Ông Chử Xuân Dũng có được giảm án sau khi có đơn của 71 cán bộ, giáo viên?

Mức hình phạt sẽ phụ thuộc vào 5 yếu tố

Liên quan đến việc 71 cán bộ, giáo viên Trường THPT Lê Lợi (Hà Đông, Hà Nội) gửi đơn mong muốn tòa sơ thẩm xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo Chử Xuân Dũng (cựu Phó Chủ tịch Hà Nội), trao đổi với phóng viên Dân trí, luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp) cho rằng HĐXX có thể xem xét.

Theo luật sư Cường đơn thư xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo trong vụ án hình sự của người không phải là bị hại, sẽ không được coi là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định trong Bộ luật Hình sự.

Tuy nhiên, theo ông Cường HĐXX có thể áp dụng, coi là tình tiết giảm nhẹ "mềm" được ghi rõ vào bản án hoặc tình tiết này sẽ là căn cứ để đánh giá nhân thân của bị cáo, cũng như là cơ sở để đánh giá tính chất mức độ hành vi phạm tội của bị cáo. Từ đó, sẽ là cơ sở để tòa án quyết định một mức hình phạt phù hợp.

Ông Cường cho biết, mức hình phạt sẽ phụ thuộc vào 5 yếu tố: Quy định của Bộ luật Hình sự về khung hình phạt, loại hình phạt; Tính chất mức độ hành vi phạm tội; Nhân thân người phạm tội; Tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự; Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Năm căn cứ quyết định đến hình phạt trên chia làm 2 nhóm yếu tố là: Yếu tố nhân thân và Yếu tố hành vi.

Theo quy định tại khoản 1, Điều 51 Bộ luật hình sự thì các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định là các tình tiết giảm nhẹ "cứng", được áp dụng bắt buộc và là căn cứ giảm nhẹ đáng kể đối với trách nhiệm hình sự của người phạm tội.

Tình tiết giảm nhẹ "mềm"

Trong vụ án hình sự, nếu bị cáo có một trong những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo Điều 51, bắt buộc tòa án phải áp dụng để giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự cho bị cáo.

Trong trường hợp bị cáo có từ 2 tình tiết giảm nhẹ trở lên, HĐXX có quyền áp dụng Điều 54 Bộ luật Hình sự để xét xử bị cáo ở mức hình phạt dưới khung hình phạt.

Ngoài ra, theo ông Cường, khoản 2, Điều 51 Bộ luật Hình sự cũng quy định: "Khi quyết định hình phạt, tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án".

Quy định này mở rộng sự tùy nghi cho HĐXX trong việc lựa chọn các "tình tiết khác" được xác định là tình tiết giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự cho bị cáo. Tuy nhiên, để lựa chọn tình tiết nào được coi là tình tiết giảm nhẹ, HĐXX phải "ghi rõ" vào trong bản án, đây được coi là các tình tiết giảm nhẹ "mềm" do HĐXX tùy nghi áp dụng theo nguyên tắc của pháp luật.

Vì vậy, các tâm thư, đơn thư, văn bản kiến nghị đề nghị khoan hồng, xem xét giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự đối với bị cáo có thể được coi là thông tin để HĐXX làm rõ hình ảnh, nhân thân của bị cáo, cũng như vai trò, giá trị của bị cáo đối với xã hội, trên cơ sở đó để quyết định một hình phạt sao cho "thấu tình", đạt lý, phù hợp với các yếu tố quyết định hình phạt.

Trước đó, trong thời gian phiên tòa đại án "chuyến bay giải cứu" nghị án, 71 cán bộ và giáo viên thuộc Trường THPT Lê Lợi (quận Hà Đông, Hà Nội) đã gửi đơn bày tỏ mong muốn tòa sơ thẩm xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo Chử Xuân Dũng (cựu Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội).

Trong đơn, 71 giáo viên và cán bộ trường cho biết, khi còn làm Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, ông Dũng đã dành nhiều tâm huyết giúp nhà trường xây dựng thành công mô hình THPT công lập, đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 vào cuối năm 2020. Trong quá trình công tác ông Dũng luôn là người thầy có tâm đức trong sáng, có phẩm chất, bản lĩnh chính trị vững vàng và đạt được nhiều thành tích.

Tập thể 71 cán bộ, giáo viên mong HĐXX căn cứ vào những đóng góp của ông Dũng để cựu Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội được hưởng sự khoan hồng, giảm nhẹ hình phạt, giúp ông sớm trở lại hòa nhập cộng đồng, sửa chữa sai lầm.