Nguồn cung toàn cầu dư thừa, hãng xe Trung Quốc dừng xây dựng nhà máy mới

Chủ tịch Geely, ông Li Shufu, phát biểu tại Triển lãm ô tô Trùng Khánh hồi cuối tuần qua rằng công ty sẽ tránh việc gia tăng công suất dư thừa, mà thay vào đó, tập trung nâng cao năng lực công nghệ nhằm trở thành một nhân tố quan trọng trong tương lai của ngành.

“Ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang lún sâu vào cuộc khủng hoảng công suất dư thừa nghiêm trọng, vì vậy chúng tôi đã quyết định dừng xây dựng thêm nhà máy ô tô mới”, ông Li Shufu nói.

Tuyên bố của ông được đưa ra trong bối cảnh các nhà sản xuất ô tô đang lao vào một cuộc chiến giảm giá khốc liệt tại thị trường Trung Quốc. Theo tờ 21st Century Business Herald, các hãng lớn như BYD, Geely và Leapmotor đã đồng loạt giảm giá tới 20% cho 70 mẫu xe trong tuần cuối tháng 5 nhằm giữ thị phần.

Trong khi đó, theo báo cáo của JPMorgan Chase công bố hồi tháng 5, mức chiết khấu trung bình của các hãng xe Trung Quốc đã tăng hơn gấp đôi, đạt mức kỷ lục 16,8% trong tháng 4, so với mức 8,3% trong năm 2024.

“Là một trong những hãng xe xăng và xe điện hàng đầu Trung Quốc, việc Geely quyết định dừng xây dựng nhà máy mới chắc chắn sẽ thúc đẩy các đối thủ trong nước làm theo để đảm bảo sự tăng trưởng bền vững cho ngành ô tô. Việc giảm công suất cũng sẽ góp phần giải quyết vấn đề do cuộc chiến giảm giá gây ra, khi các công ty không còn buộc phải giảm giá sâu để giải phóng lượng tồn kho lớn”, ông Chen Jinzhu, CEO của công ty tư vấn Shanghai Mingliang Auto Service, nhận định.

Ông Li còn cho biết, công suất dư thừa trên toàn cầu có thể được tận dụng khi Geely triển khai chiến lược toàn cầu hóa theo cách thân thiện. Hồi tháng 2, Geely từng tuyên bố sẽ sử dụng nhà máy của Renault tại Brazil để phục vụ kế hoạch mở rộng thị trường.

Vị tỷ phú này cũng cảnh báo rằng các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc có thể đánh mất lợi thế về năng lực sản xuất và chi phí nếu không kiểm soát được rủi ro từ tình trạng dư thừa công suất và doanh số yếu.

Geely Auto, chủ sở hữu các thương hiệu như Zeekr, Lynk và Galaxy, đã bán được 2,18 triệu xe trong năm 2024, tăng 32% so với năm 2023. Trong khi đó, doanh số xe điện của hãng tăng vọt 92%, vượt mốc 888.000 xe.

Công ty mẹ của Geely Auto là Zhejiang Geely Holding Group, do ông Li nắm quyền kiểm soát, hiện cũng sở hữu Volvo Cars và nắm cổ phần tại Daimler - tập đoàn mẹ của Mercedes-Benz.

Theo Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc, ô tô điện chiếm hơn 60% tổng lượng xe bán ra trong năm 2024. 

Tuy nhiên, chỉ có một nửa công suất sản xuất xe điện của Trung Quốc, tương đương 20 triệu xe, được sử dụng trong năm 2024, theo Goldman Sachs.

Ông Nick Lai, Trưởng bộ phận nghiên cứu ngành ô tô khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại JPMorgan, cho rằng việc tăng cường xuất khẩu có thể giúp cải thiện lợi nhuận cho các hãng xe điện Trung Quốc, do xe bán ra nước ngoài có biên lợi nhuận cao hơn.

Trong 4 tháng đầu năm 2025, xe điện chiếm 33% tổng xuất khẩu ô tô của Trung Quốc, so với tỷ lệ khoảng 25% trong hai năm trước đó, theo ông Lai.

Ông Carlo Diego D’Andrea, Chủ tịch Phòng Thương mại Liên minh châu Âu tại Thượng Hải, cho biết nhu cầu về công nghệ xe điện Trung Quốc và đầu tư vào châu Âu đang tăng lên.

“Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu châu Âu yêu cầu tăng cường nội địa hóa công nghệ từ phía Trung Quốc. Tôi hy vọng cuộc đối thoại hiện nay giữa châu Âu và Trung Quốc sẽ mang lại kết quả tích cực hơn và các công ty Trung Quốc sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn”, ông nói tại một buổi họp báo ở Thượng Hải vào tuần trước. 

Ông cũng lưu ý rằng các quốc gia châu Âu mong muốn các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc mang toàn bộ chuỗi cung ứng sang lục địa này, thay vì chỉ thiết lập dây chuyền lắp ráp dạng CKD, tức là sản xuất linh kiện tại Trung Quốc và chuyển ra nước ngoài để lắp ráp hoàn chỉnh.

Tại Việt Nam, Geely đã chính thức có mặt thông qua đối tác là Công ty cổ phần Tasco, ra mắt 3 mẫu xe: Coolray, Monjaro và EX5. Geely còn có kế hoạch xây dựng nhà máy lắp ráp tại Thái Bình, dự kiến sẽ đi vào hoạt động từ năm 2026. Hiện chưa rõ quyết định trên của Geely có ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng nhà máy tại Việt Nam hay không.