Đa thận - xử trí như thế nào?

Các dạng dị tật thận

Dị tật 3 thận, hay gặp nhất trong dị tật bẩm sinh đa thận, còn gọi là thận kép một bên. Thận bên đối diện hoàn toàn bình thường.

Dị tật 4 thận, hay gặp trong dị tật bẩm sinh đa thận, còn gọi là thận kép hai bên.

Dị tật 5 thận, rất hiếm khi xảy ra, gồm 4 quả thận nằm cùng bên dị tật, thận bên đối diện hoàn toàn bình thường.

Người nhiều thận có nguy cơ gì?

Viêm đường tiết niệu: Dị tật đa thận kết hợp với dị tật của niệu quản làm cho nước tiểu bị ứ đọng, vi khuẩn dễ xâm nhập gây viêm đường tiết niệu. Những dấu hiệu mà người bệnh có thể cảm nhận thấy khi bị viêm đường tiết niệu là: đái buốt, đái dắt, đái máu, đau trên xương mu, đau hố thắt lưng...

Nếu không được điều trị triệt để, có thể gây trào ngược nước tiểu từ bàng quang vào niệu quản, viêm thận bể thận cấp, viêm thận bể thận mãn, hậu quả cuối cùng là suy thận.

Sỏi đường tiết niệu: Do ứ đọng nước tiểu kéo dài nên có sự lắng đọng các chất gây sỏi trong đường bài xuất.

Thận bị giãn, gây giảm và mất chức năng: Thông thường, những thận nằm phía trên kém phát triển, hay bị chèn ép gây giãn thận, lâu ngày chức năng thận bị giảm và mất hoàn toàn.

Ung thư hoá: Hay xảy ra với thận nằm lạc chỗ như trong ổ bụng.

Tăng huyết áp: Là hậu quả của các biến chứng kể trên.

Phát hiện và xử trí đa thận như thế nào?

Siêu âm đánh giá sự phát triển của thận trong thời kỳ bào thai để phát hiện dị tật đa thận là rất quan trọng. Hiện nay, máy siêu âm có độ phân giải cao cho phép đẽ dàng chẩn đoán thai nhi bị dị tật bẩm sinh đa thận.

Ở trẻ em và những người trưởng thành, siêu âm rất khó phát hiện dị tật đa thận. Thường người bệnh được phát hiện sau khi đã có biến chứng, hoặc tình cờ sau một đợt thăm khám bằng chụp niệu đồ tĩnh mạch, chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộng hưởng từ.

Khi phát hiện đa thận, nếu chưa có biến chứng, chức năng các thận còn tốt, thì chưa cần thiết phải can thiệp, mà có thể theo dõi định kỳ bằng siêu âm 6 tháng một lần. Khi đã có biến chứng như giãn thận, sỏi, nguy cơ ung thư hoá, thì cần phải xử trí phẫu thuật ngay.

Để hạn chế biến chứng viêm đường tiết niệu, sỏi thận, người bệnh cần phải uống thật nhiều nước hàng ngày. Các nước râu ngô, rau má, bông mã đề… có tác dụng phòng chống viêm đường tiết niệu và sỏi thận rất tốt. Không nên nhịn tiểu lâu. Chú ý không uống Vitamin C liều cao, kéo dài, uống vào buổi tối.

BS Trần Văn Phúc

(Bệnh viện Xanh Pôn)