Bao lâu sau tiêm vaccine Covid-19 miễn dịch sẽ suy giảm?

TS.BS Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết các bằng chứng khoa học cho đến nay đã chỉ ra rằng, hiệu quả bảo vệ của vaccine để phòng mắc Covid-19 là trên 50%. 

Tại Việt Nam, từ khi dịch bùng phát đến nay đã ghi nhận hơn 32.000 trường hợp tử vong do Covid-19. Trong đó, gần 53% số tử vong là chưa tiêm vaccine, gần 30% đã tiêm 1 mũi hoặc 2 mũi và chỉ có khoảng 7% đã tiêm 3 mũi. Số liệu này một lần nữa khẳng định tính cần thiết phải tiêm mũi nhắc lại lần 1 (mũi 3) cho những người đã hoàn thành 2 mũi tiêm cơ bản.

Qua đó cho thấy hiệu quả của vaccine, hiệu quả tăng dần từ không có mũi nào đến tiêm 1,2 rồi 3 mũi. Hiện việc triển khai tiêm mũi 3 tại nước ta đạt tỷ lệ trên 65% ở người từ 18 tuổi trở lên. 

"Vậy với mũi 3 đến bây giờ hiệu quả bảo vệ như thế nào? Chúng ta thấy rằng thời điểm chúng ta tiêm mũi 3 đến nay đã quá thời điểm thấy hiệu quả của vaccine. Một nghiên cứu gần đây đăng trên tạp y khoa hàng đầu thế giới NEJM cho thấy hiệu quả của vaccine sau tiêm mũi 3 có giá trị trong vòng 3 tháng", TS Dương phân tích. 

Cụ thể, sau tháng thứ 3, hiệu quả giảm rất rõ rệt. Đặc biệt là với biến chủng Omicron ở tháng thứ 3 hiệu quả đạt đỉnh điểm thì hiệu quả bảo vệ chỉ 51%, sau đó giảm dần, thậm chí có nghiên cứu chỉ còn 10-20%. Như vậy, đến thời điểm hiện nay việc tiêm nhắc lại mũi 4 rất cần thiết. 

Việc tiêm mũi 4 (mũi nhắc lại lần 2) đặc biệt hữu ích đối với những người sau: 

- Người từ 50 tuổi trở lên. 

- Người từ 18 tuổi trở lên có suy giảm miễn dịch từ thể vừa đến thể nặng. 

- Người từ 18 tuổi trở lên thuộc nhóm nguy cơ cao phơi nhiễm với Covid-19 như cán bộ y tế, cán bộ tuyến đầu (lực lượng công an, quân đội, giáo viên, người làm việc trong lĩnh vực giao thông vận tải, người cung cấp dịch vụ thiết yếu, người làm việc tại các cơ sở dịch vụ du lịch, trung tâm thương mại, siêu thị, chợ), công nhân, người làm việc các khu công nghiệp.

Hiệu quả bảo vệ của mũi tiêm nhắc lại thứ 2

Cũng theo nghiên cứu đăng trên tạp chí NEJM, hiệu quả bảo vệ sau tiêm mũi thứ 4 có thể ghi nhận ở cả 5 cấp độ của bệnh, bao gồm hiệu quả bảo vệ khỏi mắc bệnh, mắc bệnh có triệu chứng, mắc bệnh phải nhập viện, mắc bệnh nhập viện thể nặng nguy kịch và mắc bệnh dẫn đến tử vong. 

Cụ thể như sau: 

- Hiệu quả bảo vệ khỏi mắc Covid-19 là 52%. 

- Hiệu quả bảo vệ khỏi mắc ở thể nhẹ có triệu chứng là 61%.

- Hiệu quả bảo vệ khỏi nguy cơ nhập viện do mắc Covid-19 là 72%.

- Hiệu quả bảo vệ khỏi mắc Covid-19 ở thể nặng, nguy kịch là 64%.

- Hiệu quả bảo vệ khỏi nguy cơ tử vong do mắc Covid-19 là 76%.

GS.TS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế cho biết đến nay ngưỡng miễn dịch, ngưỡng bảo vệ chưa được xác định. Chúng ta chưa biết được với ngưỡng kháng thể thế nào thì chúng ta bảo vệ được khỏi Covid-19. Tuy nhiên, người đã mắc và đã tiêm vaccine thì kháng thể tăng rất cao, thời gian bảo vệ lâu hơn. 

"Hiệu quả bảo vệ của vaccine với biến chủng Omicron có thể giảm nhưng vẫn có hiệu lực, vẫn tốt. So sánh 2 đợt bùng phát dịch vừa qua tại miền Nam và miền Bắc, chưa tiêm và đã tiêm, chúng ta có thể thấy năm ngoái số mắc rất cao, tử vong lớn, ca nặng nhập viện nhiều nhưng thời gian qua thì không. Điểm quan trọng của vaccine là mắc bệnh không nặng, không tử vong", PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng cho biết thêm. 

Cũng theo TS Phu, việc tiêm vaccine cần đặc biệt lưu ý đến đối tượng có nguy cơ cao, người già, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch… Những trường hợp trước chống chỉ định mà nay không chống chỉ định nữa thì cần rà soát để tiêm. Trẻ em cũng cần tiêm vaccine vì nếu mắc sẽ lây cho người già, người có bệnh nền, chưa kể nguy cơ mắc Hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em (MIS-C).