Thế hệ khác học hỏi được gì từ Gen Z?
(Dân trí) - Nếu như các thế hệ trước có xu hướng né tránh, giấu nhẹm những vấn đề về sức khỏe tinh thần thì Gen Z lại thẳng thắn đối diện với nó.
Gen Z công khai bàn luận sức khỏe tâm thần
Gen Z (sinh năm 1997-2012) là thế hệ đầu tiên lớn lên với Internet và điện thoại thông minh, có trải nghiệm rất khác về thế giới so với các thế hệ trước. Dù có nhiều căng thẳng nhưng gen Z luôn chứng tỏ mình là thế hệ công khai nói về sức khỏe tinh thần.
Theo báo cáo Căng thẳng ở Mỹ: Gen Z do Hiệp hội Tâm thần học Mỹ công bố vào tháng 10/2019, 37% Gen Z có xu hướng được điều trị hoặc đi trị liệu tâm lý so với Gen Y là 35%, Gen X 26%, Baby Boomers 22% và thế hệ Silent 15%.
Hơn nữa, 27% Gen Z có khả năng nhận định sức khỏe tâm thần của họ ở mức khá, hoặc kém. Tỷ lệ này lớn hơn thế hệ trước, Gen Y 15% và Gen X 13%.
Theo VeryWell Mind, các dịch vụ trị liệu sức khỏe tinh thần ngày càng tăng có thể bởi một số lý do. Cuộc sống hiện đại với nhiều tác nhân gây căng thẳng khác nhau. Từ đó dẫn đến việc gia tăng các mối quan tâm về tâm lý. Hơn nữa, sự kỳ thị xung quanh việc sử dụng các dịch vụ sức khỏe tinh thần đã giảm bớt. Gen Z xác định các vấn đề của bản thân và chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ trong trị liệu.
Có nhiều lý do khiến Gen Z cảm thấy cuộc sống áp lực hơn các thế hệ trước. Theo báo cáo một cuộc khảo sát, gần một nửa số người được hỏi thuộc thế hệ Z cho biết họ sử dụng mạng trực tuyến từ 10 tiếng trở lên mỗi ngày. Thời gian sử dụng thiết bị nhiều hơn đồng nghĩa với việc dành ít thời gian hơn để kết nối trực tiếp với những người khác, điều này có thể làm tăng cảm giác bị cô lập và cô đơn.
Trong báo cáo của Hiệp hội Tâm lý Mỹ APA, 91% người được hỏi thuộc Gen Z cho biết đã trải qua các triệu chứng về thể chất hoặc tâm lý do căng thẳng. Thế hệ Z cũng có thể gia tăng căng thẳng do các vấn đề thế giới như biến đổi khí hậu, chính trị và lo sợ về tương lai.
Ngoài ra, Gen Z là thế hệ đầu tiên tiếp xúc với nội dung có khả năng gây hại thông qua mạng xã hội khi còn nhỏ. Nghiên cứu từ Đại học College London (Anh) cho thấy Gen Z có nhiều khả năng tự làm hại bản thân, có hình thể kém hơn, mất ngủ, thừa cân và mắc bệnh trầm cảm. Thế hệ Z cũng phải đối mặt với áp lực liên quan đến phương tiện truyền thông xã hội và công nghệ.
Vì sao Gen Z thường cởi mở với vấn đề tâm lý?
Có nhiều lý do khác nhau khiến thế hệ Z trở nên cởi mở hơn khi nhắc đến các vấn đề tâm thần.
Các thế hệ trước có thể đã mở đường cho sự cởi mở của Gen Z thông qua các chiến dịch cộng đồng nhằm giảm kỳ thị, nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm lý. Ngoài ra, mạng xã hội và Internet đã kết nối Gen Z với những câu chuyện của người khác, cho dù đó những người nổi tiếng hay thậm chí là một người lạ.
Bình thường hóa các cuộc trò chuyện về sức khỏe tinh thần có nghĩa là Gen Z có khả năng giải quyết các vấn đề của họ và bước tiếp, thay vì bế tắc.
Thế hệ này không muốn bị kìm hãm bởi những lo lắng về sức khỏe tinh thần. Thay vào đó, họ muốn được điều trị để có sức khỏe tinh thần tốt, làm những điều họ muốn trong cuộc sống.
Bình thường hóa điều trị sức khỏe tinh thần
Gen Z đã lớn lên trong một thế giới nơi mà việc điều trị các vấn đề tâm lý là điều bình thường và tự nhiên. Họ không có bất cứ cảm giác tiêu cực nào khi nói về vấn đề này.
