Bạch hầu thể tối cấp gây tử vong trong 24-48 giờ

Thời gian vừa qua, tại khu vực Tây Nguyên và miền Nam ghi nhận nhiều ca mắc bạch hầu với diễn biến phức tạp, đã ghi nhận các ca tử vong.

Theo ThS.BS Trần Duy Hưng, Trưởng khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh bạch hầu dù không có khả năng lây lan mạnh mẽ như Covid-19 nhưng tỉ lệ tử vong lại ở mức cao. Cụ thể, trong trường hợp bệnh diễn tiến nặng và không được điều trị kịp thời, tỉ lệ tử vong có thể lên đến 5%-10%. Đáng chú ý, nếu người bệnh mắc thể tối cấp có thể tử vong sau 24-48 giờ.

Sự nguy hiểm của trào lưu anti vắc xin nhìn từ dịch bạch hầu

Mặc dù là căn bệnh nguy hiểm nhưng bạch hầu lại có thể phòng ngừa rất hiệu quả bằng vắc xin.

Thời gian trước đây, dịch bạch hầu từng lây lan trên diện rộng. Tuy nhiên, kể từ năm 1981, khi nước ta khởi động chương trình tiêm chủng mở rộng, thì số ca mắc bạch hầu giảm mạnh, thậm chí có năm không có ca mắc mới bạch hầu nào. “Trong chương trình tiêm chủng mở rộng, mũi tiêm bạch hầu thường được lồng ghép với ho gà và uốn ván. Nếu tiêm chủng nghiêm túc, đầy đủ thì khả năng bị lây nhiễm là rất thấp, vì cơ thể đã tạo được kháng thể với vi khuẩn bạch hầu” – BS Hưng nhấn mạnh.

Tuy nhiên, có một thực trạng là vài năm trở lại đây, bệnh bạch hầu có dấu hiệu quay trở lại, với những ca bệnh được ghi nhận rải rác ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, và đang bùng phát mạnh.

Theo nhận định của các chuyên gia, một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến dịch quay trở lại là vì người dân không đảm bảo việc tiêm phòng.

Trước hết, phải kể đến việc nhiều người có tâm lý sợ, không cho con tiêm vắc xin, khi xuất hiện thông tin về các trường hợp biến chứng vì tiêm vắc xin ở trẻ. Tuy nhiên, theo BS Trần Duy Hưng, suy nghĩ sai lầm này của các vị phụ huynh sẽ gây nguy hiểm trực tiếp đến con mình, và rộng ra là cả một thế hệ trẻ.

“Bất kì loại vắc xin nào cũng có nguy cơ biến chứng. Tuy nhiên, xác suất này là cực kì thấp. Bằng chứng là mỗi năm có rất nhiều trẻ em được chủng ngừa vắc xin nhưng số ca biến chứng nặng lại đếm trên đầu ngón tay. Lo sợ nguy cơ biến chứng rất khó xảy ra này mà không cho con tiêm vắc xin sẽ khiến trẻ đối mặt không chỉ với bạch hầu mà còn nhiều căn bệnh khác”, BS Hưng cho biết.

Chuyên gia này cũng nhấn mạnh rằng, trào lưu anti vắc xin được cổ súy trong những năm gần đây, cũng xuất phát từ sự thiếu hiểu biết của người dân. Điều đáng nói là trào lưu này đang gây nguy hiểm cho cả xã hội, bởi vắc xin chỉ có thể phát huy tối đa hiệu quả khi tỉ lệ được chủng ngừa đủ lớn. Lấy ví dụ với bệnh bạch hầu, để có được miễn dịch cộng đồng, tỉ lệ tiêm chủng phải đạt 95% trở lên. 

Bên cạnh lý do không được tiêm phòng vắc xin, thì việc tiêm không đúng chỉ định, tiêm không đủ mũi (thường là thiếu mũi nhắc lại) cũng có thể là một nguyên nhân.

BS Trần Duy Hưng nhấn mạnh: “Kháng thể với bạch hầu được hình thành sau khi tiêm vắc xin sẽ yếu dần theo thời gian. Vì vậy, với trẻ em, thì cần tiêm nhắc lại muộn nhất là sau 5 năm, tiếp đó thì cứ 10 năm nhắc lại 1 lần, để đảm bảo trong cơ thể luôn có đủ lượng kháng thể giúp phòng bệnh bạch hầu”.

Người lớn cũng cần tiêm vắc xin bạch hầu

Trẻ dưới 15 tuổi là đối tượng dễ mắc bệnh bạch hầu nhất. Tuy nhiên, người lớn ở mọi lứa tuổi nếu chưa có kháng thể với bạch hầu cũng có thể mắc bệnh nếu tiếp xúc với người nhiễm bạch hầu hoặc đến các vùng dịch tễ của bệnh bạch hầu. Vì vậy, những người có nguy cơ, để bảo vệ sức khỏe của bản thân trước căn bệnh này đều có thể tiêm nhắc lại được, kể cả khi không nhớ mình đã từng tiêm vắc xin bạch hầu hay chưa.

Theo bác sĩ tư vấn tại Phòng Tư vấn – Tiêm chủng vắc xin, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, vài năm trở lại đây có thêm nhiều loại vắc xin để phòng bạch hầu cho từng lứa tuổi khác nhau. Với trẻ dưới 2 tuổi có vắc xin 6 trong 1; trẻ dưới 10 tuổi có vắc xin 4 trong 1; đặc biệt với người dưới 64 tuổi có thể tiêm vắc xin 3 trong 1 phòng bạch hầu – ho gà – uốn ván.

“Với người trưởng thành dưới 64 tuổi, ngay cả trong trường hợp không nhớ lúc còn nhỏ đã từng tiêm vắc xin ngừa bạch hầu hay chưa, cũng chỉ cần tiêm nhắc lại 1 mũi vắc xin 3 trong 1: bạch hầu – ho gà – uốn ván là đủ để bảo vệ bản thân trước căn bệnh nguy hiểm này” – Bác sĩ phân tích.

Cũng theo chuyên gia này, những người có sức đề kháng yếu như người cao tuổi, người mắc bệnh nền là đối tượng có nguy cơ cao trước các bệnh truyền nhiễm, trong trường hợp này là bạch hầu, thì càng nên tiêm phòng.

Bên cạnh đó, chị em phụ nữ trước khi xây dựng gia đình cũng nên tiêm nhắc lại vắc xin này, bởi bên cạnh sức khỏe của bản thân, việc chủng ngừa cũng giúp bảo vệ cho trẻ sơ sinh sau này, trong giai đoạn chưa đến tuổi tiêm vắc xin, nhờ lượng kháng thể do người mẹ truyền sang trong quá trình mang thai.

Minh Nhật