Chia sẻ bộ 3 dưỡng chất “Vàng” giúp trẻ phát triển toàn diện

Tìm hiểu 3 dưỡng chất này qua phần chia sẻ của Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Khánh Trạch, nguyên Trưởng khoa tiêu hoá Bệnh viện Bạch Mai.

Giai đoạn 1000 ngày đầu đời của trẻ đặc biệt quan trọng, nó tạo nền móng vững chắc cho sự phát triển trong tương lai của trẻ. Vậy cần phải lưu ý gì khi chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ ở giai đoạn này, thưa Giáo sư?

1000 ngày đầu đời được đánh giá là "giai đoạn vàng" tạo nền móng cho cho sự phát triển của trẻ. Điều quan trọng trước tiên là khi mang thai bà mẹ cần có chế độ ăn uống đầy đủ, sinh hoạt và làm việc khoa học, tiêm phòng và bổ sung đủ dưỡng chất cần thiết như: acid folic, sắt, ... Điều thứ hai, cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho đến khi 2 tuổi, vì sữa mẹ có đầy đủ các dưỡng chất phù hợp với nhu cầu theo độ tuổi của trẻ. Và điều quan trọng là các dưỡng chất đó rất dễ hấp thu, phù hợp với hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ. Chất béo chỉ chiếm 26,1% trong sữa mẹ, nhưng nó rất dễ hấp thu và cung cấp tới 44% năng lượng cho trẻ, lý do là hầu hết chất béo trong sữa mẹ dưới dạng triglyceride, trong đó đa số các axit Palmitic được gắn ở vị trí sn-2 (gọi tắt là OPO). Sữa mẹ còn chứa các chủng vi sinh vật có lợi cho tiêu hóa (bifidobacterium và lactobacillus) và giúp cho các lợi khuẩn phát triển khỏe mạnh. Một số kháng thể miễn dịch có trong sữa mẹ (đặc biệt trong sữa non) như Lactoferrin tạo nên hệ thống phòng vệ đầu tiên cho trẻ.

Tại sao chất béo cấu trúc OPO được ví như là dưỡng chất "vàng" cho trẻ, thưa Giáo sư?

Để có thể đánh giá được vai trò của chất béo cấu trúc OPO, chúng ta cần phải xem xét chất béo loại có cấu trúc POP (là cấu trúc của chất béo trong sữa bò, dầu thực vật) được trẻ hấp thu thế nào. Với chất béo có cấu trúc POP (axit Palmitic ở vị trí sn-1, sn-3) thì axit Palmitic là axit béo bão hòa khó hấp thu sẽ liên kết với canxi gây ra phản ứng “xà phòng hóa canxi”, tạo nên một hợp chất của canxi không tan và được đào thải ra ngoài qua phân. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến việc hấp thu axit béo mà còn gây thiếu hụt canxi và ảnh hưởng không tốt đến hệ vi sinh đường ruột. Điều này lý giải tại sao trẻ dùng những loại sữa công thức (không có chất béo cấu trúc OPO) thì phân thường rắn hay bị đầy bụng, táo bón, hoặc rối loạn tiêu hóa hơn trẻ bú sữa mẹ. Ngược lại, với chất béo cấu trúc OPO thì các axit béo và canxi được hấp thu tối đa nên giúp phân của trẻ mềm, xốp, có màu vàng, đồng thời trẻ phát triển tốt, xương chắc khỏe.

Xin Giáo sư cho biết vai trò của lợi khuẩn Bifidobacterium có ý nghĩa gì đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ?

Hệ tiêu hóa của trẻ khỏe mạnh luôn là mối quan tâm hàng đầu của các bậc cha mẹ, vì hệ tiêu hoá không chỉ giúp cung cấp năng lượng và dưỡng chất cho cơ thể phát triển mà 80% khả năng miễn dịch của trẻ là ở hệ tiêu hoá. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng Bifidobacterium là lợi khuẩn sống trong ruột già có số lượng tăng nhanh trong 2 năm đầu đời ở trẻ bú mẹ. Nó không chỉ giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa thức ăn, tăng cường hấp thu dinh dưỡng mà còn tham gia tích cực vào việc kích thích miễn dịch tại ruột, giúp phòng ngừa và điều trị bệnh tiêu chảy cấp, chống lại các bệnh nhiễm khuẩn, làm giảm tần suất mắc viêm ruột hoại tử và làm giảm tỉ lệ tử vong ở trẻ sinh non, đồng thời làm giảm các nguy cơ dị ứng, ... Lợi khuẩn Bifidobacterium sẽ được tăng cường hiệu quả hoạt động khi được cung cấp thức ăn bởi các Prebiotic như các chất xơ FOS và GOS. 

Vậy còn vai trò của kháng thể Lactoferrin là gì, thưa Giáo sư?

Kháng thể Lactoferrin là một loại Protein có khả năng liên kết, vận chuyển sắt.  Đây là kháng thể có trong sữa mẹ và sữa của bò, dê, cừu và Lactoferrin đạt nồng độ cao nhất trong sữa non của mẹ và giảm dần đến tháng thứ 9 sau khi sinh con. Lactoferrin có tác dụng kháng khuẩn, kháng vi sinh vật, kháng virus và kích hoạt hệ thống miễn dịch. Nó làm giảm tình trạng mắc các bệnh đường hô hấp, tiêu chảy, giúp hạn chế tình trạng ốm vặt ở trẻ.

Tóm lại chúng ta thấy vai trò của 3 dưỡng chất trên là rất quan trọng đối với sự phát triển khỏe mạnh của trẻ trong giai đoạn đầu đời. Hiện nay để hoàn thiện hơn chất lượng của sữa công thức, việc nghiên cứu, bổ sung 3 dưỡng chất trên đang được một số nhà sản xuất đưa vào sử dụng. Đây cũng là bước tiến giúp cải thiện sức khỏe và tầm vóc cho trẻ, góp phần tích cực cho sự phát triển toàn diện của trẻ trong trong tương lai.

Xin cảm ơn Giáo sư về phần chia sẻ bổ ích này!

PV

Trường Thịnh