Con số gây sốc, 13 ca uống thuốc diệt cỏ cơ hội cứu chữa mong manh trong dịp Tết

Gia tăng bất thường các ca ngộ độc

Sáng mùng 5 Tết (ngày 20/2), bệnh nhân duy nhất phải nhập viện tại Trung tâm chống độc là chàng thanh niên trẻ N.V.H (19 tuổi ở Hà Nội). “Tiếp nhận ca bệnh, chúng tôi lúc đó chỉ mong, giá như là vài ca ngộ độc rượu (không phải rượu methanol) bác sĩ dù vất vả vẫn cứu được. Còn chàng thanh niên trẻ này, việc uống đến 50ml thuốc diệt cỏ paraquat khiến chúng tôi rất đau lòng, không thể đưa ra một tiên lượng tốt đẹp cho bệnh nhân”, TS Nguyễn Tiến Dũng, Trung tâm chống độc chia sẻ.

Cách thời điểm nhập viện 2 giờ đồng hồ, H. vì cãi nhau với người yêu nên đã uống 1 nửa lọ paraquat (50ml). Sau khi uống, H nôn mửa nhiều được gia đình đưa vào bệnh viện huyện rửa dạ dày, uống than hoạt tính rồi chuyển đến Trung tâm chống độc (BV Bạch Mai).

Theo TS Dũng, hiện bệnh nhân đang điều trị tích cực và lọc máu, nhưng tiên lượng thực sự khó khăn. Trước đó, một nam thanh niên 31 tuổi cũng đã uống thuốc diệt cỏ tự tử vì làm ăn thua lỗ, nợ nần. Đau lòng hơn cả là một phụ nữ đang mang thai cũng uống thuốc diệt cỏ tự tử, trường hợp này không chỉ cướp đi tính mạng người mẹ mà còn tước đoạt mạng sống của thai nhi mà chị đang mang trong bụng.

Các bệnh nhân chia sẻ, họ mua được thuốc paraquat rất dễ dàng, ngay ở các cửa hàng bán thuốc bảo vệ thực vật ở xóm làng.

70% bệnh nhân ngộ độc paraquat sẽ tử vong

TS Dũng cho biết, paraquat là loại hóa chất diệt cỏ cực độc, khi vào cơ thể gây tổn thương tất cả các cơ quan: đường tiêu hóa, nghiêm trọng nhất là tổn thương phổi, sau đó xơ phổi tiến triển nặng dần và không hồi phục. Người bệnh sẽ tỉnh táo cho đến khi chết vì suy hô hấp, suy gan, suy tạng.

“Rất nhiều bệnh nhân, trong một phút mất tự chủ đã tự tử bằng thuốc diệt cỏ paraquat. Trong khi đó đến nay, cả trên thế giới người ta chưa thể tìm ra một phương pháp điều trị cho các ca ngộ độc hóa chất này. Dù được điều trị tích cực, lọc máu, 70 – 90% bệnh nhân sẽ không thể qua khỏi nếu uống từ 50ml thuốc diệt cỏ trở lên. Hóa chất cực độc gây suy gan, xơ phổi sẽ không thể cứu chữa được người bệnh”, TS Dũng nói.

Bác sĩ điều trị tại Trung tâm chống độc cũng chia sẻ thêm, đến các bác sĩ cũng rất ám ảnh vì những ca ngộ độc paraquat. Bởi bác sĩ biết được tình trạng bệnh nhân, đang tỉnh táo đó nhưng vẫn phải giải thích với người nhà. Gia đình người bệnh lại càng đau đớn hơn, bởi họ thấy con đang tỉnh táo, nhưng rồi sẽ chết mà không thể làm được gì. Nhưng với tâm lý còn nước còn tát, cố vớt vát, cố điều trị, thấp thỏm, lo lắng, cầu nguyện mỗi ngày để rồi vẫn chứng kiến cảnh khi bệnh nhân đã lên cơn khó thở, đồng nghĩa với việc bác sĩ phải kí giấy ra viện, buông tay, không cách gì có thể cứu được người bệnh.

Khi khi uống paraquat, dù không cần gây nôn bệnh nhân nôn rất nhiều (do có chất gây nôn trong thuốc), rồi rửa ruột, than hoạt, thuốc giải độc… nhưng hiệu quả hạn chế bởi chất độc hấp thụ nhanh, đặc biệt là phổi. Chất độc sẽ nhanh chóng đưọc hấp thụ vào máu, cơ quan nội tạng, phổi. Nếu bệnh nhân qua được ít nhất 18 ngày (chắc chắn nhất là 3 tháng), không bị lên cơn khó thở, họ mới có cơ hội qua khỏi. Một khi đã lên cơn khó thở, nghĩa là phổi bị xơ tiến triển, không thể phục hồi, người bệnh chết vì suy hô hấp

"Đặc biệt, khi sắp tử vong, bệnh nhân vẫn rất tỉnh táo, khó thở, đau đớn, vật vã. Họ tỉnh đến lúc chết với hơi thở rít lên từng hồi. Đó là những hình ảnh đau thương - thực sự là hình ảnh ám ảnh cả bác sĩ lẫn thân nhân người bệnh”, Ths.BS Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm chống độc chia sẻ.

ThS Nguyên cho biết, chính nhà sản xuất cũng biết độc tính của paraquat với con người, đã pha chế để dễ nhận diện (thuốc bảo vệ thực vật có màu xanh lam (lục) đựng trong lọ nhựa; cho chất kích nôn để uống vào nôn ra; cho mùi khó chịu... Vậy mà con số bệnh nhân ngộ độc, tử vong paraquat ngày càng tăng lên, là một nỗi ám ảnh với gia đình, với bác sĩ.

Đáng nói, mỗi năm trong cả nước có đến hàng nghìn các ca ngộ độc paraquat. Đến nay, dù paraquat đã bị cấm lưu hành nhưng đến tháng 2/2019 thuốc mới hết hiệu lực lưu hành. “Đến được thời điểm đó, sẽ còn rất nhiều ca tử vong. Vì thế, chúng tôi mong muốn nhà nước cấm lưu hành càng sớm càng tốt, để không còn những ca trong lúc không làm chủ được mình, trót uống thì không còn con đường trở về. Bởi tự tử cũng là một loại bệnh, do gặp các vấn đề tâm lý quá ngưỡng chịu đựng. Nếu không có paraquat, sử dụng các hóa chất khác người bệnh sẽ có cơ hội được cứu sống tốt hơn", BS điều trị chia sẻ.

Hồng Hải