Đằng sau câu chuyện giá ô tô cũ tăng gấp 10 lần tại Nhật Bản

Sau 7 năm sử dụng, chạy dưới 100.000km, chiếc minivan 5 cửa hybrid hiệu Toyota Noah hiện có ngoại thất có nhiều vết trầy xước do va quệt, nội thất đã có những đốm bẩn. Thông thường, một chiếc xe như vậy không còn bán được giá trên thị trường xe cũ Nhật Bản.

Ở đất nước mặt trời mọc, chi phí chứng nhận xe cũ khá đắt đỏ, vì cứ hai năm 1 lần, các kỹ thuật viên có chứng nhận quốc gia phải tiến hành kiểm tra tới 60 chi tiết ảnh hưởng đến khả năng vận hành của xe. Chi phí có thể cao hơn vài ngàn USD so với giá trị chiếc xe đã 7 năm tuổi.

Do đó, lẽ ra chiếc xe trên không có gì hấp dẫn trên thị trường xe cũ. Tuy nhiên, một đại lý Toyota cho biết tình hình hiện nay đã rất khác.

Nhận thấy tiềm năng phát triển, tập đoàn công nghệ SoftBank của Nhật Bản đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào thị trường xe cũ. Tình trạng khan hiếm nguồn cung chip bán dẫn trên toàn cầu hiện vẫn chưa được giải quyết, cùng với đó là chuỗi cung ứng phụ tùng và vật liệu, đặc biệt là nhôm, bị đứt gãy. Vì thế, đại lý ô tô cho biết nếu bây giờ muốn đặt mua một chiếc Toyota Noah mới tinh thì khách hàng có thể phải chờ 13 tháng, mà cũng chưa chắc chắn có xe.

Nếu như trước đây, một chiếc Noah đã qua sử dụng 7 năm như trên có thể chỉ bán được với giá chưa đến 100.000 yên (16,5 triệu đồng), thì giờ đây đang được đại lý chào giá cao gấp 10 lần nếu chủ xe cam kết sẽ mua một chiếc Noah mới khi xe về đại lý vào cuối năm sau. Ngoài ra, chủ xe vẫn có thể dùng chiếc Noah cũ cho đến khi xe mới về, với giá thu mua xe cũ giữ nguyên bất kể họ sẽ chạy xe thêm bao nhiêu, làm xước xe thêm nữa.

Lý do là giá xe cũ tại Nhật đã tăng gần 30% trong vòng một năm qua và chiếc xe cũ như trên giờ đây còn có giá trị nội địa. Công nghệ có thể xác định lịch sử xe cũ và điều đó khiến SoftBank đã phát triển AI để tính toán giá trị xe cũ. Trước đây, xe cũ ở Nhật chủ yếu được bán sang các thị trường mới nổi, nơi lịch sử xe không bị "soi" kỹ. Giờ đây, các xe cũ giống như chiếc Noah nói trên có thể tồn tại lâu hơn ở Nhật. Kết quả là công nghệ xác định lịch sử xe có thể mang lại lợi nhuận lớn.

Tuần trước, sử dụng phần mềm của Carro, tập đoàn SoftBank đã ra mắt một dịch vụ cho phép khách hàng tìm kiếm xe cũ trả một khoản phí đăng ký rất nhỏ để thuê và lái thử xe. AI sẽ tính toán mức phí này dựa trên thông số kỹ thuật, giá bán và lịch sử chiếc xe. Thách thức lớn nhất là phải đề xuất được những chiếc xe cũ phù hợp với nhu cầu của khách hàng trước đây chỉ quen mua xe mới.

Trước mắt, công nghệ của SoftBank chủ yếu dành cho doanh nghiệp, nhưng đích đến cuối cùng là khách hàng cá nhân. Trong quá trình đó, công nghệ của SoftBank đã xác lập tiêu chuẩn cho thị trường mới này. Công nghệ có thể đã làm thất vọng ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản, qua cuộc khủng hoảng thiếu chip bán dẫn, nhưng có thể lại tìm được một giải pháp chuyển đổi.

Đây có thể cũng là một hướng đi cho thị trường xe cũ tại Việt Nam, khi mà việc kiểm tra lịch sử, tình trạng xe luôn là mối băn khoăn hàng đầu của người mua xe đã qua sử dụng. Khách hàng rất cần một bên thứ 3 cung cấp dịch vụ đánh giá xe cũ một cách khách quan và chính xác.

Hiện tại ở Việt Nam, rất nhiều mẫu xe đang khan hàng, người mua phải ký hợp đồng, đặt cọc rồi nhiều tháng mới được nhận xe, chưa kể tình trạng "bia kèm lạc" khá phổ biến. Do đó, không ít người cần xe ngay đã chuyển hướng sang thị trường xe cũ, xe "siêu lướt", và việc này khiến nhiều mẫu xe cũ lại lên giá. Một số dòng xe "hot" như Hyundai Santa Fe, Hyundai Tucson, Kia Seltos hay Toyota Raize... thậm chí có giá đắt hơn cả xe mới.