Báo động tình trạng kiến ba khoang tấn công, 100 bệnh nhân khám mỗi ngày

Phát hiện con kiến ba khoang đang bò trên đùi, anh M.V.B. (ngụ tại TP HCM) dùng tay tiêu diệt. Dịch nhầy từ xác kiến bám trên da khiến anh bị bỏng rát, sưng tấy sau đó tạo mủ gây cảm giác rất khó chịu. Anh đã phải đến Bệnh viện Da Liễu kiểm tra. Các bác sĩ xác định, bệnh nhân bị viêm da tiếp xúc do chất độc trong cơ thể kiến ba khoang gây ra.

Đó chỉ là một trong số rất nhiều bệnh nhân là nạn nhân của kiến ba khoang đã phải đến Bệnh viện Da Liễu trong thời gian gần đây. Thống kê sơ bộ từ bệnh viện cho thấy, khi mùa mưa bắt đầu, chỉ trong tháng 6, trung bình mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận khoảng 80 đến 100 ca bị viêm da do tiếp xúc côn trùng. Tình trạng này trước đây rất ít gặp nhưng trong tháng qua, số ca bệnh đã tăng đột biến.

Bác sĩ Vũ Thị Phương Thảo, Phó trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp, Bệnh viện Da Liễu cho biết, kiến ba khoang là côn trùng thường xuất hiện nhiều vào mùa mưa, khi độ ẩm cao thuận lợi cho kiến phát triển. Kiến ba khoang không chủ động đốt người, cũng không phải loài truyền bệnh. Tuy nhiên, trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin, có thể làm tổn thương da người (bỏng da, viêm da) nếu chất này được giải phóng ra khi kiến bị tác động hoặc chà xát khi bị giết.

Những trường hợp không may bị kiến ba khoang cắn, hoặc dịch tiết của kiến bám trên da sẽ gây ra các tổn thương thành đường hay vệt đỏ, có thể phù nề nhẹ, có mụn nước, mụn mủ, thường ở vị trí vùng da hở như mặt, cổ, tay, chân. Các biểu hiện của tổn thương da do kiến ba khoang gây ra thường rất dễ nhầm lẫn với tình trạng tổn thương sau khi bị giời leo (bệnh zona).

Bệnh nhân bị kiến tấn công thường có cảm giác rát bỏng tại chỗ. Nếu thương tổn trên diện rộng, người bệnh có thể sẽ bị sốt nhẹ, nổi hạch vùng lân cận. Sau khi bị kiến ba khoang bò lên cơ thể hoặc cắn người bệnh sẽ bị tổn thương da do tiếp xúc, nếu bệnh nhân ngứa gãi quệt dịch tiết của kiến ra vùng da lành, đặc biệt là các vùng nếp gấp tình trạng tổn thương sẽ lan rộng.  

Kiến ba khoang là loài có cánh, bay được không không trung nên khả năng di chuyển rộng. Chúng thường sống ở các ruộng lúa, cỏ mục, vườn cây, bãi rác thải, các công trình đang xây dựng… Vào ban đêm, kiến ba khoang ưa thích ánh sáng đèn chúng sẽ bay vào những ngôi nhà gần nơi làm tổ và có thể đậu ở bất kỳ nơi nào từ quần áo đến chăn màn, chiếu gối…

Để tránh những nguy hiểm do kiến ba khoang gây ra, bác sĩ Vũ Thị Phương Thảo khuyến cáo, người dân khi đi làm việc trên đồng ruộng, nhất là vào mùa mưa, cần dùng phương tiện bảo hộ lao động như: quần áo dài tay, đội mũ nón, khẩu trang, đi ủng… Đề phòng côn trùng bay vào nhà bằng cách buông rèm cửa hoặc làm lưới ngăn côn trùng ở khu vực cửa, lỗ thông khí, nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng. Chú ý khi làm việc dưới ánh đèn vì kiến ba khoang rất hay xuất hiện ở nơi có đèn sáng.

Khi phát hiện kiến ba khoang, không nên dùng tay trần để bắt, giết mà cần xua đuổi kiến ba khoang ra khỏi da bằng cách thổi hoặc đặt một tờ giấy cho kiến bò lên, tách chúng ra khỏi cơ thể mình. Trường hợp bất đắc dĩ phải tiếp xúc với kiến ba khoang cần đeo găng tay hoặc dùng giấy mềm để lót.

Nếu lỡ tay đập hoặc chà xát kiến ba khoang trên da thì phải nhanh chóng rửa sạch nơi tiếp xúc bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý. Tránh đưa tay đã tiếp xúc với kiến chạm vào các vùng da khác. Khi bắt đầu thấy rát ở một vùng da có thể rửa vùng đó bằng nước muối loãng hoặc xà phòng. Nếu da bị tổn thương nặng, cần đến gặp bác sĩ để có giải pháp điều trị phù hợp. Khi phát hiện có kiến ba khoang ở khu vực làm việc, sinh sống, nên liên hệ với trung tâm y tế dự phòng địa phương để được hướng dẫn và phối hợp xử lý.

Vân Sơn