Yêu cầu sự giúp đỡ về sức khỏe tinh thần được coi là một thế mạnh chứ không phải là một điểm yếu của Gen Z. Hành động này được đánh giá là thông minh, giống như việc đi khám khi bị gãy xương.
Giảm sự kỳ thị thông qua truyền thông xã hội
Phương tiện truyền thông xã hội đã giúp bình thường hóa các vấn đề sức khỏe tinh thần, giảm kỳ thị trong thế hệ này thông qua sự kết nối lẫn nhau và sự hiểu biết chia sẻ. Thế hệ Z có cảm giác được hỗ trợ xã hội thông qua các kết nối trực tuyến mà các thế hệ trước không có.
Thế hệ Z đã lớn lên trong thời đại mà việc trợ giúp được thúc đẩy và bình thường hóa. Thay vì che giấu, sức khỏe tinh thần được thảo luận giống như cách người ta nói về việc đánh răng hoặc gội đầu.
Văn hóa phơi bày
Gen Z trưởng thành trong một thế giới mà việc phơi bày, bài trừ kỳ thị là điều bình thường. Một ví dụ điển hình là sự thay đổi rõ ràng của việc sử dụng ngôn ngữ. Trước đó, một số thuật ngữ đề cập đến sức khỏe tâm lý không được chấp nhận sử dụng vì hàm ý tiêu cực của chúng.
Trong khi đó, các thế hệ trước thường bị hạn chế hơn về sức khỏe tinh thần do gia đình, trường học và xã hội.
Thế hệ khác học hỏi được gì từ Gen Z?
Vậy, các thế hệ khác có thể học hỏi được gì từ Gen Z khi cởi mở hơn về các vấn đề sức khỏe tinh thần, điều trị và giảm sự kỳ thị?
Mạng xã hội không phải luôn xấu
Các thế hệ khác như Gen X, Baby Boomers coi Internet và kết nối trực tuyến gây mất tập trung và tiêu cực tới thế hệ trẻ. Tuy nhiên, các thế hệ khác có thể học hỏi từ Gen Z rằng kết nối trực tuyến cho phép mở rộng quan điểm và chấp nhận nhiều hơn các vấn đề sức khỏe tinh thần nói chung.
Học cách lắng nghe
Gen Z thường cởi mở và chân thực hơn khi nói về sức khỏe tinh thần. Vì vậy, điều quan trọng với phụ huynh là cần phải lắng nghe con cái trao đổi về sức khỏe tinh thần, thay vì phủ nhận hoặc thay đổi chủ đề.
Thời gian online là kết nối
Mặc dù một số người thuộc thế hệ cũ coi thời gian sử dụng thiết bị điện tử là cô lập, Gen Z lại dùng chúng để tạo kết nối và cảm thấy vơi bớt nỗi cô đơn. Đừng hạ thấp tầm quan trọng của kết nối trực tuyến trong thế giới kỹ thuật số ngày càng phát triển.
Không có bất kỳ giới hạn nào
Các thế hệ trước có thể xem sức khỏe tinh thần hoặc bệnh tâm thần của họ như một lý do khiến cuộc sống bị hạn chế. Song, Gen Z nhận thức rằng sức khỏe tinh thần chỉ là một khía cạnh trong cuộc sống và có thể được cải thiện khi có sự giúp đỡ. Nhờ đó, những thế hệ trước có thể hiểu rằng, điều trị sức khỏe tinh thần không thể hiện sự yếu kém. Thay vào đó, nó giúp xây dựng sức mạnh cá nhân.
Chia sẻ một cách cởi mở
Gen Z đã quen với việc cởi mở khi nói về sức khỏe tinh thần của họ, đây cũng là điều thế hệ khác có thể học hỏi.
Hơn nữa, trao đổi cởi mở về sức khỏe tinh thần có thể giúp thông báo cho thế hệ trẻ về những điều họ mong đợi trong cuộc sống tương lai. Khi biết được một thành viên trong gia đình đang gặp phải vấn đề tâm lý cụ thể, thế hệ trẻ có thể giúp họ trao đổi với bác sĩ về nguy cơ của chính họ. Che giấu vấn đề sẽ không giúp ích cho ai.
Điều trị tích cực
Gen Z đã dạy các thế hệ khác rằng tích cực trong việc điều trị và phục hồi sức khỏe tinh thần rất quan trọng. Điều này giúp kiểm soát căng thẳng, từ đó đạt được những mục tiêu khác trong cuộc sống. Thay vì trốn tránh vấn đề, đối mặt với nó và tìm kiếm sự giúp đỡ là chiến lược tốt nhất.