Bồi thường 14 triệu đồng vì dùng ảnh không xin phép tác giả

Ngày 12/5, TAND quận Hải Châu (Đà Nẵng) đã tiến hành xét xử sơ thẩm vụ án vi phạm bản quyền đối với tác phẩm nhiếp ảnh giữa ông Mạc Bảo Khánh (SN 1992, trú quận Hải Châu, Đà Nẵng) và Công ty TNHH MTV tư vấn giải pháp CNTT Toàn Cầu Xanh (Cty Toàn Cầu Xanh).

Theo đơn khởi kiện của ông Mạc Bảo Khánh, ngày 20/7/2014, ông phát hiện Cty Toàn Cầu Xanh sử dụng bức ảnh “Đà Nẵng hướng đến tương lai” có chữ ký chìm của ông rồi tự ý đổi tên là “Đà Nẵng và những cây cầu” để đăng trên trang http://m.wifi.danang.gov.vn với mục đích thương mại nhằm quảng bá cho dự án Cổng wifi TP Đà Nẵng do UBND TP Đà Nẵng làm chủ đầu tư, Cty Toàn Cầu Xanh là nhà thầu.

Đại diện Cty Toàn Cầu Xanh, bà Nguyễn Thị Yến Vy cho hay, trong quá trình thiết kế bản demo, nhân viên đã lấy bức ảnh cầu Trần Thị Lý trên mạng internet, trong forum.photo (một diễn đàn ảnh). Bức ảnh tuy có chất lượng thấp, nhưng chỉ sử dụng cho bản demo nên công ty vẫn giữ nguyên chữ ký chìm của tác giả chứ không tẩy xóa và thay đổi nội dung bức ảnh.

Dựa trên những cơ sở này, công ty đã đề nghị đàm phán mức thù lao hợp lý chứ không mua bản quyền bức ảnh vì không có nhu cầu sử dụng tiếp. Tuy nhiên phía ông Khánh không đồng ý và tiếp tục đưa mức bồi thường lên 30 triệu đồng rồi giảm xuống 25 triệu đồng.

Sau nhiều lần các bên thương lượng bất thành, ông Khánh quyết định khởi kiện ra TAND quận Hải Châu. Qua hai lần hòa giải không thành, ngày 9/3/2015, TAND quận Hải Châu quyết định thành lập Hội đồng định giá bức ảnh kể trên với sự tham gia của đại diện 5 cơ quan gồm Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh TP Đà Nẵng, Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng, Sở VHTT-DL, Sở KH-CN và Phòng Tài chính UBND quận Hải Châu. Ngày 17/3/2015, Hội đồng đã họp và xác định bức ảnh của ông Khánh trị giá 20 triệu đồng.

Tại phiên tòa, ông Mạc Thanh Sơn, đại diện ủy quyền của ông Khánh cho biết, bức ảnh “Đà Nẵng hướng đến tương lai” được đăng trên báo với tư cách là ảnh báo chí, chưa hề nhượng quyền thương mại bất cứ lần nào, cho bất cứ một nơi nào... Do vậy, tại phiên tòa hôm nay, ông yêu cầu Cty Toàn Cầu Xanh bồi thường thiệt hại 90% giá trị của bức ảnh và các chi phí vô hình với tổng giá trị bồi thường là 20 triệu đồng (chưa kể thuế).

Bà Yến Vy thừa nhận công ty đã sử dụng bức ảnh của tác giả mà chưa có sự đồng ý, nhưng vẫn tôn trọng tác giả, không hề xóa chữ ký chìm và cũng chưa biết tác giả là ai để liên lạc. Đồng thời thống nhất kết quả của Hội đồng định giá về trị giá của bức ảnh là 20 triệu đồng.

Tuy nhiên, với đề nghị bồi thường cho bức ảnh đến 90% giá trị, theo bà Yến Vy là không hợp lý vì dung lượng bức ảnh mà công ty đã sử dụng rất thấp và chỉ sử dụng trong 10 ngày. Căn cứ theo nhuận ảnh (thù lao) mà đơn vị báo đã trả cho Mạc Bảo Khánh 200 ngàn đồng cho bài báo có sử dụng ảnh và đã đăng tải từ tháng 8/2013 đến nay thì công ty chỉ chấp nhận chi trả nhuận bút (thù lao) cho tác giả trong thời gian 10 ngày sử dụng là 2 triệu đồng.

Tại phiên tòa, HĐXX khẳng định ông Mạc Bảo Khánh là tác giả của bức ảnh “Đà Nẵng hướng đến tương lai”. Một tác phẩm không thể tự nhiên mà ra đời mà là kết quả của sự đầu tư chất xám, vật chất lẫn tinh thần. Do đó cần phải có sự tôn trọng và bảo vệ quyền sở hữu chính đáng. Việc Cty Toàn Cầu Xanh sử dụng trái phép bức ảnh của ông Mạc Bảo Khánh là vi phạm quyền sở hữu của tác giả đã được quy định tại khoản 1, Điều 6, Luật Sở hữu trí tuệ, xâm phạm trực tiếp đến quyền lợi vật chất của tác giả về mặt thương mại.

Tuy nhiên, theo thẩm phán Nguyễn Hoàng Vũ - chủ tọa phiên tòa, việc bên nguyên đơn cho rằng Cty Toàn Cầu Xanh đăng tải trái phép bức ảnh của mình làm mất giá trị thương mại, không còn giá trị chuyển nhượng, thiệt hại đến 90% giá trị bức ảnh là quá cao so với thực tế. Do vậy, HĐXX chỉ chấp nhận mức thiệt hại là 70% so với trị giá 20 triệu đồng mà Hội đồng định giá đã kết luận, tương đương 14 triệu đồng.

Tại phiên tòa, cả nguyên đơn lẫn bị đơn vẫn bảo lưu ý kiến của mình. Theo đó, nguyên đơn vẫn yêu cầu bị đơn bồi thường mức thiệt hại là 90% tác phẩm tương đương với số tiền 18 triệu, cộng với 2 triệu tiền chi phí vô hình, tổng cộng 20 triệu.

Bị đơn cho rằng không có nhu cầu mua bức ảnh với giá 20 triệu đồng khi đã được các đơn vị, các trang mạng sử dụng trong thời gian qua và Cty Toàn Cầu Xanh chỉ bồi thường theo giá sử dụng trong 10 ngày Cty đã sử dụng là 2 triệu đồng.

Cuối cùng, HĐXX đã chấp nhận một phần nội dung khởi kiện của ông Khánh đối với Cty Toàn Cầu Xanh, buộc Cty Toàn Cầu Xanh bồi thường mức thiệt hại là 70% tác phẩm cho tác giả, tương ứng với số tiền 14 triệu đồng. Ngoài ra yêu cầu Cty Toàn Cầu Xanh phải trả 2,5 triệu đồng chi phí định giá bức ảnh “Đà Nẵng hướng đến tương lai”.

Công Bính