Đại gia cà phê lãnh án tù chung thân vì bày mưu lừa nhiều ngân hàng

Ngày 25/1, TAND TPHCM mở phiên tòa xét xử sơ thẩm và tuyên phạt bị cáo Nguyễn Xuân Bình (sinh năm 1960, nguyên Chủ tịch HĐTV công ty Trường Ngân) mức án tù chung thân và bị cáo Nguyễn Đăng Sơn (sinh năm 1982, nguyên giám đốc công ty Trường Ngân) 22 năm tù  về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Về trách nhiệm dân sự, HĐXX tuyên buộc bị cáo Bình và bị cáo Sơn có trách nhiệm bồi thường toàn bộ thiệt hại cho các ngân hàng là nguyên đơn dân sự trong vụ án.

Liên quan tới vụ án, các bị cáo Trần Thanh Hải (nguyên cán bộ tín dụng ngân hàng Công Thương chi nhánh Nam Sài Gòn ) 3 năm tù, bị cáo  Phan Công Hiếu (nguyên Phó giám đốc  ngân hàng Công Thương chi nhánh Nam Sài Gòn) và Phan Viết Kỳ (nguyên Trưởng phòng khách hàng doanh nghiệp ngân hàng Công Thương chi nhánh Nam Sài Gòn ) cùng 3 năm tù treo về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Cơ quan điều tra xác định, năm 2012 để có tiền trả nợ làm ăn thua lỗ, Bình chỉ đạo Sơn làm hợp đồng thế chấp lô cà phê hơn 20.800 tấn cho 7 ngân hàng để vay gần 20 triệu USD. Thực tế, công ty chỉ có hơn 8.600 tấn cà phê (kê khống hơn 12.000 tấn).

Giữa năm 2013, các ngân hàng xảy ra tranh chấp lô cà phê Trường Ngân tín chấp lưu tại kho của công ty ở khu phố Chiêu Liêu, phường Tân Đông Hiệp, thị xã Dĩ An (Bình Dương). Một số nhà băng đã hòa giải với công ty Trường Ngân tại tòa án và đồng ý phát mãi số cà phê lưu giữ tại kho. Do quyền lợi của các bên bị chồng lấn, quá trình phát mãi tiếp tục xảy ra tranh chấp.

Đầu tháng 12/2013, Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) cũng phát mãi 3.360 tấn cà phê mà Trường Ngân đã cầm cố dựa trên quyết định của TAND quận 4 (TPHCM) công nhận sự thỏa thuận giữa OCB và công ty Trường Ngân. Tuy nhiên, quyết định này không thể thi hành do gặp phản ứng dữ dội của các ngân hàng khác.

TAND TPHCM sau đó xử giám đốc thẩm, tuyên hủy quyết định trên của TAND quận 4 vì tài sản này đang được cầm cố cho nhiều ngân hàng khác.

Tháng 7/2015, ông Bình và đồng phạm bị bắt. Do quá trình giải quyết vụ án kéo dài, đến tháng 3/2017, số lượng cà phê trong kho chỉ còn 1.299 tấn, còn lại 820 tấn là tạp chất, hơn 5.000 tấn cà phê đã hư hỏng. Đến nay, Bình không còn khả năng thanh toán tiền vay của ngân hàng.

Cáo trạng xác định 3 cán bộ ngân hàng Vietinbank chi nhánh Nam Sài Gòn đã thực hiện không đúng, không đầy đủ nhiệm vụ được giao trong việc kiểm tra số lượng cà phê Trường Ngân thế chấp, gây thiệt hơn 5,2 triệu USD (khoảng 109 tỉ đồng).

Tại phiên tòa, các bị cáo Bình và Sơn cho rằng mình không có hành vi gian dối, số tiền chiếm đoạt không sử dụng vào mục đích cá nhân, tuy nhiên HĐXX cho rằng căn cứ vào hồ sơ vụ án, diễn biến tại phiên tòa đã đủ căn cứ xác định bị cáo Bình và Sơn phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

HĐXX nhận định hành vi của các bị cáo Bình và Sơn là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong thời gian dài với nhiều ngân hàng. Các bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, tuy nhiên hậu quả vụ án là rất lớn nên cần xử lý nghiêm.

Các bị cáo Hiếu, Kỳ, Hải cho rằng mình làm đúng quy trình cấp tín dụng cho công ty Trường Ngân, không biết bị cáo Bình dùng 1 tài sản đảm bảo để vay tiền tại nhiều ngân hàng. HĐXX nhận định các bị cáo Hải, Hiếu, Kỳ đã không thực hiện đúng quy định về thẩm định, nhận, quản lý tài sản cầm cố theo Nghị định của Chính phủ ban hành dẫn đến ngân hàng không còn khả năng thu hồi số tiền hơn 5,2 triệu USD, tương đương 109 tỉ đồng.

Hành vi của các bị cáo đã cấu thành tội vi phạm quy định trong hoạt động tín dụng nhưng áp dụng luật mới miễn truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các bị cáo. Tuy nhiên hậu quả trong vụ án này là đặc biệt nghiêm trọng, gây thất thoát cho ngân hàng công thương 109 tỉ đồng, vì vậy các bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Các bị cáo thuộc nhóm cán bộ ngân hàng thành khẩn khai báo, có nhân thân tốt, gia đình có công với cách mạng nên xem xét giảm nhẹ cho các bị cáo.

Xuân Duy