Cẩn thận với những cơn đau kinh hàng tháng kéo dài

Tại Việt Nam, ước tính khoảng 10 phụ nữ thì có 1 phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung. Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Bá Mỹ Nhi - Giám đốc Trung tâm Sản phụ khoa Bệnh viện Tâm Anh - đã có những chia sẻ xung quanh căn bệnh này.

Bác sĩ có thể giải thích về bệnh lạc nội mạc tử cung? Hiện nay có những phương pháp nào để điều trị bệnh này và hiệu quả điều trị ra sao?

- Lạc nội mạc tử cung (LNMTC) là bệnh lý lành tính, mãn tính nhưng ảnh hưởng nghiêm trọng chất lượng sống người phụ nữ. Ước tính cứ khoảng 10 phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có một người mắc bệnh này.

LNMTC là sự hiện diện của mô nội mạc tử cung không ở vị trí bình thường, mà nằm ngoài buồng tử cung, chủ yếu tại vị trí vùng chậu như xung quanh tử cung, 2 buồng trứng, trong vách âm đạo - trực tràng hay âm đạo. Một số vị trí bất thường có thể gặp như LNMTC như tại phổi, ruột, bàng quang…

Triệu chứng nổi bật của LNMTC chính là đau bụng dưới và đau khi hành kinh. Cơn đau do LNMTC có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày trong những năm tháng tuổi trẻ của người phụ nữ. Mặc dù chưa có phương pháp điều trị nào được xem là triệt để chữa khỏi LNMTC, tuy nhiên vẫn có các phương pháp điều trị hỗ trợ, giúp người bệnh đương đầu với các triệu chứng khó chịu và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Vì sao có nhiều trường hợp mắc bệnh LNMTC nhưng phát hiện trễ 7-10 năm?

- Nhiều phụ nữ bị LNMTC gặp phải những cơn đau trong giai đoạn kinh nguyệt nên triệu chứng này dễ bị hiểu nhầm là các cơn đau bụng kinh thông thường. Do đó, bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn trễ hoặc mất một thời gian dài mới có chẩn đoán xác định.

Khi đó, việc điều trị trở nên khó khăn hơn do tổn thương LNMTC đã ảnh hưởng lên nhiều cơ quan lân cận. Các liệu pháp điều trị không đặc hiệu như viên tránh thai phối hợp đường uống hay các thuốc giảm đau thông thường chỉ có thể giúp giảm đau tạm thời. Các nghiên cứu gần đây cho thấy bệnh có khả năng tiến triển thành các LNMTC sâu gây dính và việc điều trị phức tạp hơn.

Vậy làm thế nào có thể phát hiện sớm được căn bệnh này? Bệnh có thể phòng ngừa được không?

- Triệu chứng của bệnh LNMTC rất đa dạng, bao gồm đau bụng kinh, đau vùng chậu không theo chu kỳ kinh, đau khi giao hợp, tiểu máu tiểu khó, tiêu đau tiêu khó theo chu kỳ hay liên tục, mệt mỏi và giảm khả năng sinh sản...

Bệnh có thể được phát hiện sớm nếu người bệnh có kiến thức về sức khỏe sinh sản để chủ động thăm khám bác sĩ và điều trị sớm. Cần nhận thức rằng các cơn đau bụng kinh hàng tháng kéo dài là không bình thường và cần đi khám sớm. Để phát hiện sớm căn bệnh, chị em phụ nữ hay các bà, các mẹ có thể hỗ trợ cho các bé gái tầm soát sớm căn bệnh dựa trên một bảng câu hỏi.

Bác sĩ có lời khuyên nào cho bệnh nhân LNMTC đã và đang trong quá trình điều trị bệnh?

- Người phụ nữ bị LNMTC có thể cảm thấy rất cô đơn và đau đớn không chỉ về thể chất mà còn cả về tinh thần. Tuy vậy, người bệnh bị LNMTC hoàn toàn có thể kiểm soát được căn bệnh nếu phối hợp với bác sĩ và chủ động theo dõi bệnh.

Bệnh nhân nên cân nhắc việc tự ý chuyển đổi điều trị hoặc bỏ điều trị, cũng như thay đổi quá nhiều cơ sở khám bệnh mà không có lý do, trong khi đang được theo dõi điều trị tốt tại một cơ sở y tế có chuyên khoa. Nên thường xuyên chia sẻ với bác sĩ để được hỗ trợ, hướng dẫn xử trí các tác dụng ngoại ý có thể xảy ra và an tâm điều trị.

Về phía bác sĩ, cần cá thể hóa từng người bệnh để có kế hoạch điều trị phù hợp, cần có sự đồng thuận giữa bác sĩ và bệnh nhân, cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ khi chọn lựa một biện pháp điều trị, điều trị bằng các liệu pháp đặc hiệu… giúp kiểm soát tổn thương, bảo tồn và duy trì khả năng sinh sản, cải thiện triệu chứng tâm sinh lý, giảm nguy cơ tái phát... Việc sử dụng một số sản phẩm hay thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ cần được cân nhắc về lợi ích và nguy cơ. Người bệnh cần chủ động nắm bắt kiến thức cơ bản về bệnh để tránh những hiểu nhầm đáng tiếc trong chẩn đoán và điều trị.