Nhà tù bất khả xâm phạm, nỗi ám ảnh của những tù nhân khét tiếng

Nhà tù ADX Florence là nhà tù siêu cấp an ninh, tọa lạc ở Hạt Fremont gần Florence, Colorado, Mỹ. Nằm sâu trong dãy núi cách Denver khoảng 100 dặm về phía nam, nơi đây được coi là nhà tù an toàn nhất thế giới.

Hàng loạt tù nhân khét tiếng được giam giữ tại đây, bao gồm kẻ tấn công khủng bố ngày 11/9 Zacarias Moussaoui, kẻ đánh bom thành phố Oklahoma Terry Nichols và kẻ đánh bom công viên Centennial Olympic Eric Rudolph.

"Siêu cấp an ninh"

Là một phần của Nhà tù Liên bang ở Florence, ADX Florence được thành lập vào năm vào 1994 để trở thành nhà tù "an ninh siêu cấp", sau khi xảy ra sự cố tù nhân tấn công lính canh trong các tù liên bang tại Mỹ.

Bên trong nhà tù được trang bị vô số máy dò chuyển động, camera và 1.400 cửa thép điều khiển từ xa. Nếu phát hiện tù nhân nào có ý định bỏ trốn, quản giáo sẽ kích hoạt nút báo động để đóng sập mọi cánh cửa.

Bao quanh nhà tù là các tháp canh sừng sững, hàng rào dây thép gai cao 3,6 mét và các sĩ quan có vũ trang hạng nặng canh gác ngày đêm. Ngoài ra, để tăng cường an ninh, hệ thống tia laze và chó bảo vệ cũng được bố trí xung quanh nhà tù.

ADX Florence giam giữ tù nhân ở 6 cấp độ an ninh với mục đích và nhiệm vụ khác nhau. Chẳng hạn như khu "Kiểm soát" giam giữ thành viên cấp cao của các băng đảng, khu "H" giam giữ thành viên các nhóm khủng bố, dãy 13 là một dãy 4 phòng giam đặc biệt dành cho các tù nhân chịu giám sát nghiêm ngặt nhất ADX...

Cuộc sống cô độc nơi phòng giam

Tính đến tháng 5/2022, ADX Florence có 344 tù nhân. Phạm nhân tại đây gần như bị cô lập hoàn toàn với thế giới bên ngoài, họ bị giam giữ tới 23 tiếng mỗi ngày và chịu giám sát 24/24.

Mỗi phòng giam "siêu an ninh" có kích thước 6 mét vuông, được trang bị cửa thép cách âm để ngăn các tù nhân trò chuyện với nhau. Nội thất trong phòng giam như bàn, ghế đẩu và giường được làm hoàn toàn bằng bê tông.

Ngoài ra, bồn cầu, vòi hoa sen có bộ hẹn giờ để tránh ngập nước và bồn rửa không có vòi để ngăn những tù nhân "quẫn chí" tự làm hại bản thân.

Một số phòng giam được trang bị thêm gương thép bóng loáng, đèn điện điều khiển từ xa, đài và tivi chiếu các chương trình giải trí, giáo dục và tôn giáo.

Các tù nhân không thể di chuyển xung quanh mà không có lính canh hộ tống. Họ dùng bữa một cách cô độc bên trong buồng giam, thức ăn được cán bộ cải huấn đưa vào qua một khe nhỏ trên cánh cửa.

Tại ADX, các tù nhân chỉ có thể nhìn ngắm không gian bên ngoài qua ô cửa sổ trong buồng giam, nhưng cửa sổ ở đây được thiết kế bé đến mức tù nhân không thể biết họ đang ở đâu, khiến cho việc lên kế hoạch trốn thoát gần như bất khả thi.

Mỗi ngày phạm nhân có một giờ để tập thể dục trong một phòng giam lớn hơn với trần hình vòm, còn được gọi là "hố bê tông". Hố cũng được thiết kế để tù nhân không thể xác định vị trí của mình và chỉ đủ rộng để tù nhân bước 10 bước theo đường thẳng và 31 bước theo đường tròn.

Để giáo dục tù nhân, các chương trình như Phát triển giáo dục tổng quát, Giáo dục thường xuyên cho người lớn, Giáo dục nghề nghiệp cho người lớn và Dạy tiếng Anh, được cung cấp. Ngoài ra còn có các chương trình giải trí, y tế và tôn giáo khuyến khích phát triển sở thích và lối sống lành mạnh, hướng dẫn chăm sóc sức khỏe cho tù nhân.

Mặc dù tham gia những chương trình này, các tù nhân vẫn bị nhốt trong phòng giam 23 giờ mỗi ngày và chỉ có 5 giờ giải trí mỗi tuần.

Theo chính sách của Nhà tù ADX, trong 3 năm đầu tiên, tù nhân sẽ bị biệt giam 23 giờ mỗi ngày, sau đó tùy theo thái độ cải tạo sẽ được tự do nhiều hơn. Nếu may mắn, tù nhân có thể được chuyển sang những nhà tù khác có an ninh thấp hơn.

Đòn tra tấn tâm lý?

Tổ chức Ân xá Quốc tế từng lên án ADX Florence vi phạm Hiến pháp Hoa Kỳ, rằng cơ sở này đã đẩy ranh giới của hình phạt đến giới hạn tối đa. Một báo cáo năm 2015 của Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết các tù nhân bị cùm vào giường trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần, bị biệt giam 23 giờ một ngày và chỉ được nói vài từ khi cần thiết.

Tù nhân Shain Duka, bị kết tội âm mưu tấn công khủng bố căn cứ quân đội Mỹ, đã mô tả thời gian của mình tại ADX: "Đây là những nơi buộc chúng tôi phải im lặng. Chúng tôi bị kiểm soát mọi lúc mọi nơi. Tôi coi buồng giam của mình như một phòng tra tấn tâm lý".

Jack Powers, một người đàn ông vào tù vì tội cướp ngân hàng, đã bị khủng hoảng vì cảnh biệt giam tại ADX. Ed Aro, luật sư đại diện của tù nhân này cho biết, do quá khủng hoảng, anh ta đã tự hủy hoại mình bằng nhiều cách.

Các nhà cải cách nhà tù từ lâu đã phản đối việc sử dụng biện pháp biệt giam kéo dài tại ADX. David Fathi, Giám đốc Dự án nhà tù quốc gia của Liên minh Tự do dân sự Mỹ, nêu quan điểm: "Việc biệt giam, dù chỉ trong vài tháng, chứ chưa nói đến hơn một thập kỷ, cũng có thể khiến bạn suy sụp".