẽ cho kết quả.

TS Hoàng Long cho biết, đây là kỹ thuật xét nghiệm sàng lọc HIV đơn giản, dễ thực hiện, độ chính xác cao (độ nhạy 99%; độ đặc hiệu 100%), cho kết quả nhanh giá thành rẻ (chưa chính thức công bố giá - PV). Giải pháp này giúp người nghi nhiễm giữ được sự kín đáo, riêng tư, không lo xã hội kỳ thị và phân biệt đối xử, đồng thời giúp họ biết bệnh của mình từ đó chủ động phòng bệnh cho gia đình và xã hội. Để được điều trị sớm, những người có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính cần đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm khẳng định lại và bước vào quá trình điều trị.

Được biết, kỹ thuật tự xét nghiệm trên đã được triển khai ở nhiều quốc gia, trong đó có các nước phát triển (như Anh, Pháp, Mỹ) và cả các nước trong khu vực (như Trung Quốc, Malaysia, Philippines…). Dự kiến sẽ có khoảng 10.000 bộ xét nghiệm được cung cấp miễn phí cho các cơ sở phòng chống HIV/AIDS dựa vào cộng đồng tại Hà Nội và TPHCM để thực hiện thí điểm. Nếu triển khai thành công, kỹ thuật trên sẽ được nhân rộng ra các tỉnh thành trong cả nước. Tự xét nghiệm HIV được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam sớm thực hiện mục tiêu 90% số người nhiễm HIV trong cộng đồng biết được tình trạng bệnh của mình.

Vân Sơn