Các bệnh ung thư ở trẻ em

Tại Mỹ vào năm 2022, ước tính có khoảng 10.470 trường hợp ung thư mới được chẩn đoán ở trẻ em từ sơ sinh đến 14 tuổi, và khoảng 1.050 trẻ em được dự đoán sẽ tử vong vì căn bệnh này. Mặc dù tỷ lệ tử vong do ung thư ở nhóm tuổi này đã giảm 71% từ năm 1970 đến năm 2019, nhưng ung thư vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do bệnh tật ở trẻ em.

Ung thư máu hay bệnh bạch cầu

Bệnh bạch cầu là một thuật ngữ rộng cho bệnh ung thư tế bào máu. Loại bệnh bạch cầu phụ thuộc vào loại tế bào máu trở thành ung thư và nó phát triển nhanh hay chậm. Bệnh bạch cầu xảy ra thường xuyên nhất ở người lớn trên 55 tuổi, nhưng nó cũng là bệnh ung thư phổ biến nhất ở trẻ em dưới 15 tuổi. 

Theo Viện Nghiên cứu Ung thư Mỹ, ung thư máu ở trẻ em không có những biểu hiện điển hình. Tuy nhiên chúng ta có thể căn cứ vào một vài dấu hiệu dưới đây có thể là một cách để nhận biết sớm được bệnh ung thư máu ở trẻ em:

- Sốt kéo dài không rõ nguyên nhân.

- Xuất hiện các vết bầm tím trên da hoặc bị chảy máu mũi.

- Trẻ bị thiếu máu da xanh xao.

- Sụt cân nhanh chóng không rõ nguyên nhân.

- Trẻ bị khó thở.

- Trẻ hay bị nhiễm trùng.

- Đau bụng, chướng bụng.

- Hạch bạch huyết sưng to.

- Đau nhức xương khớp.

Các khối u não và tủy sống 

Có nhiều loại u não và tủy sống ở trẻ em. Các khối u được hình thành do sự phát triển bất thường của các tế bào và có thể bắt đầu ở các khu vực khác nhau của não hoặc tủy sống.

Các khối u có thể lành tính (không phải ung thư) hoặc ác tính (ung thư). Các khối u não lành tính có thể phát triển và đè lên các vùng lân cận của não. Chúng hiếm khi lan vào các mô não khác. 

Khi một khối u phát triển đè lên một vùng não, nó có thể ngăn phần não đó hoạt động bình thường. Cả khối u não lành tính và ác tính đều có thể gây ra các dấu hiệu hoặc triệu chứng, cần được điều trị và có thể tái phát (quay trở lại).

Mặc dù ung thư hiếm gặp ở trẻ em nhưng khối u não và tủy sống là loại ung thư phổ biến thứ hai ở trẻ em, sau bệnh bạch cầu. U não có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn. Điều trị cho trẻ em thường khác với điều trị cho người lớn.

U lympho

Lymphoma là một thuật ngữ để chỉ bệnh ung thư bắt đầu trong các tế bào của hệ thống bạch huyết. Hai loại chính là u lympho Hodgkin (chiếm khoảng 20-30%) và u lympho không Hodgkin (NHL- chiếm khoảng 70-80%). Ung thư lympho Hodgkin thường có thể được chữa khỏi. 

Triệu chứng cảnh báo u lympho Hodgkin

Triệu chứng lâm sàng của bệnh không đặc hiệu và thường có biểu hiện giống như tình trạng nhiễm khuẩn hơn là bệnh lý ác tính. Khoảng 70% bệnh nhân có biểu hiện hạch to. Hạch thường mềm, di động hoặc cứng, di động khó khi có xơ hóa. Hạch thường gặp ở vùng đầu cổ, trung thất, nách, bẹn, hạch sau phúc mạc, dưới cơ hoành…

Một số người bệnh có thể có gan hoặc lách to nhưng ít khi to nhiều. Khối trung thất hay gặp nhưng hầu hết không có biểu hiện lâm sàng. Một số trường hợp biểu hiện ban đầu ngoài hạch như: Da, đường tiêu hóa, não…

Ở giai đoạn muộn của bệnh, thường xuất hiện các biểu hiện chèn ép, xâm lấn của tổ chức Lympho. Có thể có thiếu máu, nhiễm khuẩn hoặc xuất huyết.

Biểu hiện toàn thân thường gặp là hội chứng B: sốt > 38 độ C không rõ nguyên nhân, giảm > 10% trọng lượng cơ thể trong 6 tháng, ra mồ hôi đêm.

Triệu chứng cảnh báo u lympho không Hodgkin

U lympho không Hodgkin ở trẻ em có thể gây ra nhiều dấu hiệu và triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào loại NHL và vị trí của nó trong cơ thể.

Các triệu chứng phổ biến của u lympho không Hodgkin bao gồm:

- Các hạch bạch huyết to lên (nhìn thấy hoặc sờ thấy như cục u dưới da).

- Bụng sưng hoặc đau.

- Cảm thấy no sau khi chỉ ăn một lượng nhỏ thức ăn.

- Khó thở, thở khò khè hoặc ho.

- Sốt.

- Giảm cân.

- Đổ mồ hôi đêm.

- Mệt mỏi.

U lympho không Hodgkin có thể phát triển trong các hạch bạch huyết dưới da (ở hai bên cổ, ở vùng dưới cánh tay, trên xương quai xanh hoặc ở vùng bẹn). Các hạch to thường được nhìn thấy hoặc sờ thấy như cục u dưới da và thường không gây đau đớn.

Nổi hạch ở trẻ thường do nhiễm trùng hơn là do NHL. Các hạch bạch huyết phát triển để phản ứng với nhiễm trùng và thường mềm khi chạm vào.

Ngoài ra, u lympho không Hodgkin đôi khi có thể làm to lá lách, sau đó có thể đè lên dạ dày. Điều này có thể khiến bạn chán ăn và cảm thấy no chỉ sau một bữa ăn nhỏ. Khi ung thư hạch gây sưng tấy trong hoặc gần dạ dày hoặc ruột, nhu động ruột có thể bị tắc nghẽn, dẫn đến đau bụng, buồn nôn và nôn.

Ung thư hạch cũng có thể ngăn nước tiểu ra khỏi thận. Điều này có thể dẫn đến lượng nước tiểu ít.

Khi ung thư hạch bắt đầu ở tuyến ức (một cơ quan nhỏ ở giữa ngực) hoặc các hạch bạch huyết ở ngực, nó có thể đè lên khí quản gần đó. Điều này có thể dẫn đến ho, thở khò khè, khó thở và khó thở.