6 nguyên nhân tiềm ẩn gây ung thư gan, nhiều người Việt đang gặp phải

Ung thư gan là gì?

Ung thư gan là căn bệnh ung thư phổ biến thứ 6 trên thế giới với với trên 782.000 người được chẩn đoán mỗi năm. Tại Việt Nam, ung thư gan đã vượt ung thư phổi trở thành bệnh ung thư có tỉ lệ mắc mới cao nhất ở nước ta trong năm 2018 với 25.335 trường hợp và đặc biệt tỷ lệ tử vong do căn bệnh này gần tương đương số người mắc bệnh. 

Ung thư gan được phân thành ung thư gan nguyên phát và ung thư gan thứ phát. Trong đó, ung thư gan thứ phát là loại ung thư từ một cơ quan khác của cơ thể di căn đến gan. Ung thư gan nguyên phát là khối u ác tính gan phát triển tử tế bào gan.

Ung thư gan nguyên phát gồm 3 loại chính: ung thư biểu mô tế bào gan (phát triển từ tế bào gan), ung thư biểu mô đường mật (phát triển từ đường mật trong gan) và u nguyên bào gan (Hepatoblastoma). Trong đó ung thư biểu mô tế bào gan là hay gặp nhất.

Nguyên nhân gây ung thư gan

Ths.BS Phạm Tuấn Anh, Phó Trưởng khoa Điều trị yêu cầu, Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội) cho biết nguyên nhân gây ung thư gan đến nay vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh như giới tính (thường gặp ở nam giới nhiều hơn nữ giới), những người mắc bệnh gan mạn tính (xơ gan), gan nhiễm mỡ, viêm gan B, viêm gan C, béo phì, nhiễm độc tố aflatoxin do nấm mốc…. Ngoài ra, nguyên nhân gây ung thư gan có thể liên quan đến các yếu tố môi trường, chế độ ăn uống lạm dụng rượu bia, thuốc lá....

Xơ gan

Trong thực tế lâm sàng người ta nhận thấy 70-80% ung thư gan phát triển trên nền xơ gan, do đó các yếu tố nguy cơ của xơ gan cũng được xem là yếu tố nguy cơ của ung thư biểu mô tế bào gan.

Viêm gan B

Nhiễm virus viêm gan B mạn tính được xem là nguyên nhân quan trọng nhất gây ung thư gan, đặc biệt là tại châu Á, châu Phi. Những người mắc viêm gan B có nguy cơ bị ung thư gan cao gấp khoảng hơn 200 lần so với người không mắc viêm gan B. 

Khoảng 80% các trường hợp mắc ung thư trên thế giới và  khoảng 70% ở Việt Nam là do virus viêm gan B gây ra. Mỗi năm có khoảng 0,5% những người nhiễm virus viêm gan B mạn tính sẽ phát triển thành ung thư gan.

Viêm gan C

Virus viêm gan C chiếm khoảng 30-50% các trường hợp mắc ung thư gan ở Mỹ, và khoảng 7% các trường hợp mắc ung thư gan ở Việt Nam. Vì lý do này, những người mắc viêm gan C nên tầm soát ung thư định kỳ để phòng bệnh hoặc xử lý kịp thời những bất thường.

Thói quen uống rượu bia

Những người nghiện rượu có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp 4-5 lần so với những người không nghiện rượu. 

Thuốc lá

Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp 2-8 lần so với những người không hút. 

Aflatoxin

Aflatoxin được bài tiết từ nấm Aspergillus flavus thường có trong lúa mì, lạc, ngô… bị mốc. 

Dấu hiệu cảnh báo ung thư gan

Ung thư gan ở giai đoạn đầu thường rất khó phát hiện. Phần lớn người bệnh đến khám khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn gây khó khăn cho việc điều trị. 

Ung thư gan giai đoạn sớm

Ở giai đoạn sớm của ung thư có thể gặp các triệu chứng của viêm gan mạn tính hoặc xơ gan tiến triển như: 

Chán ăn

Đau, căng tức vùng hạ sườn phải

Trướng bụng

Vàng da, củng mạc mắt,…

Trong giai đoạn muộn hơn của ung thư gan, các triệu chứng trên rõ ràng hơn, hoặc xuất hiện thêm các biến chứng của bệnh:

Ung thư gan giai đoạn muộn

Sụt cân không rõ nguyên nhân

Buồn nôn, nôn, mệt mỏi, chán ăn

Luôn có cảm giác ngứa

Trướng bụng

Đau, căng tức vùng hạ sườn phải

Vàng da, củng mạc mắt

Đi ngoài phân trắng/bạc màu

Điều trị ung thư gan

Theo BS Tuấn Anh, điều trị ung thư gan là điều trị đa mô thức, việc lựa chọn phương pháp điều trị ung thư gan phải phụ thuộc vào mức độ lan rộng bệnh và tình trạng xơ gan.

Các phương pháp điều trị ung thư gan phổ biến bao gồm: phẫu thuật, ghép gan, phá hủy u tại chỗ (đốt u bằng sóng cao tần, đốt u bằng vi sóng, điện đông, tiêm cồn tuyệt đối qua da), nút hóa chất động mạch gan, xạ trị ung thư , hóa trị hay điều trị nhắm trúng đích...

Phòng ngừa ung thư gan

Ung thư gan hiện nay vẫn là nỗi ám ảnh với nhiều người vì tiên lượng khó hơn các bệnh ung thư khác và đặc biệt đây là căn bệnh đang gia tăng ở Việt Nam. 

“Cách tốt nhất để phòng ngừa, phát hiện ung thư gan là khám sức khỏe định kỳ siêu âm gan 6 tháng/lần, đặc biệt là những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao như xơ gan, viêm gan mạn tính do rượu, viêm gan virus B, C,…. Ngoài ra tiêm đầy đủ vắc xin phòng viêm gan B, tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại dễ làm tổn thương gan để giảm nguy cơ mắc bệnh”, BS Tuấn Anh khuyến cáo.

Bên cạnh đó hạn chế hoặc bỏ bia, rượu, thuốc lá, đặc biệt đối với những bệnh nhân có xơ gan, viêm gan virus. Không dùng thuốc bừa bãi, đặc biệt thuốc chưa rõ nguồn gốc mà không tham khảo ý kiến bác sĩ. Hầu hết các thuốc đều chuyển hóa qua gan, việc lạm dụng thuốc có thể gây suy giảm chức năng gan nhất là những bệnh nhân đã có bệnh gan mạn tính và đây là nguy cơ cao cho ung thư gan.

Đồng thời, tích cực vận động thể chất, duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ nướng, bổ sung chất xơ trong trái cây, rau xanh… 

Khi nghi ngờ mắc ung thư gan, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu, thăm khám chụp cắt lớp, sinh thiết gan… để đưa ra kết luận chính xác.

Hà An