Bộ Nội vụ phản hồi về đề xuất tăng lương thấp hơn 7,2%

Hoa Lê

(Dân trí) - Nói về ý kiến chỉ nên tăng lương tối thiểu vùng dưới 7,2%, Bộ Nội vụ cho biết, mức điều chỉnh lương là kết quả 2 phiên đàm phán và thống nhất của các bên, được Hội đồng tiền lương quốc gia chốt lại.

Cuối tháng 9, Bộ Nội vụ đã hoàn thành dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động để trình Chính phủ quyết định, trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng tiền lương quốc gia. Hội đồng tiền lương quốc gia "chốt" phương án điều chỉnh lương tối thiểu vùng từ 1/1/2026 sau khi các bên tham gia đàm phán lương (Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, Bộ Nội vụ, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cùng các hiệp hội doanh nghiệp sử dụng lao động lớn, chuyên gia độc lập) thống nhất hồi tháng 7 vừa qua.

Trước đó, Hội đồng tiền lương quốc gia ghi nhận ý kiến của Hiệp hội Dệt may Việt Nam nhất trí về sự cần thiết tăng lương tối thiểu vùng và thời gian tăng từ ngày 1/1/2026. Hiệp hội này chỉ cho rằng mức tăng lương 7,2% là quá cao so với điều kiện chi trả thực tế của nhiều doanh nghiệp.

Đại diện cho khối doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động giải thích các doanh nghiệp dệt may Việt Nam chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Việc tuân thủ quy định tăng lương tối thiểu với mức 7,2% là áp lực lớn đối với các doanh nghiệp, nhất là đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp tại các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, ảnh hưởng đến tạo việc làm mới.

Ngành dệt may Việt Nam hiện đối mặt với áp lực rất lớn từ thuế quan của Mỹ công bố áp dụng đối với hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang đây.

Ngành này cũng dành trên 85% năng lực sản xuất cho xuất khẩu. Bên cạnh thuế đối ứng của Mỹ, việc xuất khẩu cũng chịu những biến động, khó lường khác. Điều này có thể làm tăng chi phí nhiên liệu, logistics…

Vì vậy, Hiệp hội Dệt may Việt Nam đề nghị tỷ lệ tăng lương tối thiểu lần này chỉ nên tăng tối đa 6,5% từ ngày 1/1/2026. Mức này vừa cải thiện thu nhập cho những người lao động giản đơn nhất làm việc trong điều kiện lao động bình thường, vừa giúp cho doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng tăng chi phí.

Bộ Nội vụ phản hồi về đề xuất tăng lương thấp hơn 7,2% - 1

Bộ Nội vụ dự báo, nếu mức lương tối thiểu vùng tăng thêm 7,2% từ đầu năm 2026 thì chi phí sản xuất sẽ tăng bình quân 0,5-0,6% (Ảnh minh họa: Sơn Nguyễn).

Liên quan đến vấn đề tăng lương tối thiểu vùng, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cũng đề xuất thêm một phương án về lộ trình điều chỉnh theo hướng chia làm hai giai đoạn.

Trong đó, giai đoạn 1, tăng bình quân 4%, áp dụng từ ngày 1/1/2026 đến ngày 30/5/2026; giai đoạn 2 tăng bình quân 3,2%, và áp dụng từ ngày 1/1/2026 đến 31/12/2026.

Lý do là việc áp dụng mức tăng 7,2% từ ngày 1/1/2026 có thể gây áp lực với một số ngành, đặc biệt là các ngành, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động giản đơn.

Phản hồi ý kiến của các doanh nghiệp, Bộ Nội vụ cho biết, mức điều chỉnh lương tối thiểu tăng 7,2% từ năm 2026 được xây dựng dựa trên cơ sở báo cáo khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương quốc gia.

Trong đó, Hiệp hội Dệt may Việt Nam và Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam là 2 thành viên của Hội đồng đã tham gia bỏ phiếu khuyến nghị mức điều chỉnh này.

Về thời điểm điều chỉnh mức lương tối thiểu được thực hiện từ ngày 1/1/2026, Bộ Nội vụ cho hay, mức này đã đảm bảo thời gian cho doanh nghiệp chuẩn bị phương án, nguồn lực thực hiện.

Đa số các quốc gia lựa chọn thời điểm điều chỉnh lương tối thiểu trùng với thời điểm bắt đầu năm tài chính để tạo thuận tiện cho việc lập kế hoạch sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Tại Việt Nam, từ năm 2000 đến nay, Chính phủ đã 20 lần điều chỉnh lương tối thiểu nói chung, trong đó 15/18 lần thực hiện điều chỉnh vào ngày 1/1. Những lần điều chỉnh khác thời điểm 1/1 hàng năm đều gắn với những biến động bất thường.

Theo Bộ Nội vụ, phương án tăng lương 7,2% đã tính đến bối cảnh kinh tế, xã hội và mức độ ảnh hưởng đến chi phí sản xuất của doanh nghiệp. Cụ thể, dự báo đưa ra là chi phí sản xuất tăng bình quân 0,5-0,6%. Trong đó, ngành dệt may, da giày được cho là có mức tăng cao hơn, khoảng 1,1-1,2%.

Mức điều chỉnh trên có sự chia sẻ, kết hợp hài hòa được lợi ích của người lao động và doanh nghiệp. Điều này hướng đến mục tiêu vừa chú ý cải thiện đời sống cho người lao động, vừa chú ý đến việc bảo đảm duy trì, phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

"Đa phần các doanh nghiệp đã trả lương cho người lao động cao hơn mức lương tối thiểu dự kiến. Khi thực hiện mức lương tối thiểu mới thì chủ yếu chỉ làm tăng chi phí đóng các khoản bảo hiểm bắt buộc đối với nhóm người lao động hiện nay đang hưởng lương thấp. Nhóm này buộc phải điều chỉnh lại để bảo đảm không thấp hơn mức lương tối thiểu mới", báo cáo nêu.

Bộ Nội vụ cho biết, lương tối thiểu dự kiến tăng bình quân 7,2%, tương ứng tăng 250.000-350.000 đồng. Với mức tăng này, lương tối thiểu sẽ cao hơn khoảng 0,6% so với mức sống tối thiểu năm 2026.