Bé sơ sinh 7 ngày tuổi phải thay máu vì căn bệnh 85% trẻ sơ sinh mắc phải

Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí, Quảng Ninh mới đây tiếp nhận trường hợp một bé sơ sinh bị vàng da nhân não rất nặng, có thể để lại di chứng bại não, thậm chí tử vong.

BSCKI. Vương Thị Hào, Trưởng khoa Sơ sinh, Bệnh viện Việt Nam - Thuỵ Điển - Uông Bí cho biết bé nhập viện được 7 ngày tuổi, vào viện trong tình trạng vàng da, bỏ bú, quấy khóc, dấu hiệu xoắn vặn.

Kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ bilirubin rất cao (720 µmol/l) và được chẩn đoán vàng da nhân não, tiên lượng nặng. 

Theo người nhà, bé được sinh thường, đủ tháng. 3 ngày sau sinh gia đình có thấy da của con có hơi vàng nhưng gia đình chỉ nghĩ đến vàng do sinh lý bình thường. Đến ngày thứ 7, thấy con có biểu hiện vàng da đậm, quấy khóc nhiều, bỏ bú gia đình mới đưa đến viện.

Bác sĩ Hào cho biết bệnh nhi được chỉ định thay máu. Song việc điều trị cho trẻ gặp rất nhiều khó khăn, có thể để lại di chứng bại não, có thể tử vong. Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), vàng da là do tăng bilirubin trong máu, đây là vấn đề thường gặp ở trẻ sơ sinh, có đến 85% trẻ sơ sinh có biểu hiện vàng da.

Còn vàng da bệnh lý thường xuất hiện ở trẻ sinh non, đẻ ngạt, do bất đồng nhóm máu mẹ-con hệ ABO (chẳng hạn mẹ nhóm máu O, con nhóm máu A hoặc B…), bất đồng nhóm máu mẹ - con hệ Rh..

 "Trẻ bị vàng da bệnh lý nếu không được điều trị kịp thời chỉ trong 7 ngày đầu đời, chất bilirubin sẽ qua hàng rào máu não gây hội chứng vàng da nhân não. Nó sẽ để lại nhiều di chứng về thần kinh hết sức trầm trọng mà không thể phục hồi như: điếc, chậm phát triển về vận động và trí tuệ", PGS Dũng cho biết.

Nhận diện vàng da sinh lý, vàng da bệnh lý như thế nào?

Vàng da sinh lý chuyển sang vàng da bệnh lý rất mong manh và thường khó nhận diện. Vì thế, bác sĩ khuyến cáo cha mẹ cần chú ý quan sát con trong tuần đầu sau sinh. Cụ thể, đánh giá vàng da ở trẻ sơ sinh dưới ánh sáng tự nhiên (ánh sáng trời). Không quan sát dưới ánh đèn neon hoặc đèn thường vì sẽ không xác định được rõ trẻ có vàng da hay không.

Đồng thời, dùng ngón tay trỏ ấn nhẹ từ trên mặt da giữ vài giây sau đó quan sát độ vàng của da ở vùng da vừa mới ấn nhẹ ngón tay xuống. Nên quan sát da trẻ theo thứ tự từ trên xuống dưới: bắt đầu từ trán – ngực – bụng – đùi – cẳng chân. Nếu chỉ thấy vàng da từ trán xuống ngực thì không cần cho trẻ đi khám, chỉ cần theo dõi ở nhà. Nếu thấy trẻ vàng da đến bụng hoặc đến đùi, cẳng chân thì cần phải đưa trẻ đến cơ sở khoa Nhi có khoa sơ sinh để khám ngay.

Bác sĩ Hào khuyến cáo cha mẹ cần phân biệt rõ vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý để sớm có hướng điều trị cho trẻ. Vàng da sinh lý thường xuất hiện 24 giờ sau sinh. Trẻ tỉnh, phản xạ nhanh nhẹn, bú mẹ tốt, vàng da nhẹ ở vùng mặt, ngực, bụng (phía trên rốn).

Ngược lại vàng da bệnh lý xuất hiện trước 24 giờ sau sinh. Bệnh sẽ không hết sau một tuần đối với trẻ sinh đủ tháng và 2 tuần đối với trẻ sinh thiếu tháng. Cha mẹ cần đưa con đi khám để có hướng điều trị kịp thời.

Thời gian vàng để điều trị hiệu quả cho trẻ mắc bệnh vàng da chỉ trong 7 ngày đầu sau sinh bằng biện pháp chiếu đèn hoặc phối hợp truyền dịch. Nếu để muộn hơn thời gian này thì da bé dày hơn và phương pháp chiếu đèn sẽ không còn hiệu quả.

Hà An

